Leger des Heils: Textielinzameling staat onder druk

De kwaliteit van textiel neemt af, waardoor het moeilijker is deze te vermarkten. Inzamelaars betalen een vaste vergoeding per kilo aan de gemeente, ongeacht de kwaliteit. Maar hergebruik van draagbare kleding – het verdienmodel van de sector – is steeds vaker onmogelijk. Met als gevolg een negatieve businesscase. “Het denken over textielinzameling en hergebruik moet rigoureus anders,” stelt Jolande Uringa van het Leger des Heils.

Nederland zamelt jaarlijks 75 miljoen kilo textiel in. De kwaliteit van het materiaal gaat hard achteruit, met name de laatste vijf jaar. Dat heeft drie oorzaken. In de eerste plaats het inzamelsysteem met ondergrondse containers. Gemeenten zetten steeds vaker ondergrondse containers neer, ook voor textiel. Door regen en grondwater wordt het textiel geregeld nat, tijdens het lossen verspreidt het vocht zich over de kleding. De verontreinigingsgraad steeg van acht naar vijftien procent. In de tweede plaats is er de éénzijdige prikkel van de landelijke VANG-doelen(van Afval Naar Grondstof). Deze hebben gemeenten aangespoord steeds minder restafval in te zamelen. Veel gemeenten hebben dit doorvertaald met invoer van drempels voor het inleveren van restafval, zoals toegangspasjes of Diftar (betalen per kilo). Uringa: “Voor het aandeel restafval goed, voor ons problematisch. Inwoners hebben niet ineens veel minder restafval: ze zijn óf beter gaan scheiden óf dumpen het nu in een andere container, zoals die voor textiel. Steeds meer vodden komen nu in de textielbakken terecht, waar evengoed een inzamelvergoeding voor betaald moet worden. Daar kun je natuurlijk geen positieve businesscase op maken. We missen bij VANG een integrale kijk op de hele grondstof-rotonde.”

De laatste oorzaak is toename van fast fashion: snelle wisseling van collecties, bodemprijzen, goedkope productie in lagelonenlanden en een slechtere kwaliteit. Met als gevolg steeds meer niet-herdraagbaar textiel, van lage kwaliteit, in de kledingbakken. De kwalitatief mindere kleding is na enkele keren dragen en wassen al versleten en heeft nauwelijks waarde. Pas als recycling van textiel op grote schaal plaatsvindt, kunnen we onze vodden op een goede manier upcyclen. Maar hiervoor moet de markt wel in beweging komen, een proces dat zeer traag verloopt.

Het VHT (Vereniging Herwinning Textiel) heeft een lijst met aanbevelingen gemaakt (bijlage), voor alle betrokkenen in de textielketen. “Het denken over textielinzameling als een cash cow, moet om. In plaats van op vergoedingen te sturen, doen gemeenten er goed aan om mate van hergebruik, transparantie in de keten en innovatie te beoordelen. Hierin samen optrekken is de weg naar de grondstof-rotonde.”