Hulporganisatie Woord en Daad: Hoe een kleine daad grote dingen in gang zette…

TERUGBLIK – Woord en Daad werd in 1973 opgericht als resultaat van een initiatief dat een jaar eerder ontstond. Predikant H. J. Hegger keerde in 1972 terug van een reis door India en was diep geraakt door de armoede die hij daar had gezien. Hij deed in Nederland een dringende oproep om financiële steun te bieden voor de bouw van een weeshuis. Deze oproep vond snel gehoor en leidde tot een bredere beweging van betrokken christenen die méér wilden doen dan alleen een eenmalige bijdrage leveren.

Het initiatief van Hegger werd al snel opgepakt door onder meer ondernemer Ivo ’t Lam, met wie hij de mogelijkheden onderzocht om structurele hulp te organiseren. Dit leidde uiteindelijk tot de officiële oprichting van de stichting Woord en Daad op 6 juli 1973, toen de oprichtingsakte bij de notaris werd getekend. De jonge organisatie werd gedragen door christelijke waarden zoals naastenliefde en gerechtigheid: het was de overtuiging van de oprichters dat armoede niet slechts bestreden moest worden met tijdelijke hulp, maar met duurzame, praktische steun die mensen in ontwikkelingslanden perspectief bood.

Vrijwilligers

In de beginjaren draaide Woord en Daad grotendeels op vrijwilligers. Donateurs, scholen en kerken vormden een hechte achterban die zich bewust inzette voor de projecten die vanuit Nederland werden ondersteund. Wat aanvankelijk begon als hulp voor een weeshuis in India groeide langzaam maar zeker uit tot een organisatie die steeds meer professionele structuren kreeg. Door de jaren heen breidde het werk zich uit naar verschillende landen en sectoren, zoals onderwijs, agrarische ontwikkeling, waterprojecten, vaktrainingen en later ook noodhulp.

Een organisatie met een herkenbaar karakter.

De combinatie van christelijke motivatie, brede maatschappelijke betrokkenheid en professionele aanpak maakte Woord en Daad tot een organisatie met een herkenbaar karakter. Door de blijvende inzet van vrijwilligers en de sterke band met de achterban kon de stichting steeds meer impact realiseren. Inmiddels werkt Woord en Daad wereldwijd in tientallen landen, maar het fundament van de organisatie ligt nog steeds in die eerste oproep van 1972, die uitmondde in een beweging die armoede structureel wilde bestrijden.

Woord en Daad werkt vanuit Bijbels perspectief aan duurzame verandering voor mensen in armoede. Zij verbinden mensen, organisaties, bedrijven en lokale partners uit alle sectoren. Zo werken ze aan een menswaardig bestaan voor iedereen, en scheppen ze samen hoop en nieuwe kansen om armoede te overstijgen.

Missie

Ieder mens is geschapen naar Gods beeld en alle mensen zijn gelijkwaardig. Daarom weten ze zich geroepen om Gods liefde en barmhartigheid te weerspiegelen en door te geven. In een gebroken wereld, getekend door armoede en onrecht, streeft Woord en Daad naar zichtbare tekenen van Gods komend Koninkrijk. Het Bijbels perspectief op gerechtigheid en barmhartigheid drijft hen om dagelijks bij te dragen aan een duurzame verandering van mensen hier en daar.

Visie

Ze willen hun verantwoordelijkheid nemen om vanuit die missie met hoge ambities duizenden mensen zoals Oudaegro, Dina, Alamu en Kate te bereiken, door programma’s die verbinden en levensveranderend zijn. Zo wordt hun visie werkelijkheid. Als bijbelgetrouwe organisatie verbinden ze, samen met lokale partners en actoren uit relevante sectoren, mensen wereldwijd. Zo geven ze vorm aan een menswaardig bestaan voor armen en rijken en scheppen ze hoop en kansen om armoede te overstijgen.

Ze zien die hoop en kansen als Oudaegro door nieuwe technieken zijn oogst weer ziet groeien. Als ze tot het hoogste niveau gaan om álle kinderen in Haïti naar school te laten gaan, ongeacht hun afkomst. En als ze met de overheid in Ethiopië samenwerken om jongeren daar een toekomst te bieden. Als ze vol verwondering zien dat Kate, mede dankzij haar sponsors in Nederland, nu een sterke en onafhankelijke vrouw is.

