”Toen mijn bevalling begon, was ik bang en bad ik dat alles goed zou gaan. Wanneer er een complicatie op zou treden, zou ik geen geld hebben voor hulp.” Aan het woord is Maureen, een jonge moeder uit een van de sloppenwijken van Kampala, Uganda.
Ze is een van de vele moeders uit deze wijk die nog geen ondersteuning ontvangen vanuit het Moeder- en babyprogramma. Samen met haar man en dochter woont ze in een klein huisje, waar net een matras in past. Voor het gezin is het elke dag opnieuw een grote uitdaging om rond te komen.
Een wonder
Inmiddels is Maureens dochter Rahima zeven maanden oud. Dat zowel moeder als dochter ongeschonden uit de bevalling zijn gekomen, is een wonder. Maureen kampt namelijk met een hartprobleem. ‘Toen ik moest bevallen bracht mijn man me naar het ziekenhuis. Ik had pijn en kon de weeën niet aan. Ik kon niet meer ademen. En ik dacht dat ik dood zou gaan.’ Wanneer de dokters vervolgens ontdekken dat Maureen een hartprobleem heeft, maken ze zich veel zorgen. ‘De dokter zei: ‘Waarom heb je dit niet verteld? Je brengt ons in de problemen. We moeten je naar een ander ziekenhuis brengen of je moet bidden en op God vertrouwen dat je normaal kunt bevallen. We willen dat je dit overleeft’.’
Zorgverzekering
Waar we in Nederland achteraf de ziekenhuisrekening krijgen, die grotendeels wordt vergoed door de zorgverzekering, is dat in Uganda niet zo. In veel ziekenhuizen moet je eerst betalen, waarna je wordt geholpen. Met als gevolg dat zwangere vrouwen het ziekenhuis niet durven te bezoeken of complicaties verzwijgen, zoals Maureen.
‘Een keizersnede kost ongeveer 500.000 Ugandese shilling (ongeveer 120 euro),’ legt Compassion-medewerker Sheila van het Moeder- en babyprogramma uit. ‘Maar omdat Maureen een hartprobleem heeft, was de rekening nog veel hoger. Ze had zuurstof nodig tijdens de operatie, maar dat was helemaal niet aanwezig in dit ziekenhuis.’ Dus vertellen de dokters Maureen, die op haar dertiende tot geloof is gekomen, dat ze moet bidden. Als er iets misgaat kunnen ze zonder zuurstof niets voor haar doen. Uiteindelijk wordt het gebed verhoord en bevalt Maureen na een paar spannende dagen toch op de natuurlijke weg van een gezonde dochter.
Een kwestie van overleven
Na de geboorte stapelen de zorgen zich verder op voor de jonge moeder. Voor het kleine huisje staat een marktkraampje, waar het gezin met de verkoop van mango’s, cassave en samosa’s de kost probeert te verdienen. Maar dit brengt lang niet genoeg op om van te leven. Maureen geeft borstvoeding en daarvoor is het extra belangrijk dat een vrouw genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Vaak is er alleen cassave met een kop thee voor ontbijt en posho (brood van maismeel) als lunch. De avondmaaltijd wordt overgeslagen. ‘Ik eet wat er beschikbaar is. Ik weet dat het voor baby’s belangrijk is om gevarieerd te eten, maar ik kan me dat niet veroorloven,’ zegt Maureen. Daarnaast draagt ze niet alleen de zorg over haar eigen dochter, maar ook over de twee andere kinderen van haar man. Vanwege ruimtegebrek slapen zij in het huis van hun grootouders, een deur verderop.
Medische zorg is onbetaalbaar
Het gezinsleven brengt nog meer kosten met zich mee. Denk aan schoolgeld en schoolspullen voor de oudere kinderen. Ook medische zorg is onbetaalbaar. Baby Rahima kampt door een griep met een langdurige hoest. Maar een bezoekje aan het ziekenhuis is geen optie. Zelfs voor haar hartprobleem durft Maureen geen dokter te bezoeken. ‘Het is moeilijk om zo te leven. Je weet niet waar eten vandaan moet komen. Hoe je aan geld voor medicijnen komt. Als het regent, dan lekt het in ons huis en moeten we het matras verslepen. Het is een kwestie van overleven, iedere dag.’
