Minister Plasterk: Kracht van steden verder ontwikkelen

Het openbaar bestuur staat voor nieuwe uitdagingen in een veranderende samenleving. Vanaf 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp, de langdurige zorg en de begeleiding naar werk.

Daarnaast vragen mensen vaker ruimte om taken over te nemen die oorspronkelijk in handen waren van de lokale overheid. Steden vormen steeds meer de economische centra van ons land waarbij bestuurlijke creativiteit kan zorgen voor verdere groei en dynamiek. Dat schrijft minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) in de ontwerp-begroting, die vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Die kracht van steden en stedelijke regio’s kan nog worden verbeterd. Het kabinet stelt in 2015 een Agenda Stad op om de concurrentiekracht en leefbaarheid van Nederlandse steden verder te versterken. Dat vraagt om een samenhangende aanpak vanuit verschillende beleidsvelden, met intensieve regionale samenwerking en maatschappelijke initiatieven. Een goed functionerend openbaar bestuur is daarbij van belang voor het draagvlak voor de democratie, als basis voor een duurzame economische groei en voor het welbevinden van de inwoners van Nederland.

Openbaar Bestuur

Vanaf 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp, de langdurige zorg en de begeleiding naar werk. BZK en de andere betrokken ministeries ondersteunen samen met de VNG de gemeenten bij de uitvoering van de gedecentraliseerde taken. Gemeenten die dat nodig hebben kunnen rekenen op ondersteuning van het Rijk. Een speciaal daarvoor ingestelde Transitiecommissie gaat bekijken of gemeenten de noodzakelijke maatregelen hebben getroffen om de decentralisaties uit te voeren. Het benodigde geld is overgeheveld naar het gemeentefonds.

In 2015 wordt de toegang tot digitale diensten via MijnOverheid.nl en de berichtenbox voor elektronische post van de overheid verbeterd. Ook is er extra aandacht voor informatieveiligheid en een goede toegankelijkheid van websites van de overheid. Mensen die moeite hebben met digitaal contact met de overheid krijgen daarbij hulp.

De Nationaal Commissaris Digitale Overheid (NCDO) werkt aan de basis voor een digitale overheid. Voor alle overheden, voor nu en in de toekomst. De digitale infrastructuur moet net zo structureel worden opgezet als de fysieke infrastructuur (de wegen, het spoor en kanalen/rivieren). De commissaris stimuleert digitale voorzieningen en het gebruik ervan.

De overheid gaat informatie actiever openbaar maken. Het aantal open datasets van ministeries gaat omhoog. Ook stimuleert het kabinet dat onderzoeksrapporten, subsidies en inkoopinformatie actief openbaar worden.

Het kabinet vindt dat topmensen binnen de (semi)overheid niet méér mogen verdienen dan een minister. Het wetsvoorstel voor die verlaging is ingediend bij de Tweede Kamer. In 2015 worden de uitvoering en de controle op naleving van de wet verder versterkt. Verder worden maatregelen voorbereid om de norm van het ministerssalaris uit te breiden voor al het personeel in de (semi) publieke sector.

Iedereen moet kunnen vertrouwen op de overheid en haar bestuurders. Het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS) dat advies en steun geeft aan bestuursorganen, krijgt er een landelijk steunpunt bij om bestuursorganen te helpen bij hun onderzoek als er kwesties rond integriteit spelen.

Het programma tegen fysiek en verbaal geweld tegen mensen met een publieke taak, heeft in 2015 speciale aandacht voor preventie, het lokale bestuur en de aanpak van daders. Burgemeesters, wethouders en raadsleden krijgen opleiding en training. Er komt onderzoek naar frequent slachtofferschap en de rol van omstanders. Daders worden aangepakt.

Democratie

Gemeenten zijn in 2015 voor het eerst verantwoordelijk voor het organiseren van de waterschapsverkiezingen. Doel is dat er meer mensen gaan stemmen. Daarom vinden de waterschapsverkiezingen tegelijk plaats met de verkiezingen voor de Provinciale Staten, op 18 maart 2015.

Het kabinet gaat de Kieswet aanpassen om te zorgen dat Nederlanders die in het buitenland wonen, zich op termijn niet meer voor elke verkiezing hoeven te registreren: er komt een permanente registratie.

Komend jaar neemt het kabinet een standpunt in over het advies van de commissie Elektronisch stemmen en tellen in het stemlokaal (commissie Van Beek) om bij verkiezingen voortaan elektronisch te stemmen en te tellen.

De Wet raadgevend referendum wordt in 2015 van kracht. Burgers kunnen voortaan over nieuwe wetten en de goedkeuring van verdragen een referendum aanvragen. Zij kunnen zich vóór of tegen een wet uitspreken. De uitslag is niet bindend, het parlement houdt het laatste woord. Een referendumcommissie zal informatie geven over de wet en organisaties ondersteunen voor het organiseren van het maatschappelijk debat.

Nationale veiligheid

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) krijgt er vanaf 2015 elk jaar 25 miljoen bij. Dit extra geld is bedoeld om de operationele slagkracht van de dienst te versterken en zo de toegenomen dreigingen het hoofd te kunnen bieden.

De belangrijkste dreigingen voor de nationale veiligheid zijn: jihadgang naar landen in het Midden-Oosten en de jihadistische dreiging, de onrust aan de oostgrens van Europa (Oekraïne, Rusland) en cyberdreigingen. Zo vindt digitale spionage steeds meer plaats met financiële, politiek-ideologische en economische motieven. De risico’s voor de Nederlandse veiligheidsbelangen worden steeds internationaler, met name door de snelle ontwikkelingen op ict-gebied.

De samenwerking van de AIVD met de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) wordt nog sterker. Het is de bedoeling de AIVD en de MIVD op termijn op één locatie te huisvesten.

Het kabinet komt met voorstellen om de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten te veranderen. Dat is een vervolg op het rapport van de commissie-Dessens die een evaluatie van de bestaande wet uitvoerde.