Eerste Kamer stemt in met strengere straffen voor haatmisdrijven

De Eerste Kamer heeft vandaag ingestemd met een initiatiefwet die strengere straffen mogelijk maakt voor misdrijven met een discriminerend of racistisch motief. Het initiatief voor deze wet is genomen door ChristenUnie en GroenLinks-PvdA. Dit betekent dat rechters bij geweldsdelicten waarbij iemand wordt aangevallen vanwege de groep of gemeenschap waar hij of zij deel van uitmaakt, zoals de Joodse gemeenschap, de maximale gevangenisstraf met een derde kunnen verhogen.

Mirjam Bikker: “Geweld tegen iemand vanwege wie hij is, raakt niet alleen het individu, maar ook de hele gemeenschap waartoe die persoon behoort. Dit wetsvoorstel maakt duidelijk dat discriminatoir geweld niet wordt getolereerd in Nederland. In tijden van toenemend antisemitisme krijgt deze wet voor de ChristenUnie extra betekenis.”

Waarom deze wet?

De wet komt voort uit een groeiende zorg over haatmisdrijven, zoals aanvallen op Joodse eigendommen en andere vormen van antisemitisme “Het feit dat Joodse Nederlanders in 2025 niet veilig over straat durven en ons vragen of we iets voor hen kunnen regelen, moet ons allemaal wakker schudden. Rechters krijgen nu de mogelijkheid om daders zwaarder te straffen,” zegt Bikker.

Veranderingen in de strafrechtspleging

De invoering van de wet vraagt aanpassingen in hoe politie en het Openbaar Ministerie discriminatoire motieven in strafzaken registreren. Onderzoek toont aan dat het discriminatoire aspect nu vaak onopgemerkt blijft in de strafrechtsketen. Door een eenduidige definitie wordt het voor politie en OM makkelijker om discriminatoire misdrijven als zodanig te herkennen en mee te nemen in de vervolging.

“Strafrecht is er niet alleen om te bestraffen, maar ook om normen te stellen,” legt Bikker uit. “Met deze wet laten we als samenleving zien: als je kiest voor haat dan vind je de rechtstaat recht tegenover je.”

Kritische vragen en toekomstperspectief

Het voorstel werd met brede steun aangenomen door de Senaat. Tegelijk klonken er kritische vragen. Sommige partijen vrezen dat het bewijzen van een discriminerend motief moeilijk kan zijn en dat dit de strafvervolging juist ingewikkelder maakt. Ook werd gevraagd of de politie de extra werkdruk aankan.

Bikker is duidelijk: “Waar onvrijheid en onrechtvaardigheid groeien, moet de politiek handelen. Dit wetsvoorstel geeft politie en justitie de mogelijkheid om gerichter op te treden tegen hate crimes. Dat draagt ook bij aan ons rechtsgevoel en vertrouwen in de rechtstaat. Voor de ChristenUnie is deze wet een belangrijke stap om onze samenleving veiliger en rechtvaardiger te maken.”

De wet zal na publicatie in het Staatsblad in werking treden, en het kabinet heeft toegezegd de toepassing ervan jaarlijks te evalueren.