Wet om kinderarbeid en slavernij te bestrijden

Een initiatiefwet van ChristenUnie, SP, PvdA, GroenLinks, Volt en D66 moet misstanden als kinderarbeid, moderne slavernij en milieuschade op internationaal niveau terugdringen. De partijen willen dat bedrijven die actief zijn in Nederland verplicht worden om internationaal met respect voor mensenrechten en milieu te ondernemen. Dat moet bovendien een gelijk speelveld creëren voor het bedrijfsleven, zodat alle bedrijven misstanden gaan opsporen en verhelpen.

Momenteel zijn wereldwijd bijna 50 miljoen mensen slachtoffer van moderne slavernij. Het gaat om schrijnende voorbeelden van kleine kinderen die in fabrieken moeten werken en kwetsbare gezinnen die wegens schulden praktisch in een slavenbestaan worden gedwongen, maar bijvoorbeeld ook om bedrijven die grove milieuschade aanrichten. Ook in de ketens van sommige bedrijven die in Nederland actief zijn, of bij hun partnerbedrijven, komen deze misstanden voor. Volgens de wet moeten bedrijven daarom hun keten controleren, daarover transparant rapporteren en wanneer misstanden worden aangetroffen moeten zij deze aanpakken.

Al in 2011 werden er door de VN en OESO regels opgesteld die IMVO de norm moesten maken. Dat was echter gebaseerd op vrijwillig commitment, via convenanten. Sommige bedrijven pakten de handhaving voortvarend op, andere bedrijven maakten daar te weinig werk van. Mede daarom legde oud-Tweede Kamerlid Joël Voordewind in 2021 een eerste versie van de IMVO-wet aan de Raad van State voor en heeft de huidige coalitie de noodzaak voor nationale wetgeving in het coalitieakkoord onderschreven. Na ontvangst van het advies van de Raad van State en de publicatie van het Europese wetsvoorstel is de wet herschreven. De zes partijen dienen de wet vandaag in bij de Tweede Kamer.

Stieneke van der Graaf (ChristenUnie): “Met deze wet willen we bescherming bieden voor degenen die bescherming het hardst nodig hebben; de meest kwetsbaren in de wereld. We stellen hiermee een ondergrens vast voor maatschappelijk verantwoord ondernemen in het buitenland. Bedrijven kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het bevorderen van mensenrechten. Deze wet kan hen daarbij helpen. Het zorgt bovendien voor gelijke regels voor alle bedrijven. Niet alleen met de bedoeling om slaafvrije producten te kunnen kopen in Nederland, maar om ervoor te zorgen dat kinderen naar school kunnen in plaats van te werken op de plantages en in de fabrieken.”

Jasper van Dijk (SP): “Deze wet is keihard nodig. In Qatar vielen meer dan 6000 doden bij de bouw van stadions voor het WK. Ook Nederlandse bedrijven waren daar actief. Met deze wet voorkomen wij moderne slavernij, want Nederlandse bedrijven mogen straks niet meer meewerken aan dit soort praktijken.”

Joris Thijssen (PvdA): “Internationale afspraken over arbeidsomstandigheden (ILO) worden nog te vaak niet nagekomen waardoor fabrieksarbeiders worden uitgebuit en daaronder veel kinderen. Dat moet veranderen en daarom komen we nu met deze wet. Daarmee wordt ook een nodige volgende stap gezet na de – in Eerste en Tweede Kamer – aangenomen wet van de PvdA tegen kinderarbeid.”

Tom van der Lee (GroenLinks): “Onze wet is een belangrijke stap om uitbuiting van mens en milieu door bedrijven tegen te gaan. Hiermee stellen we strengere eisen voor leefbare lonen, veilige arbeidsomstandigheden, milieuzorg en dierenwelzijn wereldwijd. Uiteindelijk moet Nederland koploper worden in Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Zo zorgen we voor een eerlijke en duurzame wereld.”

Marieke Koekkoek (Volt): “Internationale handel moet rekening houden met mensenrechten en klimaatdoelen. Deze wet steunt en stimuleert bedrijven een bijdrage te leveren aan maatschappelijke doelen. Door in Nederland de lat hoog te leggen, worden ook andere landen in Europa aangestuurd op een doeltreffende Europese IMVO wet. Zo draagt Europa bij aan meer duurzame én menselijke internationale handel.”

Alexander Hammelburg (D66): “Een derde van ons geld wordt in het buitenland verdiend, dus is internationale handel onmisbaar voor Nederland. Helaas gaat dit nu geregeld gepaard met mensenrechtenschendingen en is er te weinig oog voor schade aan ons milieu. Deze afspraken helpen om samen met het bedrijfsleven eerlijk en toekomstbestendige internationale handel te drijven, met voldoende oog voor duurzaamheid en gezond produceren.”