Martin de Kock over schone schijn en het eerlijke verhaal

Wanneer mijn broer en ik vroeger aan tafel ruziemaakten werd er door mijn ouders nogal eens gekscherend geciteerd uit de berijmde psalm 131 ‘Ai ziet hoe goed, hoe lief’lijk is dat zonen, van ’t zelfde huis, als broeders samenwonen. Daar ’t liefdevuur niet wordt verdoofd.’

Ik kon me vroeger aan zo’n opmerking ergeren, maar laatst betrapte ik mezelf erop diezelfde psalm aan te heffen, toen het tussen mijn eigen kinderen even hoog opliep. Mijn huisgezin blijkt in de praktijk namelijk veel meer een oefenplaats, waarin van alles misgaat, dan dat het een toonbeeld is van navolging.

Zou er in die neiging om toonbeeld te willen zijn, ook niet een deel van de verklaring liggen, dat de betrokkenheid van Nederlanders op de kerken zo laag is? Mensen pikken het niet wanneer het naar buiten toe gepresenteerde mooie voorkomen een lege huls blijkt te zijn. Recent onderzoek van KRO Kruispunt kopte een week voor Pasen, dat het geloof in God steeds verder verdwijnt uit onze samenleving. Een overgrote meerderheid van de Nederlanders (82 procent) gaf aan nooit of bijna nooit in de kerk te komen en nog maar veertien procent zegt te geloven in een persoonlijke God.

Waar ledenaantallen van geïnstitutionaliseerde kerken dalen, groeit het aantal plaatselijke initiatieven, waarin christenen leefgemeenschappen vormen. Hierin willen gelovigen van betekenis zijn voor elkaar en de wereld om hen heen. De kleinschaligheid van leefgemeenschappen lijkt hen t.o.v. grote georganiseerde kerkverbanden kwetsbaar te maken, maar ik denk dat er in de beperkte schaalgrootte en open houding een enorme kracht schuilt, namelijk die van het eerlijke verhaal. Navolging van Christus is namelijk geen successtory die je kunt organiseren, maar een voortdurende oefening, waarin fouten mogen worden gemaakt en er vergeving mag zijn.

Sinds 1 maart jl. mag ik leiding geven aan Bijbelschool de Wittenberg te Zeist. Op de Wittenberg vormen wij met teamleden en studenten een leer- & leefgemeenschap, waarin onderwijs wordt gegeven vanuit de Bijbel en studenten naast een plek in de schoolbanken ook een gezamenlijk huis met eigen kamer hebben om in te leven. Samen leren en samenleven dragen op de Wittenberg op een gelijkwaardige manier bij aan de brede vorming van jongeren en hun oriëntatie op wat zij mogen betekenen in Gods Koninkrijk. In ons prachtige pand is het zeker geen verzameling ‘lieve zonen en dochters’, maar wel een plek waar met vallen en opstaan het vuur van Gods liefde wordt gezocht en gedeeld.

Dit vuur is niet iets om binnenskamers te houden, maar verdient het om te worden gedeeld in de wereld om ons heen. We zijn dan ook blij dat onze studenten tijdens hun opleiding in Zeist en op hun stageplek betekenis kunnen geven aan hun persoonlijk geloof, om vervolgens na hun opleiding met open vizier hun plek in de maatschappij in te nemen.

Kort na verschijnen van het onderzoeksrapport God in Nederland twitterde iemand ‘De kerken lopen leeg, mooi dan hebben ze tijd om naar de mensen te gaan’. Leven en leren in gemeenschap zou wel eens het eerlijke antwoord kunnen zijn op de gevolgen van het te lang vasthouden aan schone schijn. De zichtbare en benaderbare gemeenschap is in staat een goede geur van Christus te verspreiden en hiermee harten te verblijden.