Hulp voor Oost-Europa blijft bittere noodzaak

Vandaag vierde de organisatie Zending over Grenzen haar 40-jarig jubileum. Ruim vijfhonderd sponsors, donateurs, medewerkers en gasten waren aanwezig in de Pijler in Lelystad tijdens de feestelijke viering. De dag begon met een korte en indrukwekkende video waarin de schrijnende armoede in Oost-Europa in beeld werd gebracht.

Een veertienjarig meisje vertelt op de video dat haar moeder is gestorven aan een leverziekte. Zij woont nu bij haar oma, maar die kan niet voor haar zorgen omdat ze ziek is, dus zorgt het jonge meisje voor de oma. Ze haalt water, schept sneeuw, houdt de kachel brandend, maakt eten klaar en moet daarnaast ook naar school en huiswerk maken.

Peter van der Bijl, directeur van de zendingsorganisatie: ‘Het is erg dat er na 40 jaar nog steeds zoveel van dit soort schrijnende situaties zijn in Oost-Europa. Gelukkig kunnen wij daar iets aan doen.’

Over het begin van het werk vertelde Van der Bijl: ‘Een Amerikaans echtbaar stuurde per post bijbels naar Rusland. Dat was het begin van ons werk in 1960 onder de naam Vervolgd Christendom. In 1973 startte de Nederlandse tak van de organisatie. Het IJzeren Gordijn was de letterlijke scheiding in Europa. In het geheim werden er kinderkampen georganiseerd en voorgangers werden in materieel en geestelijk opzicht ondersteund. Ook smokkelden we veel bijbels naar Oost-Europa. In 1990 gingen de grenzen open en veranderde ook het werk van Vervolgd Christendom; de naam veranderde in Zending over Grenzen.’

Momenteel heeft de organisatie 60.000 donateurs die het werk steunen. Per jaar rijden er 220 vrachtwagens met hulpgoederen naar Oost-Europse landen. Op tal van plaatsen zijn lokale steunpunten, waar de goederen verdeeld worden.

Bijbels smokkelen

Een van de werkers van het eerste uur is Arend Velema. Hij was betrokken bij de opzet van een basis, een geheime locatie in Duitsland waarvandaan de omgebouwde auto’s vertrokken om bijbels te vervoeren naar Oost-Europa. Soms wel 200 bijbels per auto. Een gevaarlijk werk, dat zorgvuldig werd voorbereid.

Roemenië

Eugen Macavei, van Zending over Grenzen Roemenië, vertelde over zijn werk in dat land, over de nood en de hulp in de praktijk en over de grote problemen waarin veel gezinnen in zijn land verkeren. Een arbeider verdient 182 euro per maand, wat te weinig is om van te kunnen leven. Ouders kunnen niet voor hun gezinnen zorgen en zoeken werk in het Westen, kinderen groeien daardoor op zonder vader en vaak ook zonder moeder. Meer dan 85.000 kinderen bevinden zich in deze risicovolle situatie in Roemenië. Bovendien zijn er veel problemen met drank en drugs. Zending over Grenzen geeft op veel terreinen hulp en steun en biedt opvangprogramma’s. Twee jonge Roemeense vrouwen werden geïnterviewd over hun leven in een kinderhuis, en over wat Zending over Grenzen en de sponsors in die tijd voor hen betekend hadden. Andrea vertelde dat ze in 2003 haar sponsor uit Nederland had ontmoet. Deze vrouw had haar zo’n stevige omhelzing gegeven, dat ze dacht: die laat mij nooit meer los. Dit was de knuffel die ze van haar moeder nooit gekregen had. Momenteel studeert ze geschiedenis; ze kan daarna bijvoorbeeld lerares worden of in een bibliotheek of museum werken. ‘s Middags vertelde directeur Peter van der Bijl dat de sponsor in de zaal aanwezig was en Andrea in de pauze had kunnen spreken.

Sharon Kips en Orpheus

Sharon Kips gaf ‘s morgens samen met haar man Gilbert een mooi muzikaal optreden, waarbij de zaal een aantal liederen meezong. En ‘s middags genoot het publiek van het mannenensemble Orpheus uit Oekraïne, dat een heel gevarieerd repertoire bracht.

Matthijs Vlaardingerbroek

In het middagprogramma was een fantastisch (speciaal voor Zending over Grenzen gemaakt) optreden te zien van poppenspeler Matthijs Vlaardingerbroek. Met creatieve grappen en goocheltrucs wist hij kernachtig een aantal hoofdpunten van de zendingsorganisatie en het evangelie neer te zetten.

Joël Voordewind

Joël Voordewind hield als bevlogen kamerlid voor de ChristenUnie een korte toespraak. Hij refereerde aan de actuele discussie over de goedkopere arbeidskrachten uit Roemenië nu de grenzen van de Europese Unie opengaan. Hoe kijken we daar als christenen tegenaan nu de samenleving en de politiek in Nederland bijzonder negatief reageren? Voordewind benadrukte het belang om achter de problemen te kijken, en te zien wat we gezamenlijk als politiek met hulporganisaties en samenleving kunnen doen.

Peter van Dolderen

In het tweede gedeelte van het middagprogramma hield Peter van Dolderen een overdenking. Hij zei verbaasd te zijn dat er zoveel grijze koppen te zien waren in de zaal, terwijl je in deze tijd best lef moet hebben om vanuit Nederland nog iets te doen aan hulpverlening voor Roemenen. ‘Het getuigt van lef dat jullie als organisatie tegen de stroom in hulp blijven bieden aan de armen in Roemenië. Dat is je naaste liefhebben, ook als het niet meer ver weg is maar ze bij wijze van spreken in je voortuin staan. Wat is onze reactie als christenen op de tendens in onze samenleving? Geven we de gastarbeiders steun of stoppen we ze maar liever achter een nieuw economisch gordijn?’

Gert van de Vijver

Zandkunstenaar Gert van de Vijver gaf een meesterlijke presentatie. Met beelden in zand vatte hij het evangelie in een paar minuten samen van Eva en de slang in het paradijs tot het Kindje in de kribbe in Betlehem, een beeld dat even later overvloeit in het werk dat de Here Jezus gedaan heeft aan kruis van Golgotha. Over de liefde die God heeft voor deze wereld dat Hij zijn Zoon gaf, en ook over het werk van Zending over Grenzen, die die liefde al 40 jaar mag doorgeven.

Vastberaden doorgaan

Van der Bijl sloot de dag af met: ‘Zending over grenzen heeft met haar partners de afgelopen jaren 1 miljoen bijbels verspreid in Oost-Europa. Deze worden momenteel in de landen zelf gedrukt. Veel aandacht is er voor het groeien naar zelfstandigheid en de samenwerking met lokale kerken. Maar na 40 jaar is er nog steeds nood, het werk is nog niet af. De schrijnende armoede roept ons op om vastberaden door te gaan met het geven van hulp op geestelijk en materiaal gebied.’