Bisschop heeft vragen over opvang Oekraiense vluchtelingen

Bijdrage van SGP-Kamerlid Roelof Bisschop aan het debat over de opvang van Oekraïense vluchtelingen: Het is bijna twee maanden geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. De beelden die binnenkomen, worden met de dag nog erger. Sindsdien zijn de gemeenten en de uitvoeringsorganisaties dag en nacht bezig geweest om onderkomens te organiseren voor gevluchte Oekraïners. Ook veel particulieren stellen vrijwillig huis en hart open. Dat gaat inderdaad met allerlei risico’s en kanttekeningen gepaard, maar hulde daarvoor.

Het kabinet zet noodrecht in om de opvang rond te krijgen. Mijn fractie plaatst zeer kritische kanttekeningen bij de greep naar dit paardenmiddel. Er is breed draagvlak voor de opvang van deze mensen, en het kabinet gaat over tot het ontsluiten van de weg om dwang toe te passen. Voor niet-Oekraïense asielzoekers wil de staatssecretaris nu ook komen met een wet waardoor gemeenten kunnen worden verplicht opvang te bieden. Onze vraag is: wat zijn de overwegingen van een kabinet om vrijwillige medewerking in te ruilen voor de optie dwang? Dan acht ik een antwoord in de zin van “dit is op verzoek van …” -dat wil zeggen van commissarissen, van burgemeesters; let wel, niet-gekozen bestuurders – volstrekt ontoereikend. Dat kan geen argument zijn.

De Wet verplaatsing bevolking is al deels geactiveerd. Ik koppel daaraan de vraag: op welke analyse berust de inzet van deze wet? Wat was de urgentie daarvoor? Waarom is niet eerst het debat met de Kamer hierover aangegaan? Aangegeven wordt dat het noodrecht niet langer dan strikt noodzakelijk wordt ingezet. Wanneer en onder welke omstandigheden is het volgens het kabinet niet langer noodzakelijk? Gemeenten roepen op de onorthodoxe aanpak zo snel mogelijk in te ruilen voor een democratisch gelegitimeerde besluitvorming. Kortom, wanneer krijgen gemeenteraden weer het laatste woord?

Voor het verplaatsen van de eigen bevolking of het vorderen van panden ziet het kabinet nu geen aanleiding, zo kunnen we lezen. Maar onder welke omstandigheden vindt het kabinet dat dan wel gerechtvaardigd? Is het kabinet bereid te komen met een escalatieladder voor verdere inzet van deze wet?

De druk op de asielketen is enorm. We roepen al jaar in, jaar uit: investeer in die keten; zorg voor een veerkrachtige en robuuste keten. Het kwam er maar niet van en het kwam er maar niet van. Het werd maar vooruitgeschoven. Nu zien we dan uit naar een aanpak die in juni met de Kamer gedeeld zal worden. Dat moeten we dan maar afwachten. Ik roep het kabinet in elk geval op om de Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen versneld op te pakken. Kijk ook serieus naar het bijbehorende prijskaartje, zoals de aangenomen motie van mijn hand vraagt.

Collega Van der Staaij heeft schriftelijke vragen gesteld over de toegang tot de zorg, de basiszorg, voor Oekraïners. Het is goed dat er nu meer regie lijkt te komen op die toegang. Gewerkt wordt aan de aansluiting van de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden op het declaratiesysteem van zorgaanbieders. Ook wordt de meldplicht opgeschort. Vraag: wanneer is dat geregeld?

Is de minister het met mij eens dat de leefgeldregeling voor Oekraïense vluchtelingen in lijn moet worden gebracht met de bijstandsuitkering van Nederlandse inwoners?

Tot slot: in hoeverre hebben we zicht op de praktische en financiële ondersteuning van de particuliere opvang, aangezien particulieren alleen via de uitkering van leefgeld worden ondersteund?