Een jaar geleden brak er een hevige oorlog uit in Sudan, die sindsdien onverminderd doorgaat. “Het leven in Sudan was voor zovelen al pittig en nu wordt het hen nog moeilijker gemaakt”, vertelt Marije Sas, echtgenote van ZOA’s landendirecteur Harmen.
In april 2023 kwam er een abrupt einde aan het leven van de Nederlandse familie Sas in Sudan. ZOA’s landendirecteur Harmen Sas moest het land met zijn vrouw en twee kinderen verlaten, toen de oorlog uitbrak. Wat betekent de onveiligheid in Sudan voor hen, en de lokale medewerkers van ZOA? Harmen’s vrouw Marije vertelt: ‘Meer dan twee jaar geleden vertrokken wij voor ZOA naar Sudan. De bedoeling was om voor minimaal drie jaar daar te blijven, maar alles liep anders.’
Vuurgevechten
Op 15 april 2023 – ik zal de datum niet snel vergeten – brak er oorlog uit in Sudan. Op verschillende plekken in het land werd er gevochten. In de hoofdstad Khartoum, waar wij woonden, was het helemaal raak. We wisten dat er spanningen waren tussen de legerleiding van de SAF en het paramilitaire leger, de RSF. Dat het daadwerkelijk tot een gewelddadig conflict zou komen, had niemand verwacht.
We werden omringd door vuurgevechten. Gevechtsvliegtuigen scheerden laag boven ons huis, waarna we keihard bommen hoorden vallen. Buiten hingen zwarte rookpluimen. De situatie werd met de dag heftiger en zorgelijker. De stroom viel op steeds meer plekken in de stad uit. Drinkwater en voedselvoorraden gingen er langzaamaan doorheen. Naar buiten gaan was levensgevaarlijk. Het was niet langer veilig om in Khartoum te blijven.
Evacuatie
Na acht dagen opgesloten te hebben gezeten in ons huis, zijn wij als gezin geëvacueerd. Deze evacuatie duurde vijf dagen en was spannend en intensief, maar uiteindelijk zijn we veilig in Nederland aangekomen.
Natuurlijk heeft de situatie veel impact gehad op ons als gezin. Het was een mix van intense gebeurtenissen en emoties die elkaar afwisselden. We hebben een roerig halfjaar achter de rug, met veel wachten en afwachten en niet weten hoe de situatie zich verder zou ontwikkelen.
We hoopten dat het snel weer rustig zou worden in Sudan en we terug zouden kunnen keren. Maar dat gebeurde niet.
Kinderen Sas in Sudan
De gevechten in Sudan zijn niet minder geworden, eerder heviger. Er is zelfs sprake van grootschalige etnische zuiveringen in de provincie West-Darfur.
De RSF lijkt de laatste tijd steeds meer terrein te winnen in het westen van het land. In Khartoum wordt continu op verschillende plaatsen gevochten. Meer dan acht miljoen mensen in Sudan zijn op de vlucht geslagen. De meesten van hen zijn binnen Sudan gevlucht of naar directe buurlanden gegaan.
Nog moeilijker
Gelukkig zitten de collega’s van ZOA uit Khartoum inmiddels in een van de rustige buitengebieden, waar ze met elkaar wonen en een kantoor delen. Ook zij hebben verdrietig genoeg alles achter moeten laten, maar zij en hun families zijn veilig. Er is nog een groep collega’s in Darfur, die wel op diverse momenten te midden van de gevechten zitten.
En dan zijn er nog die miljoenen anderen in het land. Ik denk vaak aan de buren op ons plein. De mensen van het winkeltje om de hoek en de taxichauffeur die ik altijd kon bellen om mij ergens naartoe te brengen. Ik denk aan de bedelende moeders, op de kruispunten op weg naar school. Het leven in Sudan was voor zovelen al pittig en nu wordt het hen nog moeilijker gemaakt.
Noodhulp en wederopbouw
Sinds november wonen wij in Ethiopië, in de hoofdstad Addis Ababa, samen met de andere internationale staf van ZOA Sudan. We zijn hartelijk ontvangen door de staf van ZOA in Ethiopië en heel goed op weg geholpen. Harmen, mijn man, werkt van hieruit nog steeds als landendirecteur van ZOA Sudan. Hij kan zo nu en dan zijn team opzoeken in het oosten van Sudan.
Het werk kan gelukkig doorgaan. ZOA blijft in Sudan zowel aan noodhulp als aan wederopbouw werken, en opkomen voor bijvoorbeeld mensen met een beperking. ZOA ondersteunt zowel in voedselproductie en in distributie van voedsel en contant geld.
Blijvend bidden
ZOA werkt, samen met de bestaande bevolking en met (interne) vluchtelingen, aan het versterken van vreedzame relaties tussen verschillende groepen mensen. Ook is ZOA inmiddels gestart met het verlenen van noodhulp aan vluchtelingen, waaronder voedsel, drinkwater en hygiëne kits.
We zijn een jaar verder, nadat de oorlog in Sudan begon en het einde lijkt nog niet in zicht. Mensen hebben verschrikkelijke dingen meegemaakt. Er dreigt nu zelfs een enorme hongersnood. De mensen in Sudan hebben dringend ons gebed nodig.
Samen willen we de mensen in Sudan niet opgeven en helpen met wat we kunnen. Voedsel is nu het belangrijkste.
Help je mee met: een gift
Web: www.zoa.nl
Beeld en tekst: ZOA
