Congo is het meest vergeten en verwaarloosde crisisland ter wereld. Dat blijkt uit de Vergeten Lijst die de Nederlandse noodhulporganisatie ZOA presenteert. De rangorde van deze lijst wordt bepaald door de combinatie van langdurige en uitzichtloze crises en een gebrek aan aandacht van media en politiek. De top 5 bestaat verder uit Burundi, Colombia, Zuid-Sudan en Myanmar.
Draagvlak
De overeenkomst tussen de landen op deze lijst is dat ze langdurig te maken hebben met ontwrichtende rampen. De crisisgebieden lijden vaak al tientallen jaren onder oplaaiend geweld en natuurrampen waardoor er diverse vluchtelingenstromen zijn. Dat maakt de situatie onoverzichtelijk en ingewikkeld. “Media vinden het moeilijk om aandacht aan deze landen te besteden. Je moet heel veel uitleggen”, weet voormalig ChristenUnie-kamerlid Joël Voordewind uit eigen ervaring. “Dat zorgt er ook voor dat je moeilijk draagvlak krijgt bij publiek en politiek. Mensen hebben het gevoel dat hulp aan deze landen in een bodemloze put verdwijnt, ook omdat er geen zicht is op een einde aan de ellende.” Voordewind wil deze crisisgebieden uit de vergetelheid halen en ondersteunt daarom de Vergeten Lijst van ZOA.
Afrika
Met drie van de vijf landen is Afrika koploper in de lijst. De rampspoed in Congo is enorm en divers, zoals gewapend geweld, uitbuiting, vluchtelingenstromen, natuurrampen en honger. Dat speelt zich vaak af in gebieden die moeilijk doordringbaar voor hulporganisaties en journalisten, waardoor er nauwelijks aandacht voor is. Nummer twee Burundi krijgt zo mogelijk nog minder aandacht. “De meeste mensen hebben er nog nooit van gehoord of weten niet waar het ligt”, zegt KlaasJan Baas, samensteller van de Vergeten Lijst. 68% van de Burundese bevolking leeft onder de armoedegrens en er zijn grote spanningen tussen bevolkingsgroepen. Terugkerende vluchtelingen zorgen voor spanningen over grondbezit. Grote delen van het jongste land van Afrika, Zuid-Sudan, kampen met acute hongersnood. Naast geweld heeft het land ook te maken met overstromingen en droogte. “Ik heb me altijd ingezet voor dit land waar ook veel christenen wonen”, zegt Voordewind. “Na de onafhankelijkheid in 2011 was er optimisme en aandacht, maar dat is nu helemaal weggezakt – terwijl de ellende is toegenomen.”
Achtertuin
Na decennialange burgeroorlog is er nu in Colombia (nummer drie op de lijst) officieel vrede, maar in grote delen van het land heeft de overheid nog niks te vertellen en is het onveilig. Daarnaast worden de armste gebieden van het land overspoeld door 1,7 miljoen vluchtelingen uit Venezuela. “Daar hebben we hier nauwelijks aandacht voor. We beschouwen het als de achtertuin van de VS”, constateert Voordewind. De lijst wordt afgesloten door Myanmar, het voormalige Birma. Het land lijdt onder politieke onrust, vluchtelingenstromen en een tekort aan voedsel en schoon water. “Er is wel wat aandacht geweest voor de Rohingya’s die gevlucht zijn naar Bangladesh. Maar er is veel meer aan de hand in dat land. Zo is er ook een christelijke bevolkingsgroep die onderdrukt wordt en tekorten aan alles. Daar heeft niemand het over”, zegt Voordewind.
Onderbouwing
De lijst is samengesteld uit een aantal erkende humanitaire indexen, die verschillende aspecten in beeld brengen, zoals armoede (People in Need index), veiligheid (INFORM risk index), media-aandacht (CARE-underreported crises), gebrek aan hulpfondsen (Funding Gap of HRP) en vluchtelingenstromen (UNHCR Global Trends). “Ook de duur van crises speelt een rol. Deze lijst is gecheckt door onze experts en collega’s uit het veld. Zo zijn we gezamenlijk tot deze lijst voor 2021 gekomen”, zegt Baas. “Er is wel wat discussie geweest of bijvoorbeeld Jemen of Afghanistan ook niet op deze lijst horen, maar die hebben toch nog wel wat media-aandacht gekregen. Maar dat kan volgend jaar anders zijn.”
Roeping
Het is niet toevallig dat juist ZOA deze lijst samenstelt en onder de aandacht brengt. “Wij hebben een roeping om juist naar landen te gaan die op deze ellendige lijstjes staan. Waar de wereld wegkijkt willen wij er zijn”, legt Baas uit. “Die roeping komt ook voort uit de christelijke achtergrond van ZOA. Jezus heeft ons geleerd om er te zijn voor mensen waar niemand meer naar omkijkt.” Joël Voordewind beaamt die motivatie: “In Johannes 5 stapt Jezus af op een man die al 38 jaar ziek is en die niemand heeft die zich om hem bekommert. Jezus helpt deze man er bovenop. Zo vragen wij ook aandacht voor wie vergeten is in deze wereld.”
ZOA – KlaasJan Baas
ZOA
07-06-2021
Hulpverlening
https://www.zoa.nl
