ChristenUnie: De handel in stikstof leidt tot meer uitstoot

De handel met stikstofrechten kan in de praktijk tot een forse toename van de uitstoot van stikstof leiden. Die conclusie trekt de ChristenUnie op basis van een verkenning naar de effecten van de handel in stikstof.

De Gelderse ChristenUnie-lijsttrekker Dirk Vreugdenhil en Tweede Kamerlid Pieter Grinwis laten zien dat de gebruikte rekenmethode een dusdanig beperkt deel van de totale stikstofuitstoot meet, dat de verplaatsing van stikstofruimte tot bijna 200 keer hogere uitstoot kan leiden. “Op deze manier schaden we de natuur alleen nog maar meer, terwijl de overheid de grip op stikstofuitstoot volledig verliest,” aldus Vreugdenhil. “Daarom moeten we de stikstofhandel nu echt snel aan banden leggen”, stelt Grinwis.

Sinds 2019 mag er geen nieuwe stikstof in de natuur belanden zonder dat dit gecompenseerd wordt. Grote bedrijven en overheden kopen sinds die tijd boerderijen op om eigen uitstoot van stikstof mogelijk te maken. De ChristenUnie heeft nu zelf een verkenning opgesteld naar die handel in stikstof. Daaruit blijkt dat de handel met stikstofruimte de natuur alleen maar verder dreigt te verslechteren. Eén van de redenen is dat in het rekenmodel Aerius er alleen maar rekening gehouden hoeft te worden met natuur die binnen 25 kilometer afstand van de bron ligt. Zo wordt slechts een klein deel van de stikstofuitstoot in kaart gebracht.

Kamerlid Grinwis: “Afhankelijk van het type stikstof – ammoniak of stikstofoxiden – weten we dat slechts 15 tot 30% van de stikstofuitstoot binnen 25 kilometer neerslaat op de bodem. Door niet naar de totale uitstoot te kijken kan een eigenaar van een stikstofvergunning grote hoeveelheden extra stikstof uitstoten, met name als ammoniak van de boerderij wordt ingeruild voor de stikstofoxiden van de fabriek, de weg of het vliegveld. Je kunt op je vingers natellen dat de rechter binnenkort door deze praktijk een streep gaat zetten.”

Bovendien verliest de overheid grip op de handel in stikstof. Grinwis: “Nu geldt puur het recht van de sterkste: wie heeft de diepste zakken? Schiphol en Rijkswaterstaat grissen zo stikstof weg voor de neus van PAS-melders en boerenfamiliebedrijven, van wie de toekomst op het spel staat.” Bovendien vergroot het de verschillen tussen gebieden. Vreugdenhil: “In onze provincie kan je relatief veel stikstof kopen voor weinig geld. Rijkswaterstaat en Schiphol kennen het trucje al: je koopt stikstof in Gelderland en blaast deze in andere provincies weer de lucht in. Op deze manier voorzie ik dat wij een nieuwe mijnbouwregio worden voor stikstof.”

De ChristenUnie wil het daarom helemaal over een andere boeg gooien. Grinwis: “We willen de stikstofhandel aan banden leggen. De overheid moet regie pakken en zorgen dat de natuur écht verbetert. Ook moeten we woord houden en daadwerkelijk voorrang verlenen aan PAS-melders die buiten hun schuld hun vergunning zijn kwijtgeraakt.” Ook pleit de ChristenUnie ervoor om niet alleen natuur binnen 25 kilometer te beschermen, maar ook daarbuiten. Vreugdenhil: “Provincies staan aan de lat om de natuur te beschermen en te zorgen voor een vitaal platteland. Dat is een gevoelig proces waarin veel belangen op het spel staan. Dit heeft alleen kans van slagen als we ervoor zorgen dat deze processen niet ondermijnd worden door stikstofcowboys die zich niets aantrekken van het algemeen belang en alleen hun eigen zaakjes veiligstellen.”