Open Doors: 'Anonieme slachtoffers' centraal in rapport over Iran

Morgen, op 1 maart, vinden er verkiezingen plaats in Iran. Maar van vrije, democratische verkiezingen is in de Islamitische Republiek geen sprake. De politieke en sociale onrust is groot, terwijl er voor critici, dissidenten en andersgelovigen geen ruimte is. Hoewel het aantal opgepakte christenen in Iran jaarlijks ongeveer gelijk blijft, komen hun namen en gezichten steeds minder in de publiciteit. Het Iraanse regime lijkt daarmee het gezicht van vervolging te willen wegpoetsen.

Die trend signaleren de hulporganisaties Article 18, Open Doors, Christian Solidarity Worldwide en Middle East Concern in hun gezamenlijke jaarverslag ‘Faceless Victims’ over schendingen van de godsdienstvrijheid in Iran. Van steeds meer gearresteerde christenen in Iran blijven namen en gezichten onbekend, uit angst dat publicatie hun benarde situatie kan verergeren.

“Ondanks dat in 2023 een vergelijkbaar aantal christenen werd gearresteerd als in voorgaande jaren, konden er minder namen en gezichten worden gepubliceerd. In 2023 zijn 166 arrestaties gedocumenteerd, iets meer dan in 2022 (134)”, zo staat in het rapport. Arrestaties kwamen in golven in 2023, met “slechts een handvol gemeld vóór juni. Daarna meer dan honderd in de drie maanden erna, vóór een verdere golf van arrestaties met Kerst”.

Van de gearresteerden “stemden zeer weinigen ermee in om hun zaak bekend te maken. Dat leidde tot een toenemend aantal anonieme slachtoffers”, aldus de samenstellers van het Iranrapport. “Tegen het einde van 2023 hadden ten minste zeventien van de christenen die in de zomer waren gearresteerd, gevangenisstraffen gekregen van drie maanden tot vijf jaar. Of niet-vrijheidsbenemende straffen zoals boetes, geseling en in één geval de taakstraf van het delven van graven”, staat in het rapport.

Bijbelverspreiding

Een andere trend in 2023 was de jacht van Iran op bijbeldistributeurs. “Meer dan een derde van de arrestaties was gericht op personen die in het bezit waren van meerdere exemplaren” van de Bijbel. Afgelopen jaar kregen ten minste negen christenen gratie. Zij kwamen op vrije voeten, hoewel de meesten hun straf er bijna op hadden zitten.

Het rapport somt zeven verschillende soorten druk op wanneer iemand is vrijgelaten uit de gevangenis. Het gaat bijvoorbeeld om voortdurende monitoring en intimidatie, de ontzegging van werk en onderwijs, nieuwe aanklachten of heropende zaken die allemaal, zo stelt het rapport, “het voor christenen steeds moeilijker maken om in Iran te blijven”.

De rapporterende organisaties signaleren dat veel christelijke ex-gedetineerden het land ontvluchten. “Maar daar vinden ze een nieuwe reeks uitdagingen die hen als vluchtelingen te wachten staat. Dat bleek ook al uit ons rapport uit 2023 over de benarde situatie van Iraanse christenen die internationale bescherming vragen in Turkije.”

Aanbevelingen

Het rapport sluit af met aanbevelingen voor Iran en de internationale gemeenschap. Zo wordt Iran opgeroepen vrijheid van religie en levensovertuiging voor elke burger inclusief bekeerlingen te garanderen, om “onmiddellijk en onvoorwaardelijk” alle christenen “die worden vastgehouden op beschuldiging van hun geloof en religieuze activiteiten” vrij te laten. Ook zou Teheran moeten toestaan dat Farsisprekende christenen God vrijelijk in hun moedertaal kunnen aanbidden, zonder bang te hoeven zijn voor arrestatie en vervolging.

De internationale gemeenschap wordt aangemoedigd om Iran verantwoordelijk te houden voor schendingen van het internationale recht, “Schendingen van de mensenrechten moeten aan het licht worden gebracht tijdens bilaterale en multilaterale dialogen met Iran”. Landen die vluchtelingen opvangen moeten de hervestiging van Iraanse christenen in Turkije bevorderen.

Het rapport is op 19 februari vrijgegeven, precies op de dag dat dominee Arastoo Sayyah in zijn kerkelijke kantoor werd vermoord, acht dagen na de Iraanse revolutie van 1979. Dit incident was de eerste van vele aanslagen tegen christenen, vooral bekeerlingen. Die aanpak in de Islamitische Republiek duurt, zoals dit rapport laat zien, tot vandaag de dag nog steeds voort.