Drukbezochte herdenking Holocaust in Israelcentrum

Het is 69 jaar geleden dat het kamp Auschwitz werd bevrijd. De Verenigde Naties hebben deze dag, 27 januari, uitgeroepen tot internationale Holocaustherdenkingsdag. Organisatie Christenen voor Israël organiseerde daarom deze herdenkingsbijeenkomst in Nijkerk die door ruim 300 belangstellenden werd bijgewoond.

Eén van de sprekers was Deborah Maarsen, die met haar moeder en twee zusjes in Bergen-Belsen de bevrijding meemaakte. Ze vertelde over haar ervaringen en gruwelijke belevenissen. Deborah: ‘Ik ben nog dagelijks bezig met de oorlog. Het laat je niet meer los.’ Als klein meisje in het kamp werd ze er in het kamp opuit gestuurd werd om suikerklontjes te ‘roven’ bij de Duitsers. Met gevaar voor eigen leven wist ze zo haar familie van een beetje voedsel te voorzien. Haar stem stokt zo nu en dan als ze vertelt over de gruwelijkheden uit die tijd. Ze vertelt ook dat ze trots is op haar gelovige ouders die zoveel hebben geleden in het kamp maar vol hielden. Deborah: ‘Het eerste waar mijn vader om vroeg toen hij uit het kamp bevrijd was, was een gebedsriem… mijn vader wilde God bedanken dat hij en z’n gezin nog in leven waren.’ Deborah: ‘Ik besefte dat het heel bijzonder was dat ik de Holocoust heb overleefd en besloot om mijn leven volledig in te zetten voor mede-Joden die het moeilijk hebben, en daarom steun ik bijvoorbeeld het werkt in Israël voor kankerpatiëntjes.’ Emotioneel sluit ze haar toespraak af en steekt ze een kaars aan: ‘Hiermee wil ik de 6 miljoen Joden herdenken die zijn omgekomen in de Holocoaust, ze mogen niet vergeten worden.’

Elisheva van der Hal vertelde hoe zij de eerste negen maanden van haar leven op geheime plaatsen heeft doorgebracht. ‘Ik vraag me af hoe je als Joods kind nog een goede jeugd kan hebben, na wat je ouders hebben doorstaan.’ Ze stelde de expositie samen die op 13 januari in het Israëlcentrum werd geopend en foto’s bevat van vijftien overlevenden van de Holocaust, inclusief zijzelf. Elisheva: ‘De oorlog is niet afgelopen, nog altijd zijn er overlevenden die dagelijks leven met de herinneringen uit die tijd. We rouwen om de mensen die niet meer terugkwamen. Mijn moeder ging bijvoorbeeld na de bevrijding iedere dag naar het treinstation om te kijken of haar broer terug zou komen… tevergeefs. Ze heeft gerouwd tot aan de laatste dag van haar leven.’ Elisheva vervolgt: ‘Ik ben dankbaar voor mensen die levens hebben gered in de oorlog, voor Nederlanders die onderduikers hebben geholpen. Wie één persoon redt, redt de hele wereld.’ Dagelijks werkt Elisheva in Israël als directeur in een kliniek voor psychische hulp. Afgelopen week heeft ze nog intensieve gesprekken gehad met een vrouw die ze Esther noemt. ‘Esther raakte helemaal in de war toen het ging sneeuwen in Israël. Herinneringen aan barre tijden in het concentratiekamp kwamen opnieuw terug. Ze had haar moeder daar in de sneeuw voor het laatst gezien, ze ging weg om voedsel te halen en zei dat ze zo weer terug zou komen… maar Esther heeft haar moeder nooit meer gezien. In onze kliniek kunnen we haar helpen om de pijn opnieuw een plaats te geven en leren we haar om ermee verder te leven.’ In het gesprek met Elisheva vroeg Esther vertwijfeld: ‘Komt er nou nooit een einde aan?’ Elisheva bleef zwijgen en beiden waren ze zich bewust van het antwoord.

Cor Roos sprak over het onlangs verschenen boek ‘Geboren om te lijden?’ Deze uitgave vertelt over de bijna 2 miljoen Oekraïense Joden die in de Holocaust omkwamen en enkele – toen nog heel jonge – overlevenden. Cor: ‘Het boek hebben we ook gemaakt voor de kinderen en de kleinkinderen van de oorlogsslachtoffers omdat het voor velen nog een onbekend verhaal is. Er is in de families heel weinig over gesproken. Volgens mij moeten wij overlevenden van de Holocoust niet vergeten maar eren en de overledenen herdenken! Dat willen we doen met dit boek. En met de huidige ontwikkelingen in Oekraïne is steun voor de Joden aldaar van groot belang. De Joden in Oekraïne zijn angstig, ze krijgen soms zomaar met geweld te maken. Er is nog steeds Jodenhaat, als je op straat met een keppeltje loopt, word je in elkaar geslagen.’

Meer actueel nieuws over de Joden in Oekraïne is te lezen op de liveblog van Koen Carlier, medewerker van Christenen voor Israël in Oekraïne. Volgens Koen bevindt Oekraïne zich op het randje van een burgeroorlog. Dat het geweld zomaar kan omslaan richting de Joden staat te lezen op de blog: Maandagochtend, 27 januari om 11.37u: Extremisten schreeuwen in Kiev: “Joden eruit!”