De koude oorlog met al zijn vervolging, spionage- en afluisterpraktijken mag dan wel voorbij zijn, maar de Russische overheid houdt haar onderdanen als vanouds in de tang. De recente verkiezingen boden een aardige inkijkje in de interne aangelegenheden van de Russische overheid.
Corruptie, vriendjespolitiek, moorden op andersdenkenden en eerlijke journalisten – het zijn de dagelijkse misstanden binnen een alleen in naam democratische natie die draait op de inkomsten van gas en olie en waarin een kleine elitaire bovenlaag zich buitensporig verrijkt ten koste van de grotendeels straatarme bevolking.
In het hoge noorden, in een 600.000 inwoners tellende stad aan de kust, helpt Ivan belangeloos straatkinderen, de armste gezinnen en dakloze mannen. Hier duren de winters zeven maanden en kan de temperatuur dalen tot veertig graden onder nul en de sneeuw twee meter hoog zijn.
Straatkinderen
Enkele honderden gezinnen wonen op een eiland voor de kust. Werkgelegenheid is er praktisch niet. Trouwens, mannen laten het vanwege hun verslaving aan wodka en zelfs spiritus al snel afweten bij hun baas. Zij slaan hun vrouwen en kinderen en verdrinken het schaarse geld. De kinderen gaan naar school als het zo uitkomt. Ivan en sociaal werkster Svetlana halen de kinderen ieder weekeinde en in de zomer- en kerstvakantie op van het eiland en laten hun zien hoe je in vrijheid als christen kunt leven. De kinderen worden ontluisd, krijgen een warme douche, schone kleding en voedzame maaltijden. Verder doen zij ’s zondags stuk voor stuk volop mee in de dienst van de plaatselijke gemeente, geleid door Ivan.
Arme gezinnen
Drankmisbruik, werkloosheid, huwelijksontrouw, gebrek aan morele en ethische kennis en aan goede voorbeelden, corruptie, gebrek aan onderwijs; een aantal ingrediënten die ervoor zorgen dat een gezin snel te gronde gaat. Vaders nemen hun verantwoording niet en vertrekken met de noorderzon, vrouw en kinderen achterlatend in de schulden. Anderen overlijden op jonge leeftijd als gevolg van excessief drankmisbruik. Weer anderen plegen zelfmoord en laten een spoor van onverwerkt leed en schulden achter.
Ivan en een aantal vrijwilligers van de gemeente helpen zo veel mogelijk gezinnen. In B., de stad waar zij wonen, op het eiland en in een kleinere stad een stukje verderop.
Ivan kan over tientallen ontmoetingen met vaders, moeders en kinderen vertellen, waar hij als een engel wordt gezien: “U verscheen als een engel: precies op het moment dat we aan ons laatste stukje brood waren begonnen! “
Dakloze mannen
Drank is probleem nummer 1 in gezinnen. Vaders en moeders proberen hun problemen ermee te verdrinken. Maar drank lost helemaal niets op! Veel vaders (en geregeld ook moeders) houden het voor gezien en gaan ervandoor. Op zoek naar werk, meer drank of een andere partner, waarbij de problemen veelal weer van voren af aan beginnen. Ivan en een team toegewijde vrijwilligers van de kerk hebben een woning verbouwd tot opvanghuis.
Zwervende mannen zijn er dagelijks welkom, mits ze de bereidheid hebben om van allerlei verslavingen af te komen en actief willen werken aan hun nieuwe toekomst. Een gestructureerde dagbesteding, een schoon bed, voldoende eten en medische zorg zorgen ervoor dat na verloop van tijd zwervende mannen veranderen in zorgzame huisvaders, toegewijde christenen en/of loyale werknemers. Ivan heeft afspraken met lokale werkgevers die daklozen eenvoudige klusjes laten doen.
Maar nu eerst even terug naar januari 2012 jl. Ivan heeft een paar weken hiervoor zijn te kleine, oude bestelwagen verkocht en van zijn zelfverdiende geld een jongere en grotere bus gekocht. Hiermee kan hij meer kinderen voor het weekeinde ophalen van het eiland, meer daklozen vervoeren naar hun werk en ’s nachts meer pakketten rondbrengen, zijn enige bron van inkomsten.
