Energiebesparing in de gebouwde omgeving gaat niet zo snel als gehoopt

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 18 december over energiebesparing. Lees hieronder de bijdrage van SGP-Kamerlid André Flach.

Energiebesparing moet op één! Niet alleen voor minder milieudruk en minder druk op het stroomnet, maar ook om de energierekening binnen de perken te houden. Denk aan huishoudens die weinig te besteden hebben, en nu de rekening gepresenteerd krijgen, omdat ze financieel of anderszins niet capabel zijn energiebesparende maatregelen te nemen.

Algemeen

Dit jaar is de vraag naar isolatie, warmtepompen en zonnepanelen gehalveerd. De vraag naar elektrische auto’s is gekelderd door het fiscaal beleid. Het verwachte energiegebruik ligt in 2030 volgens de ramingen bijna 10% boven het afgesproken doel. Kansen voor energiebesparing worden zo gemist. Er is stabiel, langjarig en effectief stimuleringsbeleid nodig. Hoe gaat de minister hiervoor zorgen?

Zo wordt nu bezuinigd op de ISDE waardoor minder geïnvesteerd kan worden in energiebesparende maatregelen. Hoe gaat de minister vroegtijdige uitputting voorkomen? Huishoudens en bedrijven moeten voor de komende jaren weten waar ze aan toe zijn.

Vooral de gebouwde omgeving, industrie en mobiliteit zijn aan zet. De minister gaat sectorale streefwaarden vaststellen. Hoe gaat zij er vervolgens voor zorgen dat men op sectorniveau een been bijtrekt? In de mobiliteit zijn de afgelopen twee decennia onder aan de streep nog relatief weinig besparingen gerealiseerd. Hoe gaat het kabinet dit nu wel voor elkaar krijgen?

Gebouwde omgeving

Energiebesparing in de gebouwde omgeving gaat niet zo snel als gehoopt, ondanks het nationaal isolatieprogramma. Er is wel een warmtefonds voor laagrentende leningen. Er zijn andere subsidieregelingen. Probleem is echter dat het versnipperd is en niet gebouwgebonden. Dat belemmert huishoudens om er gebruik van te maken. Het doenvermogen wordt snel overschat. Lokaal wordt nu geëxperimenteerd met inzet van de gemeentelijke baatbelasting om een vorm van gebouwgebonden financiering op wijkniveau te regelen. Heel interessant. Vragen over de juridische inbedding van deze baatbelasting zorgen echter voor onnodige ruis en vertraging. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit adviseren een experimenteerregeling als opmaat voor definitieve aanpassing van de wet. Dan schenk je klare wijn en kunnen de broodnodige meters gemaakt worden. Wil de minister zich hier samen met haar verantwoordelijke ambtgenoten voor inzetten?

Er komt vanuit Brussel ruim 500 miljoen euro beschikbaar voor verduurzaming van onze gebouwde omgeving. Komt er voldoende cofinanciering om deze middelen daadwerkelijk naar Nederland te halen? Wordt de huursector daarbij niet vergeten?

Een effectieve maatregel is het waterzijdig inregelen van CV-installaties. Het inschakelen van een installateur is binnen twee jaar terugverdiend. Het is veel goedkoper, maar ook minder bekend, dan isoleren. Kan hier een zet aan gegeven worden, bijvoorbeeld door het aanbieden van vouchers via gemeenten? Er is nu alleen nog subsidie beschikbaar via Verenigingen van Eigenaren.

Het isolatieprogramma heeft enorme vertraging opgelopen door de vleermuizenregels. Met de nieuwe eDNA-methode kan vleermuizenonderzoek worden versneld. Wordt die binnen enkele weken in de regelgeving erkend? Worden de hogere kosten voor deze methode in de subsidies meegenomen?

Energiebesparingsplicht bedrijven

De uitvoering van de energiebesparingsplicht moet snel verbeterd worden. Anders krijg je scheefgroei en een oneerlijk speelveld. Maar de helft van de bedrijven heeft de verplichte rapportage ingeleverd. Nog minder bedrijven voldoen aan de besparingsplicht. De reactie van de minister op het kritische rapport van de Algemene Rekenkamer was afhoudend en vrijblijvend. Hoe gaat zij het toezicht daadwerkelijk verbeteren?

Lokale toezichthouders en omgevingsdiensten stellen andere prioriteiten. Worden afspraken gemaakt met gemeenten en omgevingsdiensten over effectiever en risicogestuurd toezicht? Ik krijg het signaal dat vooral gekeken wordt naar bedrijven die voldoen aan de informatieplicht en maatregelen hebben genomen. Dat lijkt me niet de goede groep. Wordt het toezicht ook gericht op de bedrijven waar de grootste slagen gemaakt kunnen worden? Wanneer wil de minister overgaan tot aanscherping van de energiebesparingsplicht naar een terugverdientermijn van zeven jaar? De SGP steunt op zichzelf deze aanscherping. We vinden het wél van belang dat eerst de handhaving van de huidige energiebesparingsplicht op orde wordt gebracht. En dat ondernemers tijdig weten waar ze aan toe zijn.

Energie intensieve bedrijven

De Kamer heeft bij de begrotingsbehandeling een amendement en motie aangenomen voor opvolging van het project 6-25. Het gaat om een regeling die energie intensieve bedrijven stimuleert om samen te werken en kennis te delen voor energiebesparing. Goed dat de minister dit oppakt. Welk tijdpad heeft zij daarbij voor ogen?

Publieke LED-verlichting

De Kamer wil dat in openbare gebouwen en bij straatverlichting binnen enkele jaren overal LED-verlichting toegepast wordt. Het verdient zich snel terug en beperkt de druk op het stroomnet. Van de gevraagde versnelling is in de praktijk nog niet zoveel te merken. Gaat de minister snel afspraken maken met medeoverheden over de uitrol van LED-verlichting? Hoe wordt onder meer bij Rijkswaterstaat gezorgd voor daadwerkelijke versnelling?