De schadelijke gevolgen van vrijwilligerswerk in een kindertehuis

Veel Nederlanders doneren aan kindertehuizen in ontwikkelingslanden, brengen er een bezoek, zetten zich daar in als vrijwilliger of zetten zelf een weeshuis op. Op initiatief van het Better Care Network Netherlands doen 53 organisaties (zoals Kerk in Actie en SOS Kinderdorpen) een dringende oproep om hiermee te stoppen.

De oproep volgt op de lancering van de social media campagne Wees Wijs, die jongeren waarschuwt voor de schadelijke gevolgen van vrijwilligerswerk in een kindertehuis. Een vrijwilligerstest helpt jongeren te kiezen voor verantwoord vrijwilligerswerk dat écht een verschil maakt.

Wereldwijd zijn wel driehonderd wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd die unaniem concluderen dat opgroeien in een weeshuis – hoe goed de zorg ook is – schadelijk is voor de fysieke groei, cognitieve ontwikkeling en mentale gezondheid van de kinderen die er opgroeien. Veel kinderen hebben last van hechtingsproblematiek, die door de inzet van tijdelijke en meestal onervaren vrijwilligers verergert. Ex-vrijwilligster Chrystal: “De kinderen raakten aan ons gehecht. En wij aan hen. Daarna verdwenen we plotseling weer uit hun leven. Dat vond ik zelf al zwaar. Daarop terugkijkend denk ik: dat moet voor die kinderen helemaal verschrikkelijk zijn geweest.”

Wereldwijde omslag

Steeds meer overheden, zowel in het Noorden als in het Zuiden, en ontwikkelingsorganisaties overal ter wereld pleiten daarom voor gezinsondersteunende hulp. Ook waarschuwen ze voor ‘weeshuistoerisme’, waarbij vrijwilligerswerk in en bezoek aan weeshuizen een verdienmodel zijn geworden. Want vrijwilligersreizen en donaties houden weeshuizen in stand. Ze kunnen indirect zelfs leiden tot een aanbod van ‘weeskinderen’, die in 80

– 90% van de gevallen niet eens wees zijn! Ze hebben vaak nog één en soms zelfs twee ouders die – met de juiste ondersteuning – zelf voor hun kinderen zouden kunnen zorgen.

Op vrijwilligersreis? Wees wijs!

Ondanks alles zijn kindertehuizen nog steeds populair. Tot de coronacrisis reisden naar schatting 10.000

Nederlanders per jaar naar ontwikkelingslanden om met kwetsbare kinderen te gaan werken. Ook veel christenen willen vrijwilligerswerk doen in een weeshuis of steunen deze tehuizen financieel, bijvoorbeeld met hun kerk. Allemaal met de beste bedoelingen, maar in de praktijk doen ze hiermee meer kwaad dan goed. Daarom de oproep aan jongeren die kwetsbare kinderen in ontwikkelingslanden willen gaan helpen: Wees Wijs! De campagne laat hen zien wat een vrijwilligersreis naar een kindertehuis voor schadelijke gevolgen heeft en ontmoedigt hen om dit soort vrijwilligerswerk te doen. En daar blijft het niet bij. Op weeswijs.nu ontdekken ze vormen van verantwoord (nationaal en internationaal) vrijwilligerswerk die aansluiten bij hun opleiding en ervaring.

Oproep 53 organisaties

In het Nederlands Dagblad doet een breed scala van 53 ontwikkelingsorganisaties, particuliere initiatieven, vrijwilligersorganisaties, politieke jongerenorganisaties en dj Roberto Rosso een dringende oproep. Met klem vragen ze alle organisaties, kerken, initiatieven en individuen in Nederland: steun projecten die kinderen een thuis bieden, geen tehuis. Want, zo schrijven ze: “Het is tijd voor het zorgvuldig sluiten van weeshuizen. Voor het begeleiden van kinderen uit tehuizen naar een gezin of pleeggezin. En voor het voorkómen dat kinderen hun gezin kwijtraken. Want dat is mogelijk; dat laten duizenden initiatieven in alle landen van de wereld zien.”

Alle ondertekenaars van de open brief:

Defence for Children – ECPAT, Kerk in Actie, Wereldkinderen, SOS Kinderdorpen, Wilde Ganzen, WereldOuders, Free a Girl, Stichting Kinderperspectief, Red een Kind, UNICEF Nederland, Save the Children, Hope and Homes, Dutch Coalition on Disability and Development, Partin, Westerlaken Foundation, Friendship Foundation, SOFT tulip, Dutch Tanzania Foundation, Stichting SOJA, Stichting Bright Future For Children, KidsCare Kenia, Street Child Nederland, Yayasan setetes embun, PIP (Puppet Interview Program Foundation), Outreach Support Ministries, Adamfo Ghana, Stichting Nazareth Foundation Malawi, Stichting Vrienden van Lotus, Stahili Foundation, Stichting Afia &You, Parents², Stichting Give a Child a Family Nederland, Kinderen van Lamin, Medi Aid Holland Sri Lanka, Stichting Nativitas, Stichting Tanzania Support, Upendo Daima Nederland, Tan-kids, Danielle Children’s Fund, Family-Based Solutions, IMBA International, Siam-Care, Livingstone, World Servants, Volunteer correct, Local Dreamers, Ontmoet Afrika, Think Volunteer, Activity International, SIW, SGP-jongeren, CDJA, PerspectieF, individueel: dj Roberto Rosso.