Syrische tieners in een overvol kamp in Noord-Irak waar elke dag nieuwe vluchtelingen binnenstromen. Op dit moment zijn er onvoldoende faciliteiten om iedereen menswaardig op te vangen. Het aantal vluchtelingen in de wereld is nog nooit zo groot geweest, maar er zijn steeds minder plekken waar ze welkom zijn, constateert noodhulporganisatie ZOA.
‘De asielinstroom beperken’ speelt niet alleen in Nederland; wereldwijd neemt het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen af. Ook de directe regio rond crisisgebieden – waar het overgrote deel van de vluchtelingen een heenkomen zoekt – ziet vluchtelingen liever gaan dan komen. Daardoor zijn miljoenen vluchtelingen in acute nood.
Opvang in de regio
Volgens VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR is er wereldwijd nu een recordaantal van 103 miljoen vluchtelingen. Dat is 13,6 miljoen meer dan eind 2021 – een stijging van 15 procent. Daarvan zoekt 85 procent toevlucht in eigen land of een buurland – ook wel ‘opvang in de regio’ genoemd. ZOA signaleert echter dat ook in de regio veel vluchtelingenkampen overvol zijn en dat er afnemend draagvlak is om vluchtelingen op te vangen. De regio’s rond crisisgebieden zijn namelijk meestal zelf ook kwetsbare locaties, waar de lokale bevolking moeite heeft om het hoofd boven water te houden. Klimaatverandering, torenhoge inflatie, gestegen graanprijzen en de wereldwijde energiecrisis hebben die situatie verder op scherp gezet. ZOA ziet in de praktijk dat dat spanningen en conflicten veroorzaakt over land, water en andere schaarse middelen van bestaan. De opeenstapeling van crises drijft mensen verder in het nauw.
Vluchtelingencrisis
Een toenemend aantal landen wil daarom van vluchtelingen af. Zo stuurt Libanon sinds dit najaar Syriërs terug; Bangladesh wil dat de ruim 900.000 Rohingya-vluchtelingen terugkeren naar het zeer onrustige Myanmar; in Colombia leggen de miljoenen Venezolanen extra druk op de fragiele situatie van de lokale bevolking en in Afrika ziet ZOA dat veel vluchtelingenkampen overvol zijn. Opvang van vluchtelingen in de regio staat daarmee onder druk. Tegelijkertijd staat de wereld nog maar aan het begin van een ongekende vluchtelingencrisis. De Wereldbank voorspelt dat er in 2050 – bij onveranderd beleid – alleen al 216 miljoen klimaatvluchtelingen zijn.
Draagvlak
“Het is onbestaanbaar dat er geen plaats is voor mensen die moeten vluchten en alles achterlaten”, zegt Joël Voordewind, speciaal ambassadeur van ZOA. Hij benadrukt dat nu ingrijpen hard nodig is om grotere problemen in de toekomst te voorkomen. “Ieder mens heeft recht op een veilige plek. Daarom doet ZOA er alles aan om voor ze klaar te staan met voedsel, schoon drinkwater en onderdak. Daarnaast vergroten we het draagvlak voor vluchtelingen in de eigen regio door ook de kwetsbare lokale bevolking te ondersteunen en in gesprek te brengen met de vluchtelingen. Zo bouwen we aan vrede en voorkomen we conflicten over water, land en andere schaarse middelen van bestaan.” Op deze manier biedt ZOA plaats aan vluchtelingen in ongeveer vijftien landen.
Niet machteloos
“De nood is hoog en de problemen zijn ongelofelijk groot, maar we staan niet machteloos”, zegt Voordewind. “We kunnen wat doen en we moeten wat doen om deze vluchtelingencrisis een halt toe te roepen.” Om vluchtelingen een veilige en leefbare opvangplaats te bieden en de problemen in de regio aan te pakken start de Nederlandse noodhulporganisatie ZOA een landelijke campagne. Meer informatie over deze campagne is te vinden op www.zoa.nl/geenplaats.
Cijfers in dit artikel zijn gebaseerd op statistieken van de UNHCR.
Over ZOA
We zijn er voor mensen die alles kwijt zijn geraakt door een oorlog of een ramp. Samen kunnen we in noodsituaties snel te hulp schieten. En hen daarna trouw blijven, door te helpen bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Net zo lang totdat ze zichzelf weer kunnen redden. Onze ruim 1000 medewerkers zijn werkzaam in zo’n vijftien landen in Afrika, Azië, Midden-Oosten, Zuid-Amerika en Nederland – vanuit een christelijke motivatie.
