Weet Magazine: oorzaken en oplossingen van het wereldwijde voedselprobleem

Hongerbestrijding staat hoog op de politieke agenda. In grote delen van de wereld is er te weinig voedsel beschikbaar om de bevolking te voeden. In veel gevallen wordt de oorzaak van voedseltekorten gezocht in lokale conflicten of een falend landsbestuur; iets waar de gemiddelde European zich wellicht niet verantwoordelijk voor voelt. Er zijn echter veel meer zaken van invloed, zaken waarop “wij” wél een sterke invloed hebben. Het populair-wetenschappelijke tijdschrift Weet Magazine zette de belangrijkste op een rij.

Megabedrijven

De eerstgenoemde oorzaak is de opkomst van wereldwijd opererende megabedrijven. Een steeds groter deel van de voedselproductie is namelijk in handen van slechts een handvol ondernemingen. Veel van deze concerns houden maar weinig rekening met de lokale (ecologische) omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan landbouwgronden die jungle verdringen, het uitputten van de grond of het gebruik van zeer schaars water voor irrigatie. Natuurlijk zijn niet alleen grote concerns hiervan de oorzaak, maar ze zijn wel de grote motor erachter.

Verspilling van voedsel

Voedselverspilling is andere bepalende factor. In Europa gaat jaarlijks 89 miljoen ton voedsel tijdens de productie en verwerking verloren. Dat is dertig procent van de totale te verwerken hoeveelheid. Het probleem is dan ook veel groter dan het weggegooide voedsel door huishoudens en restaurants. Het gaat bijvoorbeeld ook om voedsel dat nét niet is zoals gewenst is en daardoor niet verkocht wordt in de supermarkt. Denk aan de bekende “kromme komkommer”. Daarnaast worden er jaarlijks enorme hoeveelheden voedsel weggegooid omdat die niet op tijd verkocht zijn. Veel consumenten eisen dat hun voorkeursproducten in feilloze staat verkeren en altijd voorradig zijn, maar wat ze zich dan vaak niet beseffen is dat dit alleen mogelijk is als er forse voorraden worden aangelegd.

Klimaat

Ook het klimaat heeft een grote invloed op de beschikbaarheid van voedsel. Klimaatverandering heeft gevolgen voor de beschikbaarheid van voedsel. Extreem weer, zoals zware regenval of grote droogte, komt vaker voor en heeft directe gevolgen voor de productie van voedsel.

Vlees en biobrandstoffen

Een derde van de alle landbouwgrond wordt gebruikt voor het verbouwen van veevoer. Aangezien de vraag naar vlees in de komende jaren naar verwachting sterk zal toenemen – vooral door groeiende welvaart in landen als China – is er ook steeds meer grond voor veevoer nodig (ook voor het vee zelf). Zeventig procent van de ontbossing in het Amazonewoud van Zuid-Amerika gebeurt ten behoeve van veeteelt. Per hectare grond levert veeteelt en vleesproductie minder voedsel op voor de mens dan wanneer diezelfde grond gebruikt zou worden voor gewassen. Ook de opkomst van biobrandstof zorgt voor debat. Het heeft namelijk veel invloed op de voedselzekerheid van mensen (in hoeverre ze toegang hebben tot voedsel). Overal waar gewassen groeien die als basis voor biobrandstoffen dienen (zoals maïs en suikerriet) kan immers geen gewas groeien dat voor voedsel wordt gebruikt.

In het aprilnummer van Weet Magazine wordt dieper ingegaan op de oorzaken en mogelijke oplossingen van het wereldwijde voedselprobleem.