Stel dat je christen bent, dat je een van kinderen zwaar ziek wordt en dat hij dreigt te sterven. Hoe ervaar je zo’n periode en wat doet dat met je geloof? MAF-medeoprichter en piloot Jan Zwart uit Utrecht maakte het mee en schreef er een boek over dat donderdag 20 oktober in het Universitair Medisch Centrum Utrecht werd gepresenteerd.
André Zwart was 26 jaar oud en verbleef in de Verenigde Staten toen bij hem in 2003 een agressieve vorm van bloedkanker werd geconstateerd. Halsoverkop werd hij naar Nederland gehaald, waar hij eerst in Amersfoort en later in Utrecht een intensief traject startte van chemokuren, zware bestralingen en uiteindelijk stamceltransplantatie.
André’s vader Jan stond aan de wieg van de Nederlandse tak van Mission Aviation Fellowship, een internationale christelijke hulporganisatie die met 130 vliegtuigen geïsoleerde gemeenschappen overal ter wereld helpt. Zelf woonde Jan jarenlang met zijn gezin in Zuid-Amerika en werkte er voor MAF. Het christelijk geloof is het fundament van Jans leven.
Trappenhuis
Maar alles kwam in de periode van de ziekte van André op losse schroeven te staan, vooral toen hij op een vrijdagavond 5 december 2003 door een vlaag van wanhoop werd overvallen. Zijn zoon lag al dagenlang op de intensive care en de intensivist had net verteld: “André ademt zo snel om lucht te krijgen. Dit houden we in de gaten. Het kost uw zoon enorm veel energie. We vragen ons af hoe lang hij dit volhoudt. We willen hem niet intuberen, de meeste patiënten met een diagnose als André overleven dat niet.”
Jan pakte zijn Bijbel. Niet om erin te gaan lezen, maar om deze van het dak te gooien van het ziekenhuis. ‘Ik word overmand door wanhoop en zie het niet meer zitten’, schrijft hij. ‘Ik loop, in een grote worsteling, de gang op. Geloof-wanhoop-hoop, is het dan allemaal niet waar? Het maalt door me heen en ik kan het niet aan en loop het trappenhuis in.’
Dun ijs
‘Het lijkt alsof ik al die tijd op heel dun ijs heb gelopen, maar dat ik het nu luid hoor kraken onder mijn wankelende voeten. Ik zak er doorheen. Al die mooie Bijbelteksten. Het is zeker allemaal in mijn eigen hoofd bekokstoofd. Ik gooi mijn bijbel van de bovenste verdieping af. Bij de tweede traptree schiet door me heen: voordat ik dat doe, ga ik iemand bellen. Het is middernacht.’
Jan belt vrienden in Guatemala en vertelt hoe kritiek het is. Ze zeggen direct een klein groepje mensen te organiseren die, vanaf de andere kant van de oceaan, voor André gaan bidden. Na enkele minuten keert Jan weer langzaam in het trappenhuis om en loopt na beneden, terug naar de kamer, enigszins rustiger.
Wanhoop
Die avond was een dieptepunt, dat zich in deze heftigheid niet meer zal herhalen. In de weken en maanden erna lijkt de professionele behandeling in het UMC Utrecht van André door enkele van de beste hematologen van Nederland, voorzichtig aan te slaan. Jan noemt het een periode van bidden en behandelen, van timing en twijfel, van wanhoop en hoop en geloof, van wonderen en wetenschap.
Wat niemand voor mogelijk had gehouden gebeurt in de tijd erna; André herstelt geleidelijk en twee maanden later mag hij voor het eerst naar huis. En zes maanden later blijken de stamcellen van de donor definitief te zijn aangeslagen en kan André weer voorzichtig gaan denken aan het oppakken van een enigszins normaal leven. Vader Jan dankt het medisch personeel en God ervoor.
Die keer dat hij op zondag 18 januari 2004 met André langzaam door de centrale hal van het UMC Utrecht naar de uitgang liep, toen André net was ontslagen, zagen ze daar een vleugel staan. Vader en zoon, beide enthousiast over het maken van muziek, zeiden dat ze terug wilden komen, maar dan om aan het UMC een ‘dankserenade’ te geven.
Saxofoon
Het duurde negentien jaar en vandaag wordt dat voornemen realiteit in het stiltecentrum van het UMC Utrecht, in de eerste plaats als dankbetoon aan de professionaliteit en vooral de betrokkenheid van verplegend personeel en artsen. Enkele verplegers van toen zijn aanwezig. André speelt saxofoon en Jan begeleidt bij enkele nummers op de vleugel.
Het vage plan om er een mini-concert te geven kwam in een stroomversnelling doordat vader Jan zich drie jaar geleden aan het schrijven van het boek zette. Na het muzikale intermezzo wordt vandaag het boek ‘Langs de Afgrond’ overhandigd, onder andere aan een voormalig verpleegkundige die inmiddels gepensioneerd is en die destijds voor André zorgde.
Arm
Jan heeft zijn boek geschreven om mensen die zich in soortgelijke situaties bevinden te helpen met zijn ervaringen. De periode van de ziekte van zijn zoon heeft hem nog milder gemaakt in zijn geloof en in zijn houding naar anderen. Hij beseft dat er ouders zijn die een doodziek kind hebben dat uiteindelijk niet geneest maar juist overlijdt.
“Een kind verliezen, daar kan ik niet over meepraten”, vertelt Jan. “Ik zal nooit iemand veroordelen die zegt dat hij zijn geloof niet heeft kunnen behouden nadat hij zoiets heeft meegemaakt. Ik wil respecteren dat zij dat zo ervaren en er geen enkel oordeel uitspreken. Wie ben ik? Ik wil, ook met dit boek, in de eerste plaats mijn arm om hen heen slaan.”
Langs de afgrond
Een bijzonder getuigenis van Gods ingrijpen in voor mensen uitzichtloze situaties
Paperback
288 pagina’s
ISBN: 978 90 83264 22 6
Prijs: 16,95
Uitgeverij Scholten
Teije Brandsma – Aid Publicity
Familie Zwart
18-10-2022
Media
https://www.scholtenuitgeverij.nl