Aboutaleb: Een bezoek aan Westerbork raakt scholieren zichtbaar

Leerlingen uit groep acht van basisschool De Vierambacht uit Rotterdam brachten op vrijdag 29 mei een bezoek aan herinneringskamp Westerbork. Ook was er een groep leerlingen uit 3 HAVO van het Montessori Lyceum Rotterdam op uitnodiging van burgemeester Aboutaleb.

Om samen te kunnen leven, is het nodig het gemeenschappelijk verleden te kennen en te leren van de lessen uit het verleden, zodat deze doorgegeven kunnen worden aan de volgende generatie. Vooraf aan het bezoek hadden de leerlingen op school opdrachten gemaakt, waarin de Holocaust en het thema herdenken centraal stonden.

Leerlingen van 2 verschillende scholen

Op vrijdag reisden de leerlingen in bussen naar Herinneringskamp Westerbork. Ook een tv-ploeg van Brandpunt was aanwezig om opnames te maken. Twee scholen met een verschillend karakter en leerlingen uit verschillende leeftijdscategorieën die samen de reis naar deze bijzondere plek in de provincie Drenthe aangaan. In het museum en op het terrein van het voormalig Kamp Westerbork zijn naast een uitgebreide expositie nu nog enkele restanten en herdenkmonumenten te vinden. Ter plaatse konden de leerlingen ook in gesprek gaan met de burgemeester die bij deze excursie aanwezig was.

Respect en vertrouwen zijn werkwoorden

In een brief aan ouders en leerlingen schrijft Aboutaleb: ‘Westerbork is nu een museum. maar is het daarmee ook een afgesloten hoofdstuk in de geschiedenis? Jongeren van nu groeien op in een multiculturele wereld, waarin geen grenzen lijken te bestaan. Van jongs af aan komen kinderen in aanraking met andere culturen en religies. Toch zien we nog steeds veel intolerantie om ons heen. Nog steeds worden mensen gediscrimineerd vanwege hun geloof, cultur of geaardheid. Daar moeten we continu alert op blijven. Samen gaan we kijken hoe we de lessen van Westerbork kunnen vertalen naar onze tijd. Daarbij zijn begrip, respect en vertrouwen wat mij betreft werkwoorden.’

Emotionele plek

In een eerder interview dat Paul Prollevitz (historiën.nl) had met burgemeester Aboutaleb vertelde hij: ‘Het was bijzonder om met hen op deze emotionele plek te zijn. We hebben gesproken over hoe we de lessen van Kamp Westerbork kunnen vertalen naar onze tijd. Duizenden mensen zijn hier aan hun laatste reis begonnen naar de concentratiekampen van nazi-Duitsland. Dat raakte de scholieren zichtbaar.’

Het drama van de geschiedenis is hier voelbaar

En op de vraag wat hij zelf van dat bezoek geleerd had antwoordde Aboutaleb: ‘Ik besefte eens te meer dat het drama van de grote geschiedenis pas voelbaar wordt in de persoonlijke verhalen. In Westerbork kijk je door de ogen van de slachtoffers naar de wereld om je heen en komt hun verdriet en wanhoop dichterbij.’

Het gesproken monument

In januari van dit jaar werd ‘het gesproken monument’ georganiseerd, een initiatief van Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrokken vanuit dat kamp de transporten naar de vernietigingskampen, waaronder Sobibor. Naar schatting 35.000 uit Nederland afkomstige joden zijn in de gaskamers van Sobibor vermoord. Naast de staatssecretaris Martin van Rijn (VWS)las ook de 94-jarge Sobibor-overlevende Jules Schelvis namen voor. Ook koning Willem-Alexander las een aantal namen voor.

102.000 keer de moord op een Jood, een Roma, een Sinti… dat is eigenlijk niet te bevatten… Dit zijn de woorden van staatssecretaris Martin van Rijn (VWS. Van Rijn was daar te gast om een bijdrage te leveren aan het gesproken monument De 102.000 Namen Lezen.

‘102.000 is een niet te bevatten getal. 102.000 keer de moord op een Jood, een Roma, een Sinti. Met ieder een vader, een moeder, familie, vrienden…door hun naam hardop uit te spreken, eren wij hun leven, hun verhalen en hun dromen. Opdat wij niet vergeten’, aldus Van Rijn.

Bevrijding 70 jaar geleden

Dit jaar markeert de 70-jarige herdenking van de bevrijding van Auschwitz als verschrikkelijk dodenkamp in Zuidwest-Polen. Ruim 1,1 miljoen Joden zijn daar tussen 1942 en 1945 gedood door de nazi’s. Op 27 januari trokken Sovjet militairen Auschwitz binnen en bevrijdden er de 7000 overgebleven gevangenen, van wie velen er erg slecht aan toe waren.

Dirk van Genderen: ‘In de Bijbel is 70 altijd een bijzonder getal. In Jeremia 25:11 en in Daniël 9:24 lezen we over een periode van 70 jaar, de tijd van de ballingschap. Zeventig jaar is de lengte van een generatie (Psalm 90:10).’

Word wakker

‘Zeventig jaar na de Holocaust wordt er opnieuw een poging gedaan om de Joden uit te roeien, nu door de radicale islam, die zichtbaar is geworden in de vorming van de Islamitische Staat (IS). Alle radicale islamitische groepen streven naar een moslimkalifaat. Het is juist Israel dat klaar en duidelijk waarschuwt tegen deze ontwikkelingen. Wereld ontwaak, word wakker!’