Vluchtelingen leiden uitzichtloos bestaan op Lesbos

In het weekbericht dat het team van Jan de Beer vandaag verstuurde, vertelt psychologe Mara Eliana Tunno, die voor Artsen Zonder Grenzen op Lesbos werkt, over een achtjarig vluchtelinge die sinds september vorig jaar geen woord heeft uitgebracht. “Ze reageert nergens meer op. Ze uit haar basisbehoeften niet. Terwijl ze gezond en wel was voor ze naar Griekenland kwam…”

Een desastreus effect op hun welzijn

Het Belgische Mondiaal Nieuws beschrijft hoe kinderen en jongeren in vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden ziek worden en hun welzijn wordt aangetast: “Sinds de branden in Moria vermijden aanzienlijk meer kinderen elke vorm van contact. Psychologe Mara Eliana Tunno, die voor Artsen Zonder Grenzen op Lesbos werkt, vertelt me over een achtjarig meisje dat sinds september vorig jaar geen woord heeft uitgebracht. “Ze reageert nergens meer op. Ze uit haar basisbehoeften niet. Terwijl ze gezond en wel was voor ze naar Griekenland kwam. … Tot voor kort konden we de meest kwetsbare personen naar het Kara Tepe-kamp verwijzen”, vervolgt Tunno. Dat kamp was een veel kleiner opvanginitiatief dan Moria, voor ongeveer 4000 personen. Maar de Griekse autoriteiten hebben het eind april gesloten. “Onder andere mensen met lichamelijke beperkingen, psychische problemen, chronische aandoeningen en ouderen kwamen daardoor in het nieuwe kamp, Mavrovouni, terecht. Dat had een desastreus effect op hun welzijn. Paniekaanvallen, nachtmerries en andere symptomen kwamen terug. Nu is het ontzettend moeilijk om een alternatieve huisvesting te vinden voor de meest hulpbehoevende mensen””.

Daling van het aantal asielzoekers?

The New Humanitarian beschrijft de achtergronden van de daling van het aantal asielzoekers op de Griekse eilanden. Dit aantal is gedaald van 40.000 in april 2020 naar 4.500 in oktober 2021. Achter deze cijfers gaat een politiek van pushbacks en uitzettingen schuil. En als hun asielaanvraag wordt toegekend, hebben vluchtelingen vaak geen middelen voor het verkrijgen van documenten zoals een verblijfsvergunning of een fiscaal nummer, die nodig zijn om toegang te krijgen tot hun recht op huisvesting en sociale zekerheid. De Griekse situatie is zo erbarmelijk dat Duitse en Nederlandse rechters hebben geblokkeerd dat mensen die opnieuw asiel aanvragen, worden teruggestuurd naar Griekenland vanwege het “ernstige risico op onmenselijke en vernederende behandeling”.

Daniël van der Leer

In het Reformatorisch Dagblad noemt ook Daniël van der Leer van Christian Refugee Relief de problematiek van vluchtelingen in Griekenland: “Die heeft zich alleen maar verplaatst. Naar Athene, bijvoorbeeld. Daar leven zo’n 35.000 vluchtelingen, van wie 15.000 op straat. En daar, in die miljoenenstad, vallen ze veel minder op, terwijl de problemen er eerder groter dan kleiner zijn dan op de eilanden. Mensenhandel, diefstal en criminaliteit vieren er hoogtij. Schrijnende gevallen van mensen zonder voldoende eten, drinken, medicijnen en kleren bestaan daar nog steeds. Daar komt bij dat er veel minder hulp voorhanden is, omdat de hoofdstad niet zoveel hulporganisaties herbergt”.

Letterlijk de grens over geslagen

Pointer laat zien hoe vluchtelingen aan de Europese grenzen worden mishandeld om te voorkomen dat ze Europa binnenkomen. De vluchtelingen worden letterlijk de grens over geslagen, waardoor ze geen asiel aan kunnen vragen. Uit onderzoek van Pointer en Lighthouse blijkt dat Kroatië een infrastructuur met onder meer nieuwe wegen heeft opgezet om pushbacks, het gewelddadig terugdringen van migranten aan de buitengrenzen van de EU, en mishandelingen te faciliteren. En dat wordt mede betaald met Nederlands belastinggeld. Kroatië ontving tussen 2014 en 2020 ruim € 110 miljoen uit het Europese fonds voor interne veiligheid. En nog geen 3 maanden geleden kende de Europese Unie Kroatië € 6,3 miljard aan coronasubsidies toe, relatief de hoogste coronasteun van alle Europese lidstaten. In Pointer stelt Europarlementariër Tineke Strik de kardinale vraag: “Willen wij dat de grenzen namens ons op deze manier bewaakt worden of willen wij dat onze Europese waarden ook aan onze grenzen gelden?”

Onderzoek naar pushbacks

Het Leidsch Dagblad geeft aan dat Kroatië heeft toegezegd onderzoek te doen naar het politiegeweld en dat een onafhankelijke controledienst zal worden opgezet. Tegelijkertijd heeft Griekenland desgevraagd aangegeven geen onderzoek naar pushbacks te doen. Eurocommissaris Ylva Johansson noemt de weigering onacceptabel: “Ik verwacht dat Griekenland zijn verantwoordelijkheid neemt”.

