Uitgeprocedeerde asielzoekers recht hebben op basisvoorzieningen

Het Leger des Heils is blij met de uitspraak van het Europese Comité voor Sociale Rechten waarin gesteld wordt dat uitgeprocedeerde asielzoekers recht hebben op een aantal basisvoorzieningen zoals opvang en eten. Het is een goede zaak dat (nu ook bij regelgeving) de hulp en opvang mogelijk wordt gemaakt voor een groep mensen die in Nederland verblijft zonder status.

Het Leger des Heils is er voor mensen die vaak met veel problemen tegelijkertijd in een uitzichtloze situatie lijken te verkeren. “Wij vinden dat iedereen in Nederland op zijn minst voldoende te eten en een dak boven het hoofd moet kunnen hebben. Wij zien het dan ook als onze kerntaak om – daar waar nodig – mensen op te vangen en hen te helpen voorzien in deze levensbehoeften. Wij maken ons hard voor een menselijk bestaan, waarbij in de aanpak de mens, professionaliteit en samenwerking in de keten centraal staan. Naast opvang en eten (ofwel: bed, bad en brood) betekent dit ook dat de mensen om wie het gaat hun dag zinvol kunnen doorbrengen. Het Leger des Heils kijkt met hen naar mogelijkheden voor een dagbesteding.

We zijn door heel Nederland steeds in nauw overleg met gemeenten over opvang, onder andere voor deze groep mensen. Het gaat om mensen. En samen met onze collega-instellingen en andere partners zijn we er voor hen!”

Kerk in Actie

Momenteel is de situatie in Nederland zo dat uitgeprocedeerde vluchtelingen op straat belanden als ze niet terug kunnen of willen naar land van herkomst. De overheid biedt geen enkele opvang. Het meest bekende voorbeeld van deze situatie is de groep uitgeprocedeerde vluchtelingen in de Vluchtgarage in Amsterdam. Deze mensen worden nu geholpen door een grote groep vrijwilligers en maatschappelijke organisaties, zoals bijvoorbeeld de Protestantse Kerk Amsterdam. Ook de Pauluskerk in Rotterdam doet veel werk voor uitgeprocedeerde vluchtelingen.

Het Europees Comité voor Sociale Rechten stelt dat het bieden van basisvoorzieningen voor ongedocumenteerden op basis van het handvest vereist is en wettelijk geregeld moet zijn. En dus niet afhankelijk moet zijn van liefdadigheid. Het recht op onderdak en voedsel is volgens het Europees Comité gekoppeld aan het respect voor menselijke waardigheid. Het onthouden van deze rechten betekent een schending van het Europees Sociaal Verdrag.

Werkman: “In de uitspraak wordt recht gedaan aan de menselijke waardigheid van de vreemdeling. Die waardigheid is voor ons belangrijk. Wij zijn immers allemaal geschapen naar het beeld van God. De waardigheid van vreemdelingen is verbonden met ónze waardigheid. Alle mensenrechtenverdragen hebben de menselijke waardigheid als uitgangspunt.”

Klacht

In februari 2013 heeft de Protestantse Kerk in Nederland via de Conference of European Churches een klacht tegen de Staat der Nederlanden ingediend bij de Raad van Europa. Volgens de aanklacht schendt de Nederlandse overheid de artikelen 13.4 en 31.2 van het Europees Sociaal Handvest. Dit is een mensenrechtenverdrag waarin rechten en vrijheden vastliggen die moeten worden gerespecteerd door de staