In Zuid-Soedan braken er afgelopen zomer opnieuw conflicten uit tussen verschillende bevolkingsgroepen. Uit angst sloegen duizenden Zuid-Sudanezen op de vlucht naar buurlanden. Zo ook naar het noorden van Uganda, waar ZOA actief is in het Rhino Kamp. Inmiddels zijn we bijna een jaar verder. Hoe is de situatie nu? We vragen het Henry Bos, Junior Programme Manager in Uganda.
Hoe is de situatie momenteel?
“Slecht, de vluchtelingenstroom blijft aanhouden. Er komen per dag 1.000 tot 5.000 Zuid-Sudanese vluchtelingen noord-Uganda binnen. Het heftige geweld in het land, gecombineerd met de slechte staat van de economie, maakt dat mensen vluchten.
Aan de grens van noord-Uganda is het relatief veilig. De vluchtelingen worden opgevangen aan de grens en daarna door de coördinerende partijen OPM (de Ugandese overheid) en UNHCR naar de diverse opvangplekken gebracht. Er zijn de afgelopen periode twee nieuwe opvangkampen bijgekomen om de stroom vluchtelingen een plaats te kunnen bieden. In totaal zijn er op dit moment vijf opvangplekken in West Nile regio, in het noorden van Uganda, opgezet voor zo’n 700.000 Zuid-Sudanese vluchtelingen.”
Zie je een groot verschil met een paar maanden geleden?
“Water, land en brandhout worden erg schaars. Dit leidt tot meer conflicten. De omgeving raakt snel uitgeput. Dat de situatie in Zuid-Soedan slechter wordt, merken we daaraan dat steeds meer mannen naar Uganda vluchten. Die bleven tot nu toe in hun land om hun bezit te beschermen.”
Wat hebben wij daar de afgelopen maanden gedaan?
“We zijn gestart met een EU Trust Fund project. Hierin werken we met 44 boerengroepen, bestaande uit vluchtelingen en Ugandezen, die samen landbouwactiviteiten starten. Daarnaast zijn we in de voorbereidingsfase voor een project rondom vredesopbouw, om vluchtelingen en de lokale gemeenschap vreedzaam met elkaar te laten samenleven. We doen dit in nauwe samenwerking met de Ugandese overheid en met andere partners.
Verder werken we op twaalf scholen, die op dit moment een immense toestroom van vluchtelingen meemaken. We werken aan de kwaliteit, beschikbaarheid en toegankelijkheid van onderwijs. Zo zetten we schoolboerderijen neer om te voorkomen dat leerlingen de school vroegtijdig verlaten. Ook richten we ons op de kwetsbare scholieren: we voorzien ze van een go-to-school package (schoenen, schoolspullen, kleding) om hen een kans te geven op onderwijs. Docenten worden getraind in allerlei vaardigheden om de kwaliteit van het onderwijs op te krikken. Verder hebben we net een kantoor en accommodatie voor ons personeel in het Rhino vluchtelingenkamp geopend. Dit scheelt ons drie uur reistijd per dag en daarmee ook veel brandstof.”
Wat gaan we nog doen?
“We gaan nieuwe boerengroepen vier maanden lang trainen en hen daarna coachen. In totaal hopen we 130 boerengroepen met 25 mensen per groep te trainen in het starten van gemeenschapsactiviteiten om geld te genereren. Verder wordt er de komende maanden/jaren met deze groepen gewerkt aan vredesopbouw, om conflicten te voorkomen. Daarnaast zijn we bezig met de doorontwikkeling van schoolmaaltijden, het bouwen van infrastructuur, meer trainingen voor leraren en schoolmanagement om een hogere kwaliteit te leveren. Ook hopen we een nieuw waterproject te starten, maar dat is niet zeker vanwege financiering. Water is op dit moment een van de grootste noden in het Rhino vluchtelingenkamp.”
Wat is nodig om deze mensen te helpen?
“Op dit moment hebben we niet voldoende financiële middelen. Ook is het nodig om nauw samen te werken met alle andere organisaties om duplicatie te voorkomen en zo efficiënt mogelijk te zijn.”
Hoe zie jij de toekomst van deze ramp?
“Het lijkt erop dat de stroom vluchtelingen de komende maanden aan blijft houden, helemaal nu de VN in bepaalde regio’s in Zuid-Soedan hongersnood heeft uitgeroepen. De zogenaamde hongermaanden zijn normaal gesproken in mei en juni, dus het lijkt erop dat de ergste hongersnood er nog aan zit te komen.
Hier in Uganda wordt de situatie er daardoor niet beter op. Doordat de druk op water, land en brandhout toeneemt, ontstaan meer conflicten tussen bevolkingsgroepen. Ook heeft de Ugandese overheid problemen met het uitgeven van kleine stukken land (50x50m) om landbouwactiviteiten te starten. Veel vluchtelingen hebben daardoor weinig tot niks te doen. Gecombineerd met een chronisch tekort aan water, kan dat leiden tot meer conflicten.”
Wat raakt jou rondom dit alles?
“De machteloosheid van de meeste vluchtelingen. Vooral veel kinderen zijn slachtoffer van het conflict en daarmee staat hun toekomst op het spel. Niemand verwacht dat er de komende periode een oplossing komt voor het conflict in Zuid- Soedan. Dat is ook precies waarom wij hier werken. We willen een steentje bijdragen aan het bouwen van een nieuwe toekomst voor deze vluchtelingen, vooral op het gebied van gemeenschappen, basisonderwijs en vredesopbouw.”
Tijdens de collecteweek collecteren door heel Nederland ruim 17.000 collectanten voor concrete hulp aan vluchtelingen en ontheemden in crisisgebieden. Voor € 25 geef je bijvoorbeeld iemand in een vluchtelingenkamp in Noord-Uganda een halfjaar lang toegang tot schoon drinkwater. Doe je mee?
ZOA – Henry Bos
ZOA
11-03-2017
Hulpverlening
https://www.zoa.nl
