‘Nooit meer vergeet ik de aanblik van een heel klein baby’tje op de arm van haar moeder voor ons huis in Congo. Eerder op de middag had ik het kind zachtjes hoorde huilen. Nu was hij alleen maar stil. En heel mager. En zo klein.’ Anki van Bruggen is manager van Medair Nederland. Ze vertelt over de destructieve impact van ondervoeding bij kinderen.
‘De moeder had me niks gevraagd. Ze was gewoon op de stoep gaan zitten, een eindje bij onze ingang vandaan. Dat gebeurt wel vaker. De straten zijn vol met mensen. Maar omdat ze er eind van de middag nog zat, liep ik er naar toe en vroeg hoe het met haar ging.
Hij kon niet meer huilen
Het ging niet, vertelde ze. Haar kindje had gehuild van de honger. Maar nu was de honger zo erg dat hij niet meer huilen kon. Ze had de hele middag geprobeerd om borstvoeding te geven. Maar het jongetje was zo zwak dat hij niet kon drinken.
Hij was zes maanden oud, maar leek eerder drie weken oud, zo klein was hij. Wat een verschil met mijn eigen zoon die op dat moment óók zes maanden oud was.’
Pindakaas
Ondervoeding is een serieus probleem. Kinderen die ernstig ondervoed zijn, overleven het meestal niet als er geen goede behandeling is. Ernstige ondervoeding herken je aan hele dunne armpjes. Je ziet vaak dat het haar verkleurd en heel pluizig is. De ogen staan dof. En ernstig ondervoede baby’s huilen niet meer, maar zijn hartverscheurend stil.
Een belangrijk doel van de behandeling is allereerst dat het kind weer snel op krachten en op gewicht komt. Daar wordt vaak PlumpyNut voor gebruikt. Het lijkt op pindakaas, zit in een zakje en zit bomvol gezonde eiwitten en vetten. Door het eten van deze pasta sterkt een kind snel aan.
Mobiele team
Shakuria is negen maanden oud. Ze is ernstig ondervoed, net als zoveel andere kinderen in Afghanistan. Haar moeder Sara (22) kwam met Shakuria naar een mobiele kliniek. Dat redde het leven van het kleine meisje. Haar verhaal lees je hier:
In het artikel zie je hoe Shakuria eruit zag toen ze aankwam in de mobiele kliniek. Als Shakuria niet was behandeld, was ze waarschijnlijk vrij snel daarna gestorven. Gelukkig kwam haar moeder Sara met haar naar het mobiele team, dat op dat moment in haar dorp was. Het meisje knapte in enkele weken weer zienderogen op.
Meer dan ondervoeding
Ondervoeding staat nooit op zichzelf. Het is heel erg belangrijk om acute ondervoeding direct aan te pakken en zo levens te redden. Maar met alleen het behandelen van ondervoede kinderen, zoals Shakuria, zijn de problemen niet opgelost.
Medair kijkt altijd verder dan dat. Waarom is een kind ondervoed? Is het ‘gewoon’ een gebrek aan voedsel? Zijn er uitbraken van ziektes in het gebied die mensen extra kwetsbaar maken? Maakt onveilig drinkwater kinderen ziek? Wonen kinderen in een goed huis? Weten de gezinnen van het levensreddende belang van handen wassen of borstvoeding geven?
De problemen van mensen in een noodsituatie zijn meestal complex en grijpen op elkaar in. ‘Onze focus ligt op het redden van levens en het aanpakken van de combinatie van medische zorg, voeding, water, sanitair, hygiëne en onderdak’, vertelt Van Bruggen.
Medair
In 2023 hielp Medair mensen in dertien verschillende landen. In de meeste van die landen is de aanpak van ondervoeding én de achterliggende oorzaken een heel belangrijk onderdeel van het werk van Medair.
Medair heeft medische teams in de meest lastig te bereiken landen: Soedan, Afghanistan, Jemen, Somalië, Libanon, Syrië, Zuid-Soedan, DR Congo en het zuiden van Madagaskar. De organisatie helpt in die landen met medische hulp, hulp voor ondervoede kinderen, onderdak, sanitair en andere hulpgoederen.
Flesvoeding
Terug naar de moeder op onze stoep in Congo. Van Bruggen: ‘Het is al vele jaren geleden. Ik woon al lang weer in Nederland. Mijn zoon is inmiddels 24 en ik hoop haar zoon ook. Nadat ik de moeder op mijn stoep trof met het heel erg zwakke baby’tje heb ik haar gevraagd binnen te komen. Ik had flesvoeding in huis. In dit geval moest het kind acuut te drinken krijgen.
Samen hebben we een flesje flesvoeding klaargemaakt en die met een klein lepeltje aan het jongetje gevoerd. Dat lukte. Het ventje viel in slaap. Ik heb haar geld gegeven om naar de kliniek te gaan.
Hij bedankte me voor de hulp
Weken later stond er een militair voor de deur. Hij vertelde dat hij de vader van het kleine jongetje was en bedankte me voor de hulp die dag. Het ging goed met het kind. Hij kreeg ook weer gewoon borstvoeding. Blijer kon je me niet maken.’
Het werk van Medair is alleen mogelijk dankzij vele giften van donateurs, bedrijven, kerken en stichtingen. Een zakje plumpyNut kost ongeveer 70 cent. Wilt u het werk van Medair ook steunen? Dat kan heel gemakkelijk via https://geef.medair.org/nd2. Uw hulp is ontzettend welkom!
Medair
Het hoofdkantoor van Medair staat in Zwitserland. Anne Reitsma is de internationale directeur. Voor de fondsenwerving heeft de organisatie in vijf andere landen een kantoor. Niet alleen in Nederland, maar ook in Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Korea. Het Nederlandse kantoor is er sinds 1998. Dit kantoor maakt het werk van Medair bekend in Nederland en werft steun – medeleven, gebed, giften en veldwerkers – voor de programma’s van de moederorganisatie.
Van Bruggen: ‘Ons kantoor is klein en efficiënt. We hebben in Wezep geen duur kantoor, en dankzij het beperkt aantal betaalde krachten een heel bescheiden budget.Omdat er vanaf het begin een aantal Nederlandse veldwerkers is, kennen we al vanaf onze beginjaren een trouwe en betrokken achterban rond de Nederlandse werkers. Families, kerken en groepen om hen heen leerden het werk van Medair van heel dichtbij kennen en via deze basis is de achterban steeds verder gegroeid.’
Toch kennen veel mensen Medair nog niet. ‘Veel christenen die Medair leren kennen zijn onder de indruk van de gedegen hulpprogramma’s en zijn blij dat ze via ons echt een verschil van leven of dood kunnen maken.’
Web: www.medair.nl
Auteur: Anki van Bruggen