Aangepaste wet om kinderarbeid en slavernij te bestrijden

Een initiatiefwet van ChristenUnie, SP, PvdA, GroenLinks, Volt en D66 moet misstanden als kinderarbeid, moderne slavernij en milieuschade op internationaal niveau terugdringen. De partijen willen dat bedrijven die actief zijn in Nederland de plicht krijgen om internationaal maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Dat moet bovendien een gelijk speelveld creëren voor het bedrijfsleven, zodat alle bedrijven misstanden gaan opsporen en verhelpen.

De wet is vandaag, in aangepaste vorm, naar de Tweede Kamer verstuurd. De aanpassingen zien voornamelijk op vermindering van de regeldruk voor bedrijven. Plenaire behandeling door de Tweede Kamer en de uiteindelijke stemming over de initiatiefwet, en dus de mogelijke aanname van de initiatiefwet, komt hiermee een stuk dichterbij.

50 miljoen mensen

Momenteel zijn wereldwijd bijna 50 miljoen mensen slachtoffer van moderne slavernij. Het gaat om schrijnende voorbeelden van kleine kinderen die in fabrieken moeten werken en kwetsbare gezinnen die wegens schulden praktisch in een slavenbestaan worden gedwongen, maar bijvoorbeeld ook om bedrijven die grove milieuschade aanrichten. Ook in de ketens van sommige bedrijven die in Nederland actief zijn, of bij hun partnerbedrijven, komen deze misstanden voor. Volgens de wet moeten bedrijven daarom hun keten controleren, daarover transparant rapporteren en wanneer misstanden worden aangetroffen moeten zij deze aanpakken.

OESO-regels

Al in 2011 werden er door de VN en OESO-regels opgesteld die IMVO de norm moesten maken. Dat was echter gebaseerd op vrijwillig commitment, via convenanten. Sommige bedrijven pakten de handhaving voortvarend op, andere bedrijven maakten daar te weinig werk van. Mede daarom werd in 2021 een eerste versie van de IMVO-wet aan de Raad van State voorgelegd en heeft de voormalige coalitie in Den Haag de noodzaak voor een dergelijke wet in het coalitieakkoord onderschreven.

De initiatiefwet is op basis van de adviezen van de Raad van State aangepast en is vervolgens uitvoerig besproken in een rondetafelgesprek van de commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. De Tweede Kamer heeft de initiatiefwet begin dit jaar in behandeling genomen en schriftelijke vragen gesteld aan de initiatiefnemers over het wetsvoorstel. De initiatiefnemers hebben vandaag de antwoorden en de aangepaste wet naar de Tweede Kamer gestuurd. Dat maakt de weg vrij voor spoedige plenaire behandeling. De uiteindelijke stemming en mogelijke aanname van de wet komt met deze stap een stuk dichterbij.

Stieneke van der Graaf (ChristenUnie):

“Met deze wet gaan we uitbuiting en moderne slavernij wereldwijd tegen. Daarmee bieden we bescherming voor wie dat het het hardst nodig heeft en vragen we van grote ondernemingen om hun verantwoordelijkheid te nemen. Met de aanpassingen versterken we de wet en geven we duidelijk richting voor waar het ook in Europa naar toe moet.”

Jasper van Dijk (SP):

“Wereldwijd zijn 50 miljoen mensen slachtoffer van moderne slavernij, waaronder kinderen. Met onze wet pakken we deze beschamende praktijk aan, laten we snel aan de slag gaan!”

Joris Thijssen (PvdA):

“Nederlandse bedrijven buiten met hun internationale aanvoerketens, vaak onbedoeld, mensen en de planeet uit. Met deze wet willen we daar paal en perk aan stellen.”

Tom van der Lee (GroenLinks):

“Zolang sociale uitbuiting en het overschrijden van zes van de negen planetaire grenzen niet zijn uitgebannen; is deze IMVO-wet meer dan noodzakelijk.”

Marieke Koekkoek (Volt):

“Deze wet is een stap dichter naar een Nederland en Europa dat eerlijke handel en milieu- en Mensenrechten op de eerste plek zet. Zo leggen we de lat waar die hoort te liggen, ook voor de rest van de wereld.”

Alexander Hammelburg (D66):

“De handel van de toekomst is eerlijk en groen. Ons wetsvoorstel zet in op duurzamer handelen, maar bedrijven moeten de veranderingen wel aankunnen. Daarom hebben we goed geluisterd naar de zorgen van ondernemers over bijvoorbeeld regeldruk en strafrechtelijke consequenties. Het huidige voorstel is daarop aangepast en zo kunnen we in de toekomst geld blijven verdienen op een eerlijke manier.”