De koning van Egypte heeft twee indringende dromen gehad en in heel het land is alleen Jozef in staat om ze te duiden. Na vele jaren als slaaf en gevangene, wordt Jozef van de een op de andere dag de eerste minister van Egypte. Is er een groter contrast denkbaar?
Zijn positieve houding, zijn probleemoplossend vermogen en geestelijk inzicht helpen hem om daar te komen. Of is het in de eerste plaats de God van Jacob die met hem is? Jozef wordt een machtig man, trouwt met de dochter van een priester en krijgt twee zonen. Hij beleeft zeven vreugdevolle jaren. Maar diep van binnen knaagt er iets. En dan komt de honger…
In Egypte ligt het koren dankzij zijn proactieve beleid hoog opgetast. Zelfs buitenlanders komen brood kopen. Maar er is een andere honger. Die naar zijn eigen familie. Hij is van hen vervreemd geraakt en had ze het liefst willen vergeten. Op een dag wordt hij opeens met hen geconfronteerd. Zij herkennen hem niet, maar hij hen wél. En ze hebben brood nodig. Wat nu? Er lijkt een onoverbrugbare kloof tussen hen te zijn ontstaan. Hij zet ze weg als spionnen. Maar als hij hoort hoe Ruben hem tevergeefs heeft proberen te beschermen, schiet hij vol. Hij stuurt ze weg met koren en een opdracht: ‘breng jullie jongste broer hierheen’.
Deze week viert Israël Chanoeka, het feest van de herinwijding van de Tempel. In 167 voor de gangbare jaartelling werd het Joden verboden om naar de Tora te leven. Er ontstond grote vervreemding tussen de Joden die zich schikten naar de wil van de de Grieks-Syrische koning Antiochus Epifanes én zij die de strijd aangingen. Het wonder gebeurde, dat een klein legertje onder leiding van Judas de Makkabeeër het grote Syrische leger wist te verslaan. Ze kregen hun vrijheid terug en de Tempel werd opnieuw gewijd aan de God van Israël.
Afgelopen maandag bood premier Mark Rutte namens de Nederlandse regering excuses aan voor het slavernijverleden. ‘Eeuwenlang zijn in naam van de Nederlandse staat mensen tot handelswaar gemaakt, uitgebuit en mishandeld’, verklaarde hij. ‘En tot nu toe hebben sinds 1863 de opeenvolgende regeringen niet voldoende oog gehad voor de negatieve doorwerking van dat verleden’. Volgens eigen zeggen had de eerste minister het mis dat deze geschiedenis ver achter ons ligt, maar moeten we er hier en nu wat mee. Het meest lastige van de excuses zijn de consequenties: hoe werkt dat verder uit?
Woensdag 21 december, de kortste dag van 2022, bracht Benjamin Netanyahu de Israëlische president Isaac Herzog ervan op de hoogte dat de coalitiepartners klaar zijn om Israëls zevenendertigste regering te gaan vormen. Het was op de valreep: 18 minuten voordat op die dag het mandaat verstreek pleegde hij het telefoontje. Zeven weken na de vijfde verkiezingsronde sinds 2019. In overeenstemming met de Israëlische wet moet Netanyahu Knesset-voorzitter Yariv Levin nu informeren. Daarna heeft Netanyahu zeven dagen de tijd om zijn regering te beëdigen. Sommige bronnen zeggen dat dit waarschijnlijk zal gebeuren vóór de deadline van 2 januari 2023.
Ondertussen is de Oekraïense president Zelensky na een kort bezoek aan president Biden weer terug in zijn land. Het land krijgt opnieuw wapens om zich tegen Rusland te verdedigen. De Russische ambassadeur zei dat de relatie tussen de VS en Rusland zich ten gevolge van dit alles op een ijzig dieptepunt bevindt. Ook de Nederlandse regering zegde afgelopen vrijdag 2,5 miljard steun aan Oekraïne toe in 2023. Maar Israël blijft zich afzijdig houden van het leveren van wapens. Dat alles vanwege de Russische aanwezigheid in Syrië en de dreiging van Hezbollah in Libanon, gesteund door wapenleveranties vanuit Teheran. Netanyahu werd zelfs door Poetin gefeliciteerd met zijn verkiezingsoverwinning.
Zo zijn Jozefs broers na hun tweede bezoek alweer goedgeluimd op de terugweg naar hun vader Jacob. Ze worden niet meer verdacht van spionage en Simeon is vrijgelaten. Bovendien is Benjamin veilig bij hen en hebben ze nieuw graan bij zich. Maar dan wordt hun droom ruw verstoord. Ze worden achternagezeten en beschuldigd van diefstal. En, hoe het ook kan, de drinkbeker van de premier wordt bij Benjamin gevonden. Wat nu? Alles lijkt verloren…
Zo kunnen we als mensen met kop en schouders verwikkeld zijn geraakt in schijnbaar onoplosbare kluwen van problemen. Hetzelfde geldt voor het wereldgebeuren, waar een zinloze oorlog alleen maar vernietigt, ontkent en mensen van elkaar verwijdert. Toch is er Iemand die met barmhartigheid bewogen naar mensen kijkt. Wellicht is Hij juist in deze tijd dichterbij dan we vermoeden…
En toen Hij dichtbij kwam en de stad zag, weende Hij over haar. Hij zei: Och, dat u ook nog op deze uw dag zou onderkennen wat tot uw vrede dient! Nu echter is het verborgen voor uw ogen.
(Lucas 19:41-42)
Sybe de Vos
Het gedeelte dat deze week in de synagoge wordt gelezen is ‘Miqeets’ (Aan het einde) en beslaat Genesis 41:1-44:17. Tekst & illustratie © Sybe de Vos | 24 december 2022.