Hoe herken je machtsmisbruik in kerken en organisaties?

MissieNederland geeft in samenwerking met Stichting Evangelisch Meldpunt (SEM), Veilige Kerk en Meldpunt Misbruik diverse materialen uit die christelijke groepen helpen machtsmisbruik in hun eigen context te herkennen en bespreekbaar te maken.

Machtsmisbruik is een thema wat momenteel veel aandacht krijgt in de media, politiek en het bedrijfsleven. “Helaas zijn er ook te veel verhalen over machtsmisbruik in christelijke geloofsgemeenschappen en organisaties”, zegt Martine Versteeg, directeur MissieNederland. “Machtsmisbruik beschadigt. Het verwondt niet alleen de mensen die het raakt, maar doet ook afbreuk aan ons getuigenis naar de wereld. Daarom vinden we het belangrijk om dit thema zo breed mogelijk te agenderen.”

Stoplicht machtsmisbruik

In de nieuwe brochure ‘Machtsmisbruik’ wordt beschreven dat macht in zichzelf neutraal is. Hoe macht aangewend wordt, maakt het verschil tussen goed gebruik van macht en (structureel) misbruik. In de brochure wordt dit verduidelijkt met behulp van het beeld van een stoplicht. Zijn de signalen in een bepaalde groep groen, dan wordt er gezond omgegaan met macht. Is er sprake van oranje signalen? Dan wordt er soms op een verkeerde manier omgegaan met macht, maar is dit nog om te buigen. Rode signalen duiden op (structureel) machtsmisbruik. Aan de hand van de beschreven signalen en een vragenlijst kunnen individuen en groepen reflecteren op het gebruik van macht in hun eigen context.

Geestelijk/religieus machtsmisbruik

De scheidslijnen tussen goed gebruik van macht en machtsmisbruik zijn vaak niet zo duidelijk. En dan is er soms ook nog sprake van een geestelijke component in machtsmisbruik, bijvoorbeeld als Bijbelteksten uit hun verband worden gerukt of als christelijke leiders geen verantwoording willen afleggen of niet openstaan voor (constructieve) kritiek. Versteeg vervolgt: “Dit maakt machtsmisbruik in christelijke geloofsgemeenschappen en organisaties een ingewikkeld en gevoelig thema. We hopen dat de brochure en de bijbehorende toolkit helpen om dit thema inzichtelijker en vooral bespreekbaar te maken.”

Actueel thema

Aanleiding voor dit initiatief zijn diverse verhalen in het afgelopen jaar over machtsmisbruik in christelijke geloofsgemeenschappen en organisaties. Bijvoorbeeld verhalen over (machts)misbruik door Mike Pilavachi, van Soul Survivor en de mediastorm rondom het boek Rauw van David de Vos. Versteeg: “We zien dat machtsmisbruik vaak verwoestende gevolgen heeft voor het geloof en de gezondheid van de betrokkene(n). Dat moet voorkomen worden!”

Grote interesse

Ineke van Dongen van Veilige Kerk zegt: “Als organisaties die zich inzetten rondom veiligheid in de kerk zagen we dat er nog weinig Nederlands materiaal is ontwikkeld rondom machtsmisbruik. En dat terwijl er een grote interesse is voor dit thema. Dat is bijvoorbeeld ook zichtbaar door de snel uitverkochte conferentie van Veilige Kerk op 12 november, waar dit thema ook een plek krijgt.”

Meer materialen

Naast de brochure ontwikkelden de betrokken organisaties diverse handige tools, tips en artikelen die geïnteresseerden verder helpen een gezonde cultuur te ontwikkelen, waarin machtsmisbruik geen kans krijgt. Kijk voor meer informatie op www.missienederland.nl/machtsmisbruik

MissieNederland

MissieNederland is een evangelische alliantie die vanuit passie voor Gods missie de evangelische beweging in Nederland verbindt, versterkt en vertegenwoordigt. En MissieNederland is verbonden met de World Evangelical Alliance.