Column – Na de grote vloed dwalen de mensen opnieuw af van hun Schepper. Het bouwen van een machtscentrum met een stad en een toren wordt door de Eeuwige verijdeld. Maar de beschavingen die daarna ontstaan komen in de macht van de afgoderij. Dan roept de Ene ware God één man om Hem te volgen.
En Abram gáát. Met zijn vrouw Sarai, zijn neef Lot, dienaren (zijn het volgelingen?) en vee. Ze laten alles achter om een nieuw leven te leiden in een onbekend land. Kanaän. Ze krijgen een belofte van zegen, maar worden vooral geroepen om een zegen te zijn. En uiteindelijk zullen alle volken die zegen ontvangen. Maar de zegen komt niet als een presentje uit de lucht vallen.
Er zijn grote uitdagingen om te overwinnen. In het land waar ze terechtkomen, zijn ze ‘vreemdeling te gast’. Er is geen vierkante el waar ze aanspraak op kunnen maken. En hun nazaten zouden worden als de hoeveelheid sterren aan de hemel. Alleen… die kinderen kwamen er niet.… Tenminste niet op de natuurlijke manier.
Met God op weg gaan, dat is de roeping van iedere gelovige die in de voetsporen van Abraham en Sara op weg gaan. Eenmaal onderweg zijn er vele hindernissen te nemen. Dingen die ons kunnen afmatten of ontmoedigen.
Ontmoedigd zal Yair Lapid de afgelopen week wel zijn. Met een glansrijke overwinning voor Benjamin Netanyahu en zijn Likud, en een groot succes voor Itamar Ben Gvir en zijn Otzma Yehudit (Joodse kracht) en Bezalel Yoel Smotrich (Religieuze Zionisten) zal hij hoogstwaarschijnlijk in de oppositie belanden. In een reactie op de uitslagen zei hij: ‘De staat Israël staat boven alle politieke overwegingen. Ik wens Netanyahu veel geluk ten behoeve van het volk en de staat van Israël.’ De tegenstellingen en uitdagingen in Israël zijn groter dan ooit. Waar is de Joodse droom van één volk en één land. Dreigt er economische malaise ten gevolge van het nieuwe landsbestuur, zoals professor Dan Ben-David aan de Universiteit van Tel Aviv voorzegt? Hoe zal de nieuwe regering zich verhouden tot de messiasbelijdende Joden?
Maar de polarisatie in Israël is niet uniek. Ook in ons land kampen we met toenemende tegenstellingen. De uitspraak van de Raad van State over de stikstofaanpak in relatie tot het bouwen van nieuwe woningen om de woningnood het hoofd te bieden. Zo wordt het voor regeringen steeds lastiger om nog beleid te maken. Om nog maar niet te spreken over het complotdenken. Engelsman David Icke mag ons land niet in, omdat zijn ‘fysieke aanwezigheid’ aanleiding kan geven tot heftige tegendemonstraties. ‘En bovendien gevaarlijk voor hemzelf’, zo werd hem door de IND per brief meegedeeld. Maar wellicht gevaarlijker voor de geestelijke volksgezondheid. De wijzende vinger naar ‘de hagedissen die uit zijn op wereldoverheersing’, blijkt maar al te vaak in de richting van de Joden uit te komen. Zo wordt de ‘Protocollen van de wijzen van Sion’, een vervalst geschrift uit de 19e eeuw, door antisemieten nog steeds gebruikt om ‘samenzwerende Joden’, vrijmetselaars en satanisten op een hoop te gooien.
Dat allerlei duistere elementen vooral in dit jaargetij aan terrein winnen toont de steeds toenemende belangstelling voor ‘Halloween’. Maar dit van oorsprong Keltische feest was om boze geesten te weren, niet om ze uit te nodigen. De naam komt van ‘All Hallows eve’, Allerheiligen, dat ook deze week werd gevierd. Dit is een gedenkdag die teruggaat tot de vierde eeuw, om christelijke martelaren te eren. Ook Allerzielen kwam voorbij, ooit door de Rooms-Katholieke kerk ingesteld als tegenhanger tegen de heidense praktijken. Het was op de vooravond van deze dag dat Luther met zijn 95 stellingen de wantoestanden in diezelfde kerk aan de kaak stelde. Het was dus ook Hervormingsdag. En last but not least was het ook nog eens ‘Dankdag voor gewas en arbeid’. Danken, ondanks stikstof, oorlog en wat al niet meer. We hebben nog steeds te eten. En we mogen blijven uitzien naar een (ver)nieuw(d)e aarde, waar gerechtigheid woont.
Zo gaat Abraham door. Hij is op zoek naar ‘de stad met fundamenten’. Hij gaat in vertrouwen. Ondanks dat hij niet weet hoe Gods belofte wordt vervuld. Dat wordt hem toegerekend als gerechtigheid. Hij, die Abraham riep, is nog steeds te vertrouwen. Ook al kan het wachten soms lang, afmattend of ontmoedigend zijn.
Door zijn geloof trok hij naar het land dat hem beloofd was maar hem nog niet toebehoorde. Samen met Isaak en Jakob, mede-erfgenamen van de belofte, woonde hij daar in tenten omdat hij uitzag naar de stad met fundamenten, door God zelf ontworpen en gebouwd. (Hebreeën 11:9-10)
Sybe de Vos
Het gedeelte dat deze week in de synagoge wordt gelezen is ‘Lech lecha’ (Ga voor jezelf) en beslaat Genesis 12:1-17:27. Tekst & illustratie © Sybe de Vos | 5 november 2022.
Sybe de Vos
© Sybe de Vos
04-11-2022
Onderwijs
https://www.sjoeal.nl