Minister Jet Bussemaker draagt vandaag tijdens Prinsjesdag een exclusieve creatie van wetenschappers verbonden aan de faculteit Industrial Design van de Technische Universiteit Eindhoven. Via computermodellen en 3D-printing ontwierpen zij en maakten zij exclusief voor Prinsjesdag 2015 de outfit van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bovendien een primeur: de minister draagt de eerste draagbare 3D geprinte hakken.
De wetenschappers werkten onder leiding van modeontwerpster en onderzoeker Pauline van Dongen (studio Pauline van Dongen) tweeëneenhalve maand in het geheim onder de noemer ‘Project J’ aan de Prinsjesdag-outfit voor minister Bussemaker. Het onderzoeksproject ‘Crafting Wearables’ is onderdeel van het thema ‘Wearable Senses’ van de TU Eindhoven, waar onderzoek wordt gedaan naar het ontwerp en gebruik van nieuwe technologieën in kleding en textiel.
Dit jaar koos Bussemaker er bewust voor om haar Prinsjesdag-outfit wetenschappelijk te laten ontwerpen om daarmee de potentie van de hightech en creatieve industrie in Nederland te laten zien. De outfit bestaat uit een hoed, jurk, schoenen en tas. De minister heeft zelf via de computer meegeholpen aan de outline van haar jurk.
De jurk
Pauline van Dongen heeft voor de ontwikkeling van de jurk samengewerkt met industrieel ontwerpster Leonie Tenthof van Noorden. Samen hebben zij een 3D body scan gemaakt, om met de scan het ontwerp precies aan de Minister aan te passen. Beide ontwerpers wilden hiermee aantonen dat aan de hand van computer gegenereerde patronen een rechte lap stof zo gemanipuleerd kan worden, dat er een optimaal passende vorm van de jurk voor de drager uit zou komen.
Om het digitale ontwerp te vertalen naar tastbaar ontwerp werd gebuikt gemaakt van een traditionele techniek – het zeefdrukken. Dit vond plaats in de werkplaats van ArtEZ in Arnhem. Bij dit proces werd het digitale karakter van het ontwerp met het handmatige karakter en de vakmanschap van het zeefdrukken samengebracht. De jurk is daarmee een combinatie van traditioneel vakmanschap en nieuwe technologie.
“Ik hoop dat mensen het belang en de noodzaak van technologie voor mode zullen herkennen in het werk, nieuwsgierig zullen zijn naar de materialen en de maakprocessen die erachter schuilgaan en vervolgens ook wat langer stil zullen blijven staan bij wat ze zelf dragen en de waarde die ze aan hun eigen kleding hechten, ” aldus Pauline.
Industrieel ontwerpster Leonie Tenthof van Noorden: “Dit project laat zien wat de mogelijkheden zijn van de combinatie tussen mode en technologie. Het is verrassend draagbaar en geeft hele interessante mogelijkheden voor het personaliseren van kleding.”
De schoenen
Minister Bussemaker draagt tijdens Prinsjesdag de eerste draagbare 3D geprinte hakken. Deze schoenen zijn ontworpen door onderzoeker en 3D scanning/modeling/printing expert Troy Nachtigall in samenwerking met SLEM, het schoenen innovatie en educatie instituut in Waalwijk. Door middel van een voet-scan van de minister zijn de schoenen helemaal op maat gemaakt. De schoenen zijn gemaakt van ‘Filaflex’, een flexibel filament wat gebruikt kan worden in desktop 3D printers die laag voor laag een object opbouwen .
De schoen verbeeldt de toekomstvisie die de drie wetenschappers met elkaar delen: eigenschappen en gedrag van materialen kunnen creëren die voorheen onmogelijk waren door het programmeren van materialen en het pixel voor pixel opbouwen van structuren.
Voor Troy was het een van de meest ambitieuze 3D print projecten die hij tot nu toe heeft uitgevoerd. “Deze schoen vertegenwoordigt een nieuwe manier van produceren: De schoen heeft een hak van 8 cm hoogte. Omdat het materiaal waar je mee werkt oorspronkelijk flexibel is, is dit waar de grootste uitdaging zat. De schoenen hebben geen normale maat: ze zijn de maat van Jet Bussemaker, niemand anders past deze schoen.”
De jurk
Het lijnenspel van zowel de jurk als de schoenen laat zien hoe kleding in de nabije toekomst dynamisch kan worden en de potentie heeft om veranderlijk te zijn. De continue interactie tussen lichaam en materiaal zorgt voor nieuwe vormen van expressie, waarbij het materiaal niet langer een statische omhulling vormt. Het ontwerp van de hoed sluit aan op dit concept waarbij gespeeld wordt met perceptie en illusie. Het aanzicht van de hoed verandert naar gelang het standpunt van de kijker.
De handtas
De handtas is een vertaling van het ontwerp voor de schoen tot een kleine, minimalistische vorm die tevens 3D geprint is.
Het eindresultaat mag er zijn volgens Bussemaker. “In het onderwijs in Nederland leren we onze jongeren heel goed om pragmatisch naar oplossingen te zoeken. Van oudsher zijn we ook goed in samenwerken. Dat komt in dit tenue heel goed tot uitdrukking. “
Stephan Wensveen, universitair hoofddocent aan de Technische Universiteit Eindhoven is erg enthousiast over het project voor de minister: “Dit project is een mooie gelegenheid om de samenwerking van design, technologie en mode-innovatie aan een groot publiek te laten zien.”
Dutch Design Week
Op Prinsjesdag zijn de leden van het team aanwezig in Den Haag om hun creatie live te kunnen zien. Na Prinsjesdag presenteren zij de outfit tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven.
Rijksoverheid
Rijksoverheid
15-09-2015
Samenleving