In Somalië ondersteunt de World Vision kinderen en hun families op moeilijk bereikbare locaties. Allereerst door te voorzien in voedsel en het bieden van onderwijs. Als kinderen geen onderwijs krijgen, gaan ze een onzekere toekomst tegemoet. Kindhuwelijken zijn een groot probleem, en voor niet schoolgaande jongens is de kans groot dat ze worden gerekruteerd tot kindsoldaat.
Bent u ervan op de hoogte dat er in Somalië op dit moment 6,6 miljoen mensen niet weten of ze vandaag te eten krijgen? En wist u dat er in Mozambique hele generaties zijn die hun leven lang militaire spanningen ervaren? Alec uit Somalië en de Mozambikaan Florencio ervaren door hun werk dagelijks de pijn van de crisis in hun land. Ze vertellen over de nood, maar nog liever praten ze over hoop. Florencio: ‘Het vraagt vasthoudendheid, maar ik heb vertrouwen en geloof dat er ooit stabiliteit komt.’
World Vision en Dorcas
Het is vakantietijd als het interview met Alec Ziuku, directeur noodhulp World Vision Somalië en Florencio Marerua, directeur Dorcas Mozambique, gepland wordt. Florencio excuseert zich voor zijn afwezigheid in verband met het overlijden van zijn vader. Ook Alec heeft pas tijd in de daaropvolgende week. Aangeven dat het interview over de crisis in hun land niet uitkomt in verband met een door de auteur geplande vakantie in de Ardennen, voelt ongemakkelijk. Maar toch volgen er, een week later, online gesprekken vanuit een glampingtent. Over contrast gesproken.
Crisis op crisis
Alec vertegenwoordigt World Vision in Somalië. Een land dat kampt met veel uitdagingen. Alec vertelt dat Somalië een complex, islamitisch land is met veel verschillende regio’s die niet door één gecentraliseerde regering worden bestuurd, maar opgedeeld zijn in meerdere staten. Een zogenaamde federale republiek. De politieke instabiliteit speelt een belangrijke rol in de uitdagingen waarmee Somalië wordt geconfronteerd. Daarnaast is het klimaat in het land extreem droog. Op zomerdagen is een temperatuur van 45 graden Celsius niet ongewoon. Factoren die volgens Alec de crisis complex maken. ‘Aan de ene kant heb je de invloed van de klimaatverandering, waardoor er sprake is van extreme droogteperiodes en dan weer overstromingen. Aan de andere kant zijn er de vele conflicten van groeperingen tegen de regering. Dus soms wordt de crisis veroorzaakt door een conflict, een andere keer door klimaatverandering.’
Bovendien versterken de crises elkaar. Als voorbeeld noemt Alec de gevolgen van de droogte van de afgelopen periode in het land. De droogte betekent geen oogst en daardoor geen voedsel. Ook geen eten voor de dieren. Alec: ‘In sommige regio’s daalde de dierenpopulatie tot zeventig procent. Als er in die betreffende regio ook een conflict gaande is, kan er geen hulp worden geboden door toegangsproblemen. Er ontstaat een hongersnood en de mensen trekken naar een vluchtelingenkamp.’ Maar daarmee zijn ze volgens Alec niet gered. ‘Door overvolle kampen krijgt de meerderheid niet de humanitaire hulp die ze nodig heeft.’
Gevecht tegen malaria
Zuidelijk van Somalië ligt Mozambique. Hier werkt Florencio voor Dorcas. Ook hij spreekt over een samenloop van meerdere crises die de humanitaire situatie verergert. ‘We kennen in dit land crises die veroorzaakt worden door natuurrampen – van aardbevingen tot cyclonen – en rampen die mensen veroorzaken.’ Met laatstgenoemde doelt Florencio op de vele gewapende conflicten die er zijn. ‘Ik ben geboren in een oorlogsperiode. Inmiddels ben ik 52 jaar en ervaar ik nog steeds oorlog.’ Vandaag de dag is het in het noorden, in de provincie Cabo Delgado, door opstandelingen erg onveilig. Florencio vertelt verder: ‘… en dan hebben we tijdens het regenseizoen, naast de cyclonen en de gevolgen van overstromingen, ook te maken met cholera en het constante gevecht tegen malaria.’ Het raakt Florencio als hij mensen van crisis naar crisis ziet gaan. Zo hoorde hij laatst van een twaalfjarig meisje dat ze in een vluchtelingenkamp in Cabo Delgado dagelijks oog in oog stond met de man die haar familie vermoordde. ‘Pas toen ze bij een bijeenkomst was met mensen van de Verenigde Naties en de overheid, voelde zij zich veilig genoeg om hem aan te wijzen. Wat een veerkracht heb je nodig om dat specifieke moment af te wachten.’
