Spijkerboer: Politici moeten de feiten onder ogen zien

Grenzen dicht? Opvang in de regio? Bommen op Syrië? Hoogleraar migratierecht Spijkerboer is kritisch op de vele politieke voorstellen voor de aanpak van de vluchtelingencrisis: “Telkens doen politici voorstellen die neerkomen op meer van hetzelfde beleid. Wordt het na dertig jaar niet eens tijd om onszelf de vraag te stellen of we soms op een verkeerd spoor zitten?”

Open samenleving?

In het winternummer van Zicht, het tijdschrift van het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP, wordt het vluchtelingenvraagstuk door wetenschappers, politici, lokale bestuurders, vrijwilligersorganisaties en vluchtelingen zelf belicht. Zo analyseert prof. dr. Thomas Spijkerboer, hoogleraar migratierecht aan de UVA, in Zicht het vluchtelingenprobleem als een probleem van onze open samenleving:

“We zijn heel asymmetrisch bezig als we aan de ene kant vinden dat dit allemaal redelijk soepel moet kunnen – voor onze welvaart, consumptie en ons vakantieplezier – en aan de andere kant op hoge toon eisen dat de grenzen voor vluchtelingen potdicht gaan. Dan hinken we op twee gedachten. Het één gaat niet zonder het ander. Migranten en vluchtelingen maken ook gebruik van de toegenomen mogelijkheden tot verplaatsing. Het hoort gewoon bij de manier waarop wij onze samenleving inrichten en organiseren. Grenzen die voor onszelf open en voor anderen gesloten zijn, die bestaan niet.”

Het beleid moet rekenschap geven van de trends van globalisering en individualisering. Meer van hetzelfde beleid betekent dat nog meer vluchtelingen ten prooi vallen aan mensensmokkelaars. Daarom is zijn pleidooi “dat de EU de vraag naar smokkel moet wegnemen. Dat kan op korte termijn door de visumplicht voor Syriërs af te schaffen. En daarnaast door substantieel meer geld beschikbaar te stellen voor noodhulp aan vluchtelingen in Libanon, Turkije en Jordanië. Als ouders in een vluchtelingenkamp zitten en moeten aanzien dat hun kinderen langdurig niet naar school kunnen en er voorlopig ook geen weersbestendige huisvesting beschikbaar komt, besluiten zij op een gegeven moment de tocht naar Europa te ondernemen.”

De juiste diagnose

Die tocht heeft de Syrische voorganger Jamal van de Arabische gemeente in Nederland een aantal jaren geleden al ondernomen. Hij volgt de ontwikkelingen in zijn thuisland en in Europa nauwgezet: “Ik ben voorstander van de politiek van de Duitse bondskanselier Merkel. Ze ontvangt deze mensen uit oorlogsgebied met open armen en ziet het als haar plicht hen te helpen. Tegelijkertijd roept ze de mensen in haar land op om eens wat vaker naar de kerk te gaan. Niettemin mis ik één ding. Haar boodschap draait vooral om liefde en te weinig om waarheid. Negentig procent van de vluchtelingen is islamitisch. Voor velen van hen zal het niet makkelijk zijn om zich aan te passen aan de westerse samenleving. Ik vind dat medewerkers van immigratiediensten bij elke vluchteling als het ware een diagnose moeten vaststellen: wie is deze persoon tegenover mij en wat heeft hij of zij nodig? Als blijkt dat iemand vol haat tegen het westen zit, moet hij of zij daar vanaf worden geholpen.”

Lokale gemeenschap

In dit winternummer van Zicht wordt op diverse plaatsen bepleit dat de nationale overheid meer oog moet hebben voor het belang van de lokale gemeenschap en moet voorkomen dat die niet ontwricht raakt door een overmatig hoog aantal migranten. Volgens Martijn van der Linden van VluchtelingenWerk Nederland vergt het huidige beleid wel erg veel van de sociale cohesie:

“Het is noodzakelijk dat het COA de politieke opdracht krijgt om mee te werken aan kleinere locaties en dat gemeenten zich inzetten om die aan te bieden. Dat kan rekenen op meer draagvlak.” Meer oog voor de gevolgen op lokaal niveau bepleit ook wethouder Sytse de Jong: vanuit het Rijk moet de financiële tegemoetkoming voor gemeenten meer in harmonie met de inspanningen worden gebracht. Martijn van der Linden blijft optimistisch: “In 2001 woonden ruim 84.000 vluchtelingen in asielcentra in Nederland. We komen nu in de buurt van de helft van wat we eerder deden. We hebben dus wel voor veel hetere vuren gestaan, en toen konden we het ook aan.”

Het nummer van Zicht is verkrijgbaar via de site van de SGP, klik op onderstaande link.