Het moeder- en babyprogramma bestaat uit:
-Medische zorg moeder (zwangerschap en bevalling)
-Medische zorg baby/kind (inentingen, controles)
-Gezonde voeding moeder/kind
-Babyuitzet
-Training opvoeding*
-Training inkomen genereren*
-Training alfabetisering*
-Eén op één coaching (zwangerschap en opvoeding)
-Psycho-sociale counseling
-Discipelschapstraining*
-Supportgroep moeders
*Inclusief vaders
‘Ik zou willen dat ik ook een kans had om hulp te krijgen. Zodat ik mijn kinderen geen honger zie lijden, zonder dat iemand hen helpt.’
Hopen op verandering
Ook in de wijk waar Maureen woont, runt de lokale kerk een Moeder- en babyprogramma in samenwerking met Compassion. Ze heeft een vriendin, die al wel opgenomen is in het project en ondersteund wordt door de medewerkers van de kerk. ‘Ik zie dat ze bij haar thuis op bezoek komen, maar bij mij komt er nooit iemand. Er is een keerpunt in hun leven. Er is iemand die ze te eten geeft, er is medische zorg voor hun kinderen en ze leren veel. Ik zou willen dat ik ook een kans had om dat te krijgen. Zodat ik mijn kinderen geen honger zie lijden, zonder dat iemand hen helpt. Zodat ik zelf geen honger heb, zonder iemand om hulp aan te vragen.’
Zeventig vrouwen op de wachtlijst
Hulp krijgen, dat is iets waar Maureen naar verlangt en om bidt. Maar de zorgen in de wijk zijn groot en er is simpelweg niet genoeg capaciteit om iedereen te helpen. ‘We hebben wel zeventig vrouwen op de wachtlijst staan,’ vertelt projectmedewerker Sheila. ‘We hebben de ruimte, maar niet de financiële mogelijkheden om uit te breiden. Ik vind dat lastig, want ik zie hoe moeilijk sommige vrouwen het hebben. En ik weet hoe groot het verschil is dat het project kan maken in hun leven.’ Ondanks haar omstandigheden blijft Maureen hopen op een betere toekomst voor haar gezin. ‘God heeft mijn gebeden al vaker verhoord en ik bid dat Hij dat nu ook zal doen.”
‘We hebben wel zeventig vrouwen op de wachtlijst staan, maar niet de financiële mogelijkheden om uit te breiden.’
Nadat er een plek was vrijgekomen is Maureen samen met dochter Rahima opgenomen in het Moeder- en babyprogramma. Na haar eerste verjaardag stroomt Rahima door naar het kindsponsorprogramma, waar lokale medewerkers haar ondersteunen in haar ontwikkeling tot ze volwassen is.
Omarm een moeder en baby in uganda
Het Moeder- en babyprogramma biedt ondersteuning in de eerste cruciale 1.000 dagen van een kind. In dit programma wordt aangevuld wat ontbreekt: voeding, medische zorg en kennis over opvoeden. Niet langer het risico lopen om te sterven, maar de kans krijgen om jezelf echt te ontplooien. Samen met Groot Nieuws Radio, partnerkerken, relaties en individuele sponsors willen wij tegen minimaal 250 moeders en hun (ongeboren) baby’s in Uganda zeggen: wij staan naast je, moedigen je aan en zullen je steunen! Een concrete uitdaging om samen minimaal € 200.000 bij elkaar te brengen. Iedere euro is nodig. Samen moet dat lukken. Doe je mee?
Ja, ik doneer voor: Moeders en baby’s in Uganda
Lees meer over deze actie: Hier
Web: www.compassion.nl
Beeld: Compassion
