Delen van rijkdom of betrokken op natuur

Onder de titel ‘Rechtvaardigheid: waarom doen we dat (niet)?’ publiceert Micha Nl deze week haar tweede Monitor. Micha Nl is een netwerk van 25 kerken en organisaties dat mensen bewust wil maken van sociale en ecologische gerechtigheid. Met de Monitor onderzocht Micha Nl of die bewustwording ook wordt verwezenlijkt in de kerkelijke en alledaagse praktijk.

Zo’n tachtig procent van de kerkgaande christenen denkt regelmatig na over rechtvaardigheid in de wereld. Dat aandeel is meer dan bij de overige Nederlanders (66%). Beide groepen ervaren een zekere mate van urgentie. Een meerderheid voorziet zelfs dat toenemende ongelijkheid in de wereld zal leiden tot ernstige conflicten. Veel kerkgangers brengen rechtvaardigheid dan ook in gebed. Daarnaast vindt men het belangrijk om zelf een rechtvaardige levensstijl te leiden. Maar wat is een rechtvaardige levensstijl anno 2014?

Tevreden delen

Voor velen begint een rechtvaardige levensstijl met tevreden zijn met wat je hebt. Niet kerkgaande Nederlanders vullen dit vervolgens aan met ‘krijgen wat je nodig hebt om tot je recht te komen, rekening houden met toekomstige generaties en behoud van voldoende natuur’. Kerkgangers associëren een rechtvaardige stijl sterker met ‘betrokken zijn bij je direct omgeving, je talenten gebruiken en willen delen van je eigen rijkdom’. Dat laatste met name onder bevindelijk gereformeerden en evangelischen.

Wereldverbeteraars

Opvallend is dat waar sprake is van sociale onrechtvaardigheid (in welvaart, eerste levensbehoeften, persoonlijke aandacht) kerkgangers een duidelijk actievere houding hebben. Men wil zelf een bijdrage leveren om de wereld op deze punten te verbeteren. Het zijn ook thema’s waar het geloof, zeker voor gereformeerden en evangelischen, een relatief belangrijke rol speelt in het gedrag. Als motivatie voor gedrag noemt men vaak: ‘recht willen doen’ of men vindt het gedrag passen bij hoe mensen met elkaar behoren om te gaan. Kerkgangers blijken onder andere gevoeliger voor eerlijke producten, ze geven en doneren vaker, en zijn actief in de buurt.

Natuur als plicht

Wat betreft de ecologische gerechtigheid, lijkt er onder kerkgangers eerder sprake van plichtsbesef ten aanzien van het beheer van de aarde dan van intrinsieke motivatie om daarmee aan de slag te gaan. Onder katholieken en onder niet-christenen kan het thema juist wel op een actievere houding rekenen en ondernemen daarin actie. Kerkgangers zien de zorg voor de aarde vooral als gezamenlijke plicht, niet kerkgaande Nederlanders vinden vaker dat je daar zelf verantwoordelijk voor bent.

Wereldwijd

Micha Nl lanceert met de 2e Monitor een vervolg op het onderzoek uit 2012 naar de bewustwording van sociale en ecologische gerechtigheid in Nl. Micha komt voort uit een wereldwijd netwerk van honderden kerkgenootschappen en organisaties, die samen strijden tegen onrecht. De beweging startte in het Zuiden van de wereld en vormt een bijzondere mix van mensen uit allerhande culturen en landen. Allen zijn geraakt door een specifieke bijbeltekst van de profeet Micha die opriep om ‘goed en recht te doen en daarin trouw te zijn’. Een kwart van de Nederlandse kerkgangers is al bekend met Micha.

Recht doen

In Nederland startte het Micha netwerk zeven jaar geleden met de Micha Cursus, een praktische cursus over goed en recht doen. Later volgde de jaarlijkse Micha Zondag, die inmiddels door duizenden kerken wereldwijd wordt gevierd rondom Wereldarmoededag. Uit het onderzoek blijkt dat deze activiteiten nog relatief onbekend zijn, maar wel gewild. Zeker één op de tien kerkgangers geeft aan geïnteresseerd te zijn in een Micha Cursus of Micha Young.