Column – Israël moet een ander leven leiden dan de volken om hen heen. Maar de priesters in Israël moeten daar nog een schepje bovenop doen. Ze bewaren grote afstand tot alles wat met de dood te maken heeft. Ze brengen volmaakte offers en hebben ook zelf geen (lichamelijke) gebreken. Want ze vertegenwoordigen de God van Israël. Ze leven in de schaduw van de Heilige.
Dat dat ook misging, lezen we in 1 Samuël. De zonen van Eli, Hofni en Pinchas, maakten het wel erg bont. Zij trokken zich niets van al die beperkingen aan. Dat dat fout afliep, laat zich raden. Zo priester, zo volk. En toch is er hoop. God spreekt tot de jonge Samuël, die als groentje dienst komt doen in het heiligdom. De lamp van God was nog niet uitgegaan.
Zadok
Maar er is ook een ander voorbeeld. Ezechiël 44:15 noemt een zekere Zadok (= rechtvaardig). Hij bleef onder alle omstandigheden trouw. In een tijd dat velen afdwaalden, bleef hij trouw dienst doen. Zijn voorbeeld was zo aanstekelijk dat velen zijn voorbeeld volgden. Zij werden de ‘zonen’ (= navolgers) van Zadok genoemd.
Rabbijn Leo Dee
In Israël liet Rabbijn Leo Dee nogmaals van zich horen toen bekend werd dat de moordenaars van zijn vrouw Lucy en zijn dochters Maia en Rina waren gedood. ‘Mijn kinderen en ik waren getroost toen we hoorden dat de Israëlische veiligheidsdienst en het leger de door Iran gefinancierde terroristen hebben uitgeschakeld. Dit gebeurde op een manier die de levens van Israëlische soldaten of onschuldige Palestijnse burgers niet in gevaar bracht.’ Hij voegde eraan toe dat hij de veiligheidsdienst Shin Bet had gevraagd of het mogelijk was om de families van de terroristen te kunnen spreken. Als de daders nog geleefd hadden, had hij hen willen vragen: ‘Wat is júllie visie op een betere wereld?’ Met andere woorden: ‘Denk je dat dit de oplossing is?’ Nu zou hij die vraag graag aan hun familie stellen.
Dieuwertje Blok
Op 4 mei herdacht Nederland weer alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De machtswaanzin van een regime die andersdenkenden terroriseert, met vele doden als gevolg. Getallen blijven daarbij abstract, totdat je de persoonlijke verhalen hoort. Dieuwertje Blok refereerde in haar toespraak op de Dam aan de borden ‘verboden voor Joden’ van destijds. Wat ging er in degenen om, die zo’n bord passeerden op weg naar strand of park? Haalden ze hun schouders erover op? En, zoals wel vaker tijdens herdenkingen is gezegd: Er werden geen zes miljoen Joden rücksichtslos vermoord. Het was er één, en dat zes miljoen keer.
Overdag bracht de Oekraïense president Zelensky een bliksembezoek aan ons land. Om te bedanken voor de steun in de vorm van wapens en tanks. Maar vooral met het verzoek om méér. Want hij wil de Russische waanzin om het land dat hij vertegenwoordigt stoppen. Zelensky, zelf een nazaat van Joodse oorlogsslachtoffers, in een land met een eigen bloedige geschiedenis ook ten opzichte van de Joden.
Kroning
Zaterdag wordt in het Verenigd Koninkrijk koning Charles III gekroond. De officiële woorden die hij zal uitspreken zijn: ‘Ik kom om te dienen, niet om bediend te worden’. Om het Britse Rijk te dienen (althans wat daar nog van over is). Maar ook als hoofd van de Anglicaanse Kerk, sinds Hendrik VIII zich in 1534 losmaakte van de kerk van Rome. De NOS citeerde op haar website de beroemde regel van Shakespeare: ‘Uneasy lies the head that wears the crown‘. Het koninkrijk was ooit enorm en de verantwoording groot. Toch zijn de uitdagingen in de wereld van vandaag er ook niet minder op geworden. Voor het eerst zullen rondom de kroning ook vertegenwoordigers van andere godsdiensten hun opwachting maken. Zo zal ook opperrabbijn Sir Ephraim Mirvis zal (na de sjabbatdienst) de Westminster Abbey betreden om deel te nemen aan de plechtigheden. Ook de Israëlische president Isaac Herzog is uitgenodigd. Een hoogtepunt dus, en blijkbaar niet alleen voor onze westerburen. In deze verwarrende en instabiele tijden is een instituut dat eeuwenlang bestaat een baken in zee.
Houvast
Temidden van alle turbulentie vasthouden aan eeuwige waarden. Dat geeft houvast. Dat leren ook de Hoogtijdagen die in Leviticus 23 worden genoemd. Oorspronkelijk oogstfeesten, werden het tijden van herinnering. Ze geven zicht op de Messias en zijn Rijk. En waar zijn schaduw is, daar is Hijzelf. Want de God van Israël was er in de geschiedenis, is er nu en zal er altijd zijn. Zo mogen ook wij vandaag de moed grijpen om als priesters trouw de weg die voor ons ligt te gaan. Terwijl we ons verheugen in de schaduw van de grote Priester die ons voorging.
Sybe de Vos
Het gedeelte dat deze week in de synagoge wordt gelezen is ‘Emor’ (Zeg) en beslaat Leviticus 21:1-24:33. Tekst & illustratie © Sybe de Vos | 6 mei 2023. Meer informatie: www.sjoeal.nl