ZOA directeur Arco van Wessel: trouw blijven en hoop brengen

Heeft dat hulpverlenen dan eigenlijk wel zin? Gifgasaanvallen, natuurrampen en oorlogen; wie het nieuws volgt, kan moedeloos worden van alle ellende in deze wereld. Heeft hulpverlenen wel zin? Arco van Wessel, ZOA’s directeur Programma’s, over wat het betekent om trouw te blijven en hoop te brengen.

Is de ellende echt zoveel erger dan 45 jaar geleden, toen ZOA begon?

“Dat is een interessante vraag. Er zijn positieve ontwikkelingen in deze wereld. Er is bijvoorbeeld steeds minder armoede. Tegelijkertijd worden de conflicten en rampen niet minder en de impact van natuurrampen wordt zelfs steeds groter. Dat heeft te maken met overbevolking; dat bij een tsunami honderdduizenden mensen omkomen, komt doordat gebieden steeds dichter bevolkt zijn. Ook het aantal oorlogen wordt niet minder, al verandert de aard van de oorlogen wel. De meeste conflicten spelen zich inmiddels binnen landsgrenzen af, zoals in Syrië en Congo. Maar juist die binnenlandse conflicten zijn complex, omdat allerlei landen daar belangen in hebben en zich ermee bemoeien.”

Het houdt dus maar niet op. Heeft dat hulpverlenen dan eigenlijk wel zin?

“Wij doen ons werk omdat medemensen in nood zijn. Als je naar de getallen van vluchtelingen en ontheemden in deze wereld kijkt, kan dat erg overweldigend zijn en kun je lamgeslagen raken. Maar als je beseft dat we concreet voor mensen werken en je in de landen ziet wat ons werk voor impact heeft op het leven van mensen, dan word ik gemotiveerd. En dan zie ik dat dit echt zin heeft.

Een mooi voorbeeld zag ik in Zuid-Soedan, waar een groep ontheemden was neergestreken bij een rivier. Toen we elk gezin acht euro gaven, gaven de meeste mensen dat uit aan eten, ze hadden immers niets meer. Maar één weduwe kocht riet om matjes te vlechten. Door deze matjes te verkopen kon ze geld verdienen voor haar zes kinderen. Dat soort projecten zijn mooi, dan bouwen mensen echt aan hun eigen toekomst en blijven niet afhankelijk van hulp.”

Hoe kan een liefdevolle God dat lijden toestaan?

“Ik heb daar geen makkelijke antwoorden op. Ik weet wel dat heel veel van de ellende waar mensen doorheen gaan door andere mensen wordt aangedaan. Ik snap het als mensen zich oprecht afvragen hoe het kan dat er zoveel ellende in de wereld is als er een levende God is. Tegelijkertijd moet je eerst naar de mens zelf wijzen. Mensen doen elkaar dit leed aan, zijn keihard voor elkaar en gaan voor hun eigen gewin. Er zijn zoveel slechte en corrupte leiders! Hoe kan het nou dat een leider van een volk zijn eigen mensen met bommen of met gifgas bestookt?”

“Het is echt hoopgevend dat onze medewerkers in zulke gevaarlijke gebieden willen werken om mensen te helpen”

Is er nog hoop?

“Er is zeker hoop. Het is echt hoopgevend dat onze medewerkers in gevaarlijke gebieden willen werken om daar mensen te helpen die het echt nodig hebben. Door hun hulp en aanwezigheid richten zij tekenen van hoop op.

Ik heb in Ethiopië kampen gezien waar kleine kerkjes gebouwd zijn. ZOA is geen organisatie die in kampen evangeliseert, maar ik vind het wel mooi dat we medewerkers hebben die hoop willen brengen. Daarbij helpen we niet alleen christenen, maar iedereen. Ongeacht gender, ras of religie. Henri Dunant, een calvinist van huis uit, zei het al: alle mensen zijn broeders. Toen hij op het Italiaanse slagveld stond, motiveerde hij anderen om niet te kijken bij welk leger de slachtoffers hoorden, maar gewoon iedereen te helpen. Ik denk dat dat echt het uitgangspunt van het humanitaire werk is. En daar gaat ook een christelijk getuigenis van uit, dat je een beetje hoop brengt aan iedereen die dat nodig heeft.”

Zolang we vluchtelingen niet in de steek laten, laten we het kwaad in de wereld niet overwinnen. Met zaken als voedsel, onderdak en schoon water geven we mensen in crisisgebieden weer hoop en het gevoel dat ze er niet alleen voor staan. Help mee om dat mogelijk te maken.