Inmiddels zijn naar aanleiding van het onderzoek kamervragen gesteld.

Deze week werd in de Tweede Kamer een motie aangenomen, waarbij werd geconstateerd dat het voogdijsysteem dat Nederland voor minderjarige alleenstaande asielzoekers in Griekenland wil opzetten, niet functioneert. Met het aannemen van de motie vraagt de Tweede Kamer aan de regering om tijdens de aankomende JBZ-vergadering met de Griekse collega te overleggen hoe het voogdijsysteem alsnog snel en optimaal kan functioneren zoals bedoeld, en de kamer door een plan van aanpak te informeren over de voortgang en uitkomst.

En elke week weer putten we hoop uit mensen die verschil maken en die vluchtelingen welkom heten. Deze week:

– In De Gelderlander vertelt psychotherapeute Gea Dunnik over haar tiendaags werkbezoek aan het Griekse eiland Lesbos: “Kamp Moria is vervangen door kamp Mavrovouni. Veel minder groot. Kamp Moria bood, vlak voor de brand, onderdak aan 13.000 vluchtelingen. Daar zijn er op kamp Mavrovouni nog 3300 van over. Veel nieuwe vluchtelingen komen er niet bij, omdat boten worden teruggeduwd naar Turkse wateren. Kleiner betekent niet beter. Moria was een open kamp, terwijl Mavrovouni veel weg heeft van een gevangenis. Rollen prikkeldraad op de muren, politiebussen bij de ingangen, militairen met stokken en geweren. Bewoners, veelal Afghanen, Congolezen en Somaliërs, mogen met een toestemmingsformulier drie uur per week van het terrein af. Maar als de bewaker zijn pet scheef heeft staan, blijft de poort ook in die drie uur gesloten.”

Het artikel in de Gelderlander besluit met de oproep van Gea Dunnik: “Neem die laatste 3300 mensen op. Ruil je angst in voor solidariteit.”

– De 84-jarige Will Janssen gaat vluchtelingen op Lesbos helpen en vertelt waarom: “Ik ben nu eenmaal een idealist, vrees ik”.

– Maar ook Myrte Groenendaal uit IJmuiden wil helpen: “Ik ben natuurlijk pas 21 jaar, maar wil gewoon graag iets doen. Je kop in het zand steken en je ogen sluiten, lijkt het makkelijkste. Maar dat voelt voor mij gewoon niet goed.”

– Het Reformatorisch Dagblad laat mensen aan het woord die er zijn geweest voor de Afghaanse vluchtelingen in Harskamp, bijvoorbeeld een vrijwilliger die vanuit drie Harskampse kerken vrijwilligerswerk heeft georganiseerd.

– Trouw bericht hoe Nederlands atletiekkampioen Miranda Boonstra Afghaanse vluchtelingen de stress en angst uit hun lijf laat lopen, en wat sport voor hen betekent.

– Voxweb schrijft hoe de Radboud Universiteit vluchtelingen gratis toegang geeft om te studeren.

Het gebed van deze week is van Corry Tigchelaar, pastor van de Protestantse Gemeente in Joure c.a.:

Goede God,

We denken aan de moeders, de vaders, broers, zussen die afscheid genomen hebben van hun zoon, dochter, broer, zus,

hen nakeken, zolang tot geen oog haar/hem meer zag.

Allemaal mensen met een naam.

We denken aan de kinderen, die afscheid genomen hebben van hun moeder, hun vader, broertjes, zusjes, familie, zij die op weg gestuurd zijn, als laatste strohalm, hopend op overleven.

En nu dan onderweg, door woestijnen, door kou en hitte,

door zeeën van geweld,

kinderen onderweg in bootjes, in containers, lopend, zwemmend.

Allemaal kinderen met een naam,

onderweg naar hun beloofde land.

Maar dan,

wachtend in smerigheid,

wachtend voor prikkeldraad,

wachtend voor geweren.

Wachtend,

op die stemmen van mensen met macht,

machtige stemmen, van mensen allemaal met een naam.

Goede God, bron van leven,

dat Uw naam ‘Jahweh’ werkelijkheid mag worden,

ontferm U.

Amen

Zie voor vorige gebeden van de week de websites van de Raad van Kerken in Nederland en van Kerk in Actie Dank u wel voor uw aanhoudende steun en inzet!

Bidden voor #500kinderen

Deze nieuwsbrief is inmiddels uitgegroeid tot een uitgebreid wekelijks overzicht van allerlei initiatieven rond de actie #500kinderen. Elke nieuwsbrief eindigt met een gebed. U kunt deze gebeden gebruiken voor uw eigen vieringen en gebedsmomenten. Wilt u de weekbrief ook ontvangen, mail dan naar beerjg@hotmail.com.

Dit bericht is met vriendelijke toestemming overgenomen uit Weekbericht nummer 54 over de vluchtelingen van Lesbos, van: Bert Sluijer, Carla Troost, Claudia van Bruggen, Freddy Eikelboom, Joop van Ommen, Philip Troost, Ruth Stoorvogel, Sybrena Vonck en Jan de Beer.