Hij is die dag op weg met zijn ‘nieuwe’ bestelbus naar het daklozencentrum. Plotseling rijden twee auto’s hem op een doorgaande weg klem; hij kan geen kant meer op. De deuren zwaaien open en uit beide auto’s komen vier gewapende mannen met bivakmutsen. Ze sleuren Ivan uit zijn bus en gooien hem in de sneeuw. Vier mannen houden Ivan in de houdgreep en drukken zijn hoofd in de sneeuw. De andere vier openen de deuren van zijn bus en beginnen vloekend en scheldend de hele bus te doorzoeken. Na een aantal minuten vraagt de baas van de bende aan Ivan: “Waarom heb je ons niet gezegd dat je een andere bus hebt”? Ivan antwoordt: “Ik wist niet dat ik de geheime dienst op de hoogte moest houden van mijn aankopen!”
Na wat verwensingen gaan ze er net zo snel weer vandoor als ze gekomen waren. Ivan heeft er in ieder geval een verdraaide arm aan over gehouden. Hij rijdt door naar het daklozencentrum en belt een vriend: “Kun je mijn oude bus even doorzoeken op afluisterapparatuur?” Na zijn onderzoek blijkt dat er negen microfoontjes in de oude bus verstopt zijn! Ivan vraagt voor de zekerheid of zijn vriend ook mee naar zijn huis kan komen. Ook daar blijken, tot in de slaapkamer aan toe, microfoontjes aanwezig te zijn. Ze nemen de proef op de som en vertellen elkaar iets dat nog niemand kan weten. De volgende dag worden zij hier door verschillende mensen op aangesproken…
Een paar dagen later volgt een telefoontje van een medewerker van de officier van Justitie: Ivan krijgt een rechtszaak aan de broek in verband met slavernij van dakloze mannen.
Hij wordt ervan beschuldigd daklozen uit te buiten en hen om geldelijk gewin te exploiteren.
Hier staat een boete op van vijfduizend euro. Wanneer deze boete niet betaald wordt, volgt een veroordeling tot tenminste één jaar werkkamp, waarin hij dwangarbeid zal moeten verrichten. “Dit zijn activiteiten die in het moderne Rusland niet plaats mogen vinden”, is de mededeling.
Ivan is een toegewijd christen met maar één doel in zijn leven: mensen aan de onderkant van de maatschappij helpen. Materieel, maar zeer zeker ook geestelijk.
In het verleden heeft Ivan al tientallen rechtszaken getrotseerd. Soms werd hij veroordeeld. Omdat hij bijvoorbeeld een ingenieus en efficiënt werkend verwarmingssysteem in het daklozencentrum had gemonteerd. Of omdat hij daklozen aan papieren hielp. De ene keer wordt de zaak geseponeerd vanwege gebrek aan bewijs. En de andere keer wordt hij veroordeeld tot een boete. Soms wordt zijn zaak op onverklaarbare wijze van hogerhand afgeblazen.
Begin maart spreken we met Ivan. Hij gelooft niet in een eerlijk proces.“Dat heb ik nog nooit gehad en zo zit het rechtssysteem in Rusland niet in elkaar. Ik geloof voor honderd procent dat God met mij is, in voor- en tegenspoed. Hij is Degene die mij in zijn hand houdt. Iedere dag mag ik Hem dienen en zijn getuige zijn, en iedere dag is er een. Ik wil geen martelaar zijn, maar ik ben ervan overtuigd, dat iedere manier om recht te halen en officieel op te komen voor mijn zaak, de zaak van het Koninkrijk van God schaadt. Hoe meer publiciteit, hoe meer de gemeente, het werk onder de straatkinderen, de hulp aan arme gezinnen hier en de daklozen eronder zullen lijden. En dat wil ik absoluut niet! Dit is een geestelijke strijd: een zaak tussen mijn aanklagers en God. Zij zullen zich uiteindelijk moeten verantwoorden”.
Op dinsdag 2 april is het zover: dan moet Ivan voorkomen. Hij zal geen gebruik maken van het aanbod om een boete te betalen om zo zijn zaak af te sluiten. Want dan merkt de overheid dat er wat te halen valt en volgt enkele weken later gegarandeerd de volgende aanklacht.
Wanneer ik dit alles zo opschrijf, bewonder ik Ivan’s houding. Maar iets in mij is en blijft strijdlustig! Is hier op een of andere manier toch nog recht te behalen? Moeten wij als christenen onrecht zo maar plaats laten vinden? Heeft de lokale overheid het recht om een dienaar van God het zwijgen op te leggen? Is bidden in deze situatie de enige oplossing?
Erik Merx
Stichting ORA
Let op: alle namen en plaatsen zijn veranderd!
Erik Merx – Stichting ORA
26-03-2012
Buitenland
https://www.stichtingora.nl