Column – God zelf is onder Israël komen wonen. Het volk moet nu volgens een andere standaard leven dan de rest van de wereld. Dat gaat over het hele leven. Eten, seksualiteit, vloeiingen uit het lichaam, geboorte … Want op het zaad, het nageslacht, ligt een belofte.
God beloofde Israël dan zelfs te vrijwaren van alle kwalen die in Egypte gewoon waren. Maar, het kon gebeuren dat iemand toch getroffen werd door een ‘Egyptische ziekte’. Hij of zij moest dan buiten het kamp wonen, ver van de Tent van God. Zo werden ze eigenlijk levende doden. Toch was zelfs dan herstel nog mogelijk. En de weg terug was lang en complex.
De profeten trokken de lijn door. Ze waarschuwden dat de plaag heel Israël kon aantasten. En niet alleen mensen. Ook gebruiksvoorwerpen, kledingstukken en huizen. Een huis kon gereinigd worden door stenen weg te breken en de pleisterlaag te verwijderen. Maar als het niet meer te redden viel, moest het helemaal worden afgebroken. En wat zou er dan nog van het zaad terechtkomen? De profeten en wijzen maakten hiermee duidelijk dat kwaadspreken, hebzucht en eerzucht het goede zaad verstikken. Dat wat in iemand’s innerlijk verborgen is, breekt als het ware voor iedereen zichtbaar door naar de oppervlakte…
Meer dan 75 jaar geleden kwam er in het ‘christelijke’ Europa ook een groot kwaad naar de oppervlakte. Wie had kunnen voorzien dat zoiets mogelijk was op een ‘beschaafd’ continent? Toch gingen er in de geschiedenis van Europa vele vervolgingen en gruwelijkheden aan vooraf. Zes miljoen nazaten van Gods volk vermoord, waaronder 1 miljoen kinderen… Afgelopen week is in Israël de Sjoa – zoals Joden de Holocaust liever noemen – herdacht.
Oproep tot eenheid
Tijdens de hoofdceremonie bij het Yad Vashem monument in Jeruzalem drong president Herzog er bij de Israëli’s op aan om bij deze herdenking de interne verdeeldheid opzij te zetten. En dat ook tijdens de komende nationale gedenkdagen, zoals Jom haZikaron – het herdenken van alle gevallen soldaten en slachtoffers van terreur) – en Jom Ha’atsmaoet, de stichting van de staat Israël, nu bijna 75 jaar geleden. ‘Dit jaar is geen gewoon jaar’, zei hij. ‘Laten we deze heilige dagen, die vanavond beginnen en eindigen op Onafhankelijkheidsdag, boven elke discussie laten. Laten we samenkomen zoals altijd, in partnerschap, in verdriet, in gedenken.’
Ze stierven als Joden
Christ Church Jerusalem vestigde daarbij onlangs ook de aandacht op een onderbelicht aspect van de Sjoa: de moord op duizenden Joodse gelovigen in Messias Jesjoea. Onderzoeker Kelvin Crombie publiceerde er al eerder over. Het project waar hij aan werkt heeft als werktitel ‘Ze stierven als Joden’. Joodse gelovigen in Jezus zochten hulp bij de Joodse gemeenschap, maar werden veelal als verraders van de gemeenschap afgewezen. In veel gevallen werden ze echter ook door de christelijke gemeenschap genegeerd omdat ze etnisch Joods waren. En voor de Nazi’s was geloof helemaal niet belangrijk, alleen afstamming.
Zoon van de Shah
Temidden van alle verdeeldheid en terugdenken aan de gruwelen van het verleden stond daar opeens een Iraniër bij de Westelijke Muur. Reza Pahlavi, de zoon van de laatste Sjah van Iran bracht een bezoek aan Israël. Hij twitterde: ‘2500 jaar geleden bevrijdde Cyrus de Grote het Joodse volk uit gevangenschap en hielp hen bij de wederopbouw van hun Tempel in Jeruzalem. Het is met diep ontzag dat ik de westelijke (draag)muur van die Tempel bezoek en bid voor de dag waarop de goede mensen van Iran en Israël onze historische vriendschap kunnen hernieuwen.’
Hij bracht ook een condoleancebezoek aan de nabestaanden van de familie Dee in hun huis in de nederzetting Efrat, na de gruwelijke moord op de zussen Maia en Rina en hun moeder Lucy. Rabbi Leo Dee zei tegen Pahlavi dat hij hoopte dat de Iraanse koninklijke familie in ere zal worden hersteld. Hij zag al uit naar het moment om hem in zijn paleis in Teheran te kunnen bezoeken.
Op de nazaten van Israël lag en ligt nog steeds een grote belofte. Elke vrouw in Israël kon in feite moeder worden van het beloofde Zaad. Zo kwam de Koning van Israël, zo’n tweeduizend jaar geleden, en woonde temidden van zijn volk. Hij ging helend en genezend rond en reinigde veel van zijn broeders en zusters van ‘Egyptische kwalen’. Zodat ze weer in Gods Tempel konden komen. Toch werd hij door een groot deel van het volk afgewezen. Hij werd beschouwd als een geplaagde, een verstoteling, door God geslagen en vernederd. Maar voor wie Hem aannemen, was en is er nieuwe hoop.
Om onze zonden werd hij doorboord, om onze wandaden gebroken.
De straf die hij onderging bracht ons vrede, zijn striemen gaven ons genezing. (Jesaja 53:5)
Sybe de Vos
Het gedeelte dat deze week in de synagoge wordt gelezen is ‘Tazria’ (Zij draagt zaad) / Metsora (De besmette) en beslaat Leviticus 12:1-13:59 / 14:1-15:33. Tekst & illustratie © Sybe de Vos | 22 april 2023. Website: www.sjoeal.nl