Kleine stappen
Als Florencio en Alec hun ervaringen delen, lijkt de nood onoplosbaar. Toch zetten zij zich dagelijks, samen met hun teams, in om hoop te bieden. Volgens Florencio is het belangrijk dat je kleine stappen zet. ‘Als Dorcas bezoeken we regelmatig een gemeenschap en stellen wij hen de vraag waar ze over een jaar willen staan en hoe ze daar kunnen komen. Wat wij als hulporganisatie doen, gaat niet over geven, we zorgen ervoor dat hun situatie op de lange termijn verbetert. We ondersteunen en staan naast de mensen en laten ze zelf verantwoordelijkheid nemen. Natuurlijk zijn we er ook als er een overstroming is. Onderdak, eten en schoon water is dan wat nodig is. Maar de echte verandering moet bij de mensen zelf vandaan komen. En dat doen we niet alleen; ik geloof dat God door ons heen werkt.’
Onzekere toekomst
Ook World Vision biedt noodhulp. In Somalië ondersteunt de organisatie kinderen en hun families op moeilijk bereikbare locaties. Allereerst door te voorzien in voedsel en het bieden van onderwijs. Als kinderen geen onderwijs krijgen, gaan ze een onzekere toekomst tegemoet. Kindhuwelijken zijn een groot probleem, en voor niet schoolgaande jongens is de kans groot dat ze worden gerekruteerd tot kindsoldaat. Alec: ‘Gezondheid en onderwijs kennen prioriteit. Pas daarna komen de volgende stappen. En dat gaat langzaam, want verandering vraagt geduld. Gelukkig zie ik regelmatig positieve resultaten.’ Als voorbeeld noemt hij de samenwerking met andere hulporganisaties: ‘Ik werk samen met moslimbroeders. Dit verloopt succesvol, omdat we ons geloofsleven inzetten om elkaar te steunen. Dat betekent dat ik als christen niet predik. Ik leef mijn geloof. Door mensen te steunen, naast ze te staan en van ze te houden.’
Nood én hoop
De hulp is van vitaal belang en daarom is de waardering van de inwoners groot. Alec: ‘Onze hulp geeft hen hoop op overleving en enige verlichting van lijden.’ Florencio ervaart ook dat de mensen meer hoop ervaren. Daarnaast ziet hij dat het sommige gemeenschappen lukt om elkaar te ondersteunen in noodsituaties. ‘In 2020 hebben we een gemeenschap, getroffen door een cycloon, voorzien van betere huisvesting en water, en geholpen met het opbouwen van een markt. Op het moment dat in 2021 een andere gemeenschap werd getroffen, vingen zij deze mensen op in hun eigen huis.’
Prachtige, unieke mensen
Het mag duidelijk zijn: de crisis in Somalië en Mozambique is complex en niet simpel op te lossen. Én er is hoop. De twee directeuren nodigen dan ook enthousiast uit om ooit Afrika te bezoeken. Alec: ‘Somaliërs zijn prachtige, unieke mensen.’ Florencio over Mozambique: ‘De mensen zijn mooi en we hebben een kilometerslange kustlijn, bergen, bossen en rivieren met zoet stromend water. Het is echt een prachtig land.’
Prisma: www.prisma.nl / Esther van Lunteren
Auteur: Hilde Kooij-Tromp
Beeld: World Vision
Web: www.WorldVision.nl
Web: www.dorcas.nl
