Oekraine-gevolgen voor landbouw en visserij

De oorlog in Oekraïne heeft grondige gevolgen voor de landbouwmarkten, zoals voor graan en voedermais. De prijzen van sommige voedingsmiddelen kunnen oplopen en de levering verminderen. Bert-Jan Ruissen en andere Europarlementsleden hebben hierover een gedachtewisseling met EU-commissaris Wojciechowski (Landbouw).

“Hoe kunnen de EU-boeren helpen om tekorten te voorkomen: dat moet de insteek zijn. De SGP presenteerde vorige week een 10-puntenplan, zoals met opschorten van verplichte braakligging”, aldus Ruissen. Het onderwerp komt ook ter sprake bij een ingelast debat bij de volgende plenaire sessie 23 en 24 maart in Brussel.

Oekraïne-gevolgen voor visserij

Moeten de EU-regels voor staatssteun worden verruimd wegens de economische gevolgen van de Russische invasie in Oekraïne? Of zijn andere maatregelen beter? De Europarlementscommissie voor Visserij bespreekt de mogelijkheden woensdag met topambtenaren van de Europese Commissie.

De SGP vindt dat Brussel de sector de helpende hand moet toesteken. “We moeten deze bedrijven door deze woelige periode helpen. De EU is dat ook moreel verplicht, omdat het zelf de energiezuinige puls-techniek heeft verboden: we zetten ons ervoor in dat deze techniek weer zijn voordeel mag bewijzen!”

Eenvoudige maatregelen werpen al snel vruchten af

Door de Russische invasie dreigt de omvangrijke graanproductie in Oekraïne dit en komend seizoen fors lager uit te vallen. Dit leidt tot grote risico’s op voedseltekorten en extreem hoge voedselprijzen in Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. “Onze boeren kunnen een deel van de tekorten aanvullen, maar dan moeten ze daar wel de kans voor krijgen van Brussel en Den Haag,” zegt SGP-Kamerlid Roelof Bisschop. Dat betreft zowel Brussel als Den Haag. “Sommige eenvoudige maatregelen werpen al snel vruchten af.”

“Bijzondere omstandigheden vragen om bijzondere maatregelen”, vindt ook Europarlementslid Bert-Jan Ruissen. “We moeten voldoende betaalbare voeding kunnen garanderen voor onze bevolking. Dit is niet de tijd om de landbouw verder af te knijpen, maar het tegendeel.”

Door de nodige sancties tegen Rusland en Belarus valt bovendien de invoer weg van een cruciale grondstof voor kunstmest. “Dat betekent dat er minder kan worden geoogst. Dit is dan ook het moment om ruimte te geven aan kunstmestvervangers (mineralenconcentraat uit dierlijke mest). En dan liefst structureel.”

 De SGP wil dat Europa en Nederland zo snel mogelijk minstens 10 noodmaatregelen nemen:

– opschorten van de verplichte braaklegging en bufferstroken in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB);

– steun aan land- en tuinbouwsectoren die het hardst geraakt worden door sancties;

– zoveel mogelijk ruimte voor dierlijke mest in plaats van kunstmest: onmiddellijke verlenging derogatie voor dierlijke mest, toelaten mineralenconcentraten uit dierlijke mest als vervanging van kunstmest;

– opschorten en heroverwegen van ‘GreenDeal’-doelen voor biologische landbouw;

– opschorten en heroverwegen van ‘GreenDeal’-doelen voor halvering gewasbeschermingsmiddelen en de afgifte van vrijstelling voor belangrijke middelen in onder meer de uien- en suikerbietenteelt;

– stopzetten van onteigening van landbouwgronden in Nederland;

– tijdelijk verbod op zonneparken op landbouwgronden;

– meenemen behoud van voedselproductie als belangrijke waarde bij het opstellen van ecoregelingen, conditionaliteit en plattelandontwikkelingsprogramma’s in het GLB, evenals het Nationaal Strategisch Plan voor het GLB aanpassen;

– beperken van overheveling GLB-budget van pijler 1 naar pijler 2;

– meenemen belang van voedselproductie bij het afronden van het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn.

Bert-Jan Ruissen heeft de Europese Commissie inmiddels ook de volgende schriftelijke vragen gesteld:

De Russische inval in Oekraïne heeft grote impact op de landbouwmarkten. Land- en tuinbouwsectoren worden getroffen door wegvallen van invoer- en uitvoermarkten. Het is hoogst onzeker of het komende seizoen in Oekraïne de landbouwproductie voor graan en andere gewassen opgestart kan worden. Inmiddels heeft Rusland haar kunstmestproducenten gevraagd geen kunstmest meer te exporteren, waardoor reeds hoge inputprijzen verder omhoogschieten.

Naar aanleiding van de Russische inval in Oekraïne de volgende vragen met betrekking tot de landbouw:

– Treft de Commissie voorbereidingen voor steun aan getroffen land- en tuinbouwsectoren, en is de Commissie bereid daarvoor financiële middelen buiten de reguliere landbouwbegroting, zoals uit de begrotingsmarges, te gebruiken?

– Kan de Commissie met urgentie, voor het zaaiseizoen, de vergroeningsmaatregelen inzake ecologisch aandachtsgebied en gewasdiversificatie opschorten en duidelijkheid verschaffen over de mogelijkheid tot het opschorten van cross-compliance ofwel conditionaliteits-eisen door de lidstaten, zodat meer percelen ingezaaid kunnen worden met granen en andere gewassen waaraan tekorten dreigen?

– Is de Commissie bereid om per direct mineralenconcentraten uit dierlijke mest te erkennen als kunstmestvervangers als structurele maatregel; en/of toe te staan als tijdelijke maatregel dat de ruimte binnen de toegestane nutriëntengebruiksnormen door boeren volledig ingevuld mag worden met dierlijke mest?