Kernwaarden

Uit hun missie, visie en strategie zijn vijf kernwaarden op te maken. Deze zijn leidend in hun werk en bepalend voor het beleid.

Mede-verantwoordelijkheid – verantwoordelijk voor jezelf, je naaste en de schepping
Mede-schepsel – schepsel van God, gelijkwaardig én uniek
Mede-lijden – dichtbij en naast mensen die lijden
Rentmeesterschap – zorgvuldig omgaan met mensen, middelen en milieu
Wederzijdse afhankelijkheid – onafhankelijk in keuzes, afhankelijk in samenwerking

Werkwijze

Woord en Daad werkt wereldwijd in 18 landen. Ze doen dit samen met lokale partners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden. Zo verbinden ze mensen wereldwijd en vervullen daarbij een ‘makelaarsrol’. Woord en Daad zet actief in op zuidelijk leiderschap. Woord en Daad heeft drie strategische beleidsspeerpunten:

Bereiken van de onbereikten
Ze streven naar het terugdringen van uitsluiting door in hun werk speciale aandacht te geven aan gender, mensen met een handicap, uitgebuite kinderen; ook hebben ze een voorkeur voor nieuwe programma’s in geïsoleerde gebieden.
Versterken van de weerbaarheid tegen gevolgen klimaatverandering
Ze streven ernaar de weerbaarheid van kwetsbare groepen te versterken zodat zij het hoofd kunnen bieden aan veranderende omstandigheden en waar mogelijk kunnen profiteren van klimaatverandering.
Inzetten op waardengedreven systemische verandering
Ze streven naar het beïnvloeden van onderliggende grondoorzaken van armoede en sociaaleconomische ongelijkheid. Dit vraagt om intensieve samenwerking met overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen.

Via beleidsbeïnvloeding in Den Haag en Brussel komen ze op voor de belangen van mensen in het zuiden. In Nederland werken ze aan bewustwording op het gebied van mondiale ongelijkheid en duurzame levensstijl. Onze kringloopwinkels zijn hier een concrete uitwerking van.

Duurzame verandering

Via hun programma’s realiseren ze hun missie en visie en werken ze al 50 jaar aan duurzame verandering wereldwijd: Inclusieve agrarische ontwikkeling; Duurzaam water; Onderwijs; Werk en Opleiding; Noodhulp en Weerbaarheid; Beleidsbeïnvloeding; Bewustwording

Bestuur en toezicht

Woord en Daad werd in 1973 opgericht door ondernemer Ivo ’t Lam en dominee Herman Hegger. Beiden hadden het diepe verlangen om verandering te brengen in het leven van mensen die in armoede leven. Ze kozen ervoor om dit te doen in nauwe samenwerking met christelijke organisaties uit ontwikkelingslanden zelf. Inmiddels is Woord en Daad uitgegroeid tot een organisatie voor ontwikkelingssamenwerking, met een breed netwerk van vrijwilligers, sponsors, jongeren, ondernemers en scholen.

Vanaf 1 april 2024 kent Woord en Daad een tweehoofdige raad van bestuur. Rina Molenaar MSc is voorzitter van de raad van bestuur. Haar aandachtsgebieden zijn de ontwikkeling van de interne organisatie, het onderhouden van contacten met de achterban en het vergroten van draagvlak voor internationale samenwerking in Nederland. Als bestuurder programma’s richt Jacob Jan Vreugdenhil MSc zich op de kwaliteit en de impact van programma’s die Woord en Daad samen met haar partners en andere betrokken partijen uitvoert in de landen waar de organisatie actief is. Het door de raad van bestuur vastgestelde beleid wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht (RvT).

MVO-beleid

De onafhankelijke Stichting MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) heeft richtlijnen opgesteld, waaraan bedrijven en organisaties kunnen toetsen wat voor effect hun manier van werken en handelen heeft op mens en milieu. Hiervoor zijn 7 principes opgesteld. Deze principes sluiten aan bij de huidige praktijk en de toekomstige ambities van Woord en Daad.

Woord en Daad hecht aan rentmeesterschap en medeverantwoordelijkheid. Ze gaan zorgvuldig om met mensen, middelen en het milieu, zowel in Nederland als in het Zuiden. Ze communiceren helder over hun besluiten en de processen die daartoe leiden. En ze willen goede zorg dragen voor hun partnerorganisaties en de uiteindelijke doelgroep.

Ze werken in het Zuiden altijd met plaatselijke partners die zelf beleid maken en uitvoeren. De kwaliteit van het beleid en het werk van de partners wordt regelmatig getoetst. Ze ondersteunen bij verbetertrajecten en besteden in het bijzonder aandacht aan de bescherming van kinderen. Zowel bij de partner als bij de interne organisatie van Woord en Daad wordt gewerkt aan controle en preventie als het gaat om veiligheid en een integer financieel beleid. De achterban wordt voortdurend bewustgemaakt van haar leef- en koopgedrag en de gevolgen daarvan voor de medemens in het Zuiden.

Regionale vrijwilligersgroepen

Hun regionale vrijwilligersgroepen houden collectes, organiseren concerten en fietstochten, verkopen allerlei producten en nog veel meer! Zo zetten ze zich in voor het werk van Woord en Daad: een hoopvolle toekomst voor kinderen die te maken krijgen met misbruik of uitbuiting. Ook bijdragen? Steun een actie of word zelf vrijwilliger! Meer weten? Kijk dan op: Regionale vrijwilligersgroepen.

Kringloopwinkels door heel Nederland

Wil je met jouw aankoop een goed doel steunen? Bezoek een Woord en Daad winkel! Met tientallen kringloopwinkels door heel Nederland dragen we bij aan hergebruik van spullen, creëren we een plek voor iedereen die zich verbonden wil voelen met de naaste ver weg en vormen we een lokale ontmoetingsplek voor jong en oud.

De opbrengsten van de kringloopwinkels gaan naar projecten van Woord en Daad. Woord en Daad werkt wereldwijd vanuit Bijbels perspectief aan blijvende verandering voor mensen in armoede, mede dankzij de inzet van onze duizenden vrijwilligers. Doe je mee?

Als vrijwilliger kun je samen met anderen iets betekenen voor onze naasten dichtbij én ver weg! Bekijk hier de actuele vacatures.

Duurzame verandering van mensen wereldwijd

Die gebrokenheid zien we dagelijks in levens van mensen in de landen waar we werken, zoals bijvoorbeeld in het leven van Oudaegro. Hij ziet de oogst op zijn stuk land in Burkina Faso ieder jaar afnemen. Toch roept de Bijbel ons op om daar niet gelaten onder te zijn. Gedreven door onze missie willen we onze verantwoordelijkheid nemen om mensen zoals Oudaegro te bereiken. Woord en Daad werkt wereldwijd in meer dan 20 landen. Met onze programma’s op het gebied van onder andere landbouw, water, onderwijs en werkgelegenheid scheppen we hoop en kansen om armoede te overstijgen. We kunnen dit werk doen dankzij een enorm betrokken achterban.

We leven in een gebroken wereld. Dat zien we dagelijks in levens van mensen in de landen waar we werken. In het leven van Oudaegro, die de oogst op zijn stuk land in Burkina Faso ieder jaar ziet afnemen. En in het leven van Dina, die niet naar school mag in Haïti, maar gebruikt wordt als huisslaaf. In het leven van Alamu, die zijn gezin in Ethiopië niet meer kan onderhouden en daarom denkt aan de gevaarlijke oversteek naar Europa. In het leven van Kate uit de Filipijnen, die ’s avonds geen eten krijgt omdat haar vader te weinig heeft verdiend.

Hoe een kleine daad grote dingen in gang zette…

Op donderdag 6 juli 2023, precies een halve eeuw na de ‘geboortedag’ van Woord en Daad, publiceerden zij deze mini-documentaire over 50 jaar Woord en Daad:

Een collecte voor een weeshuis in India, spontaan georganiseerd door een man ergens in een kerk in Nederland, groeide uit tot een wereldwijde beweging van honderden professionals en duizenden vrijwilligers. Een sponsor, ergens in Nederland, gaf een jongen aan de andere kant van de wereld het zetje wat nodig was om uit de criminaliteit te stappen en te gaan studeren. Kleine daden, grote veranderingen!