Een ander evangelie: Geloof en een hoop zonnepanelen

Op 30 juni verscheen het boek ‘Geloof en een hoop zonnepanelen’ van theatermaker en journalist Kees Posthumus. GroeneKerken werkte mee aan dit boek, waarmee lezers worden gestimuleerd om hun eigen leven, en dat van hun kerk of geloofsgemeenschap te verduurzamen. Het thema lijkt zo groot te worden dat het bijna als het nieuwe evangelie wordt verkondigd. Dirk van Genderen verbaast zich hierover.

Ter ere van het 10-jarig jubileum van GroeneKerken in 2021, verzamelde Kees Posthumus verhalen van kerken die duurzame stappen zetten. In het boek Geloof en een hoop zonnepanelen zijn deze verhalen gebundeld, en aangevuld met interviews, prachtige verhalen en gedichten over Gods Schepping, passende liederen, gebeden en recepten en grappige cartoons van Martijn Cornelissen. Het boek schetst een beeld van kerken die in beweging willen komen voor Gods schepping en geeft kerken en kerkleden handvatten om zelf stappen te zetten.

Opvallend is ook deze opmerking van Vroonland, de ambassadeur voor GroeneKerken: ‘Het is een prachtig thema om als kerk mee aan de slag te gaan. Het is een 100 procent bindmiddel: of je nou islamiet, christen, boeddhist of hindoe bent, iedereen heeft belang bij duurzaamheid. Daar kunnen we elkaar in vinden.’

Deze uitspraak is wel heel opmerkelijk! Het lijkt een soort wereldreligie te worden, een evangelie dat boven alle religies uitsteekt en alles en iedereen moet samenbinden. Is dit de juiste boodschap die wij als kerk moeten brengen?

Als we de Bijbel lezen, komen we bijzonder weinig opdrachten tegen over het omgaan met veranderingen in klimaat en zorg voor de Schepping, hoewel dit uiteraard een heel belangrijk thema is. Wat we wel lezen op tientallen plaatsen is de oproep om onze zonden te belijden aan God (niet aan planten) en te geloven in zijn Zoon de Heere Jezus die heeft gezegd: ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven, niemand komt tot de Vader dan door Mij.’

Voorop lopen

Christenen zouden volgens Dirk van Genderen voorop moeten lopen in hun inzet voor de schepping. En laten we maar eerlijk zijn: Hier is nog veel winst te behalen. De schepping zucht en is in barensnood en hoeveel doen wij, doe ik, om dat zuchten zoveel mogelijk te beperken?

Tegelijk verbaast van Genderen zich erover dat regeringen en parlementen er alles voor over hebben om – zoals wordt gezegd – het klimaat, de natuur te ‘redden’. Met plannen waarvan nog maar moet blijken hoeveel effect ze hebben. In ons land alleen al zijn daarvoor tientallen miljarden beschikbaar. Het lijkt een nieuwe religie te worden, en ja, een heidense religie. Het schepsel wordt aanbeden, in plaats van de Schepper. Het mag geld kosten, veel geld, tijd, inzet.

Nieuwe hemel en nieuwe aarde

Van Genderen denkt wel eens: Hadden wij als christenen maar zoveel over voor ons geloof in de Heere Jezus. En ondertussen besef ik: Nooit zal het ons lukken de natuur en het klimaat te redden, dat kan alleen God. En Hij gaat dat doen! De dag zal aanbreken dat Hij een nieuwe hemel en een nieuwe aarde zal scheppen.

Romeinen 1:25 is duidelijk zichtbaar in deze nieuwe religie: ‘Zij hebben de waarheid van God vervangen door de leugen, en het schepsel vereerd en gediend boven de Schepper, Die te prijzen is tot in eeuwigheid. Amen.’

Zonden belijden aan de planten

Dit werd enige tijd duidelijk zichtbaar op een theologische opleiding in New York, het Union Theological Seminary. Dat is trouwens een tamelijk progressieve opleiding. De studenten verzamelden zich in de kapel, rondom een aantal planten, om hun zonden tegenover hen te belijden. ‘We hebben ons verdriet, onze vreugde, onze spijt, onze hoop en onze schuld aan hen beleden. Deze planten zijn wezens die ons ondersteunen, maar we eren hen niet.’

Dit is regelrechte afgoderij. Door mensen die zich christenen noemen. Zover gaat het. Iets dergelijks kom je ook tegen in Ezechiël 8, waar de profeet in een visioen ziet dat in het binnenste voorhof van de tempel 25 mannen zijn, die hun rug naar de tempel gekeerd hebben en richting het oosten de zon aanbidden (vers 17). Dit verwekt de Heere tot toorn, omdat zij in plaats van Hem de zon aanbidden.

Het bericht over deze schuldbelijdenis aan de planten, die symbool stonden voor de aarde, het klimaat, riep heftige reacties op. Ethicus Andrew Walker noemde het een vorm van heidendom, anderen verdedigden deze bijeenkomst van schuldbelijdenis.

Voorganger Eric Atcheson verdedigt het gebeuren op deze theologische opleiding: ‘Veel christenen geloven oprecht in het belijden van de schade die we toebrengen aan de planeet, waarvan het plantenleven een integraal onderdeel is.’

Robbert Ellsberg, de vader van één van de studenten die aan het ritueel van schuldbelijdenis deelnam, merkt op: ‘Het lijkt misschien vreemd om schuld te belijden aan kamerplanten, maar hoe zit het met gletsjers, walvissen, de Amazone, monarchvlinders, de aarde… Die komen nog zelden voor in onze schuldbelijdenissen over wat we wel en niet hebben gedaan.’

De schepping lijdt

En zeker, de Heere heeft de mens de opdracht gegeven de aarde te bewerken en te onderhouden (Genesis 2:15). Het is Gods schepping. ‘God zag alles wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed’ (Genesis 1:31).

Maar het bleef niet zeer goed. Door de zondeval van de mens is de aarde vervloekt, zegt Genesis 3:17. Dorens en distels maken het bewerken van de aarde door de mens moeilijker.

Dat de aarde, de schepping lijdt, komt door ons, door mij. Maar die vloek die op de aarde rust, kunnen wij niet wegnemen, niet verzoenen. De Enige Die dat kan en dat ook gaat doen, is de Heere Jezus, bij Zijn wederkomst.

Romeinen 8:19 zegt daarover: ‘Met reikhalzend verlangen verwacht de schepping het openbaar worden van de kinderen van God.’

De reden van dit reikhalzende verlangen van de schepping wordt duidelijk uit de volgende verzen: ‘Want de schepping is aan de zinloosheid onderworpen, niet vrijwillig, maar door hem die haar daaraan onderworpen heeft, in de hoop dat ook de schepping zelf zal bevrijd worden van de slavernij van het verderf om te komen tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen van God. Want wij weten dat heel de schepping gezamenlijk zucht en gezamenlijk in barensnood verkeert tot nu toe.’

Alle onze inspanningen kunnen de vloek van de zonde die over de aarde ligt, niet wegnemen. Dat kan alleen God, Hij gaat de schepping bevrijden van het verderf. Dat houdt vanzelfsprekend niet in dat wij geen verantwoordelijkheid hebben. Als we beseffen dat het Gods schepping is, zullen we daar zo goed mogelijk voor willen zorgen. Ook als het ons wat kost.

Maar laten we als kerken en als christenen nooit het schepsel gaan vereren boven de Schepper. De wereld zal een milieu-activistische kerk toejuichen. Tolerante christenen worden gewaardeerd, zolang ze maar zwijgen over de zonde, de verlossing en de Heere Jezus.

De redding, de verlossing van de aarde, van de schepping is aanstaande. Dat mag ons hoop geven, uitzicht. 2 Petrus 3:13 zegt het zo treffend: ‘Wij verwachten, overeenkomstig Zijn beloften, een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont.’

Het zijn woorden die teruggrijpen op Jesaja 65:17 – ‘Want zie, Ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde.’

Die beloften worden werkelijkheid in Openbaring 21:1 – ‘En ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, want de eerste hemel en de eerste aarde waren voorbijgegaan.’

Naar die dag ziet de schepping uit, naar die dag zien wij uit, met groot verlangen. Wat een dag zal dat zijn!