André Flach: Het gezin speelt een essentiële rol in de samenleving

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 27 november over de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Namens het Kabinet zaten minister Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) in Vak-K. André Flach sprak tijdens zijn bijdrage onder andere over gezinsbeleid, ZZP’ers en armoede. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

In vak-K zitten vandaag twee prijswinnaars. Ten minste, als we de jaarlijkse begrotingsbehandelingen als een wedstrijd zien. Met 114,9 miljard euro heeft de SZW-begroting de twijfelachtige eer de meest omvangrijke van het stel te zijn. Een uitstekende bestemming natuurlijk, maar de vraag is wel hoe houdbaar deze uitgaven op de lange termijn zijn.

Wat is de visie van het kabinet hierop?
En welke knoppen ziet hij om aan te draaien?

Gezin

‘Het gezin speelt een essentiële rol in de levens van mensen en in de samenleving als geheel.’ Met die rake zin opende laatst een Kamerbrief. En zo is het. Des te opmerkelijker is het dat dit leefverband toch een verwaarloosbare rol speelt in het overheidsbeleid.

Hoe kijkt deze minister aan tegen het gezin, en wat betekent dit voor zijn beleid?

Het kabinet komt met een aantal toppen over belangrijke thema’s, maar een gezinstop ontbreekt in dat rijtje. De SGP doet vandaag het voorstel een gezinstop te organiseren zodat met de brede samenleving kan worden nagedacht over een gezinsvriendelijker Nederland. Want dat het beter kan en moet is duidelijk. Daarom hebben we bij het Belastingplan ervoor gezorgd dat er een historische trendbreuk komt ten aanzien van de fiscale benadeling van eenverdienersgezinnen. Ik vraag de minister toe te zeggen bij het project Vereenvoudiging inkomensondersteuning mensen (VIM) ook de situatie van eenverdieners te betrekken.

Daarnaast pleiten wij voor één vereenvoudigde kindregeling met één uitvoerder om de wirwar aan gezinsregelingen met hun eigen wetten en loketten tegen te gaan.

Dit wordt onderzocht, horen we hier snel meer over?
Wat vindt de minister van het voorstel vooruitlopend hierop te komen met één online portaal zodat ouders overzicht hebben over de regelingen die voor hun gezin beschikbaar zijn?

Waar liberale partijen ouders dwingen de arbeidsmarkt te verkiezen boven hun gezin, springt de SGP op de bres voor echte keuzevrijheid. Ik heb mijn ogen moeten uitwrijven toen ik las dat dit kabinet met het project Meer uren werkt! via interventies ‘gendernormen binnen organisaties wil aanpakken’ en een ‘cultuurverandering in de maatschappij’ wil bewerkstelligen.

Wat is er mis met de huidige cultuur?
Zullen we dit niet gewoon aan ouders overlaten, zo vraag ik de minister.

Armoede en schulden

12 procent van de gezinnen met drie of meer kinderen leeft onder de armoedegrens. De SGP heeft er eerder op aangedrongen in de begroting inzichtelijk te maken wat de gevolgen van het beleid zijn voor hen. Vorig jaar was dat in de koopkrachtplaatjes opgenomen, maar dit jaar is dat alweer verdwenen terwijl er een aangenomen motie ligt.

Hoe gaat het kabinet rekeninghouden met de situatie van grotere gezinnen?

Kan hij hier toezeggen dat in de jaarlijkse koopkrachtplaatjes de beleidseffecten voor gezinnen met kinderen voortaan worden meegenomen?
Schuldhulpverleners zien het aantal problematische schulden stijgen. Op initiatief van CU en SGP zou er een landelijk schuldendashboard komen om zicht hierop te krijgen, maar het dashboard is er nog altijd niet.

Gaat deze staatssecretaris hier alsnog werk van maken?

Het ravijnjaar hangt ook als een donkere wolk boven de armoede- en schuldenaanpak. De vrees is dat bezuinigd gaat worden op schuldhulpvrijwilligers, terwijl zij juist in de haarvaten van de samenleving zitten. Mijn fractie heeft een amendement ingediend om hun inzet te borgen door hier structureel 10 procent van de schuldenaanpak voor vrij te maken.

ZZP

Mijn fractie maakt zich zorgen over die zzp’ers die in toenemende mate opdrachten aan zich voorbij zien gaan, terwijl zij geen schijnzelfstandige zijn. De SGP waarschuwde al eerder dat we een overspannen reactie op de arbeidsmarkt moeten voorkomen. Hoe gaat het kabinet zorgdragen voor een zachte landing van het handhavingsmoratorium?

Er ligt een aangehouden SGP-motie om de Wet VBAR te splitsen, zodat het onderdeel dat het uurtarief regelt versneld kan worden ingevoerd. Dat biedt ook de mogelijkheid om de beoordeling van de arbeidsrelaties nog eens goed tegen het licht te houden, na het kritische Raad van State-advies. Graag een reactie van de minister hierop.

Tot slot wil ik de minister bedanken voor de snelle en gedegen uitvoering van onze motie over de uitvoerbaarheid van een uitzondering op de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor de agrarische sector. Het is mogelijk, blijkt daaruit. Gaat de minister zo’n uitzondering opnemen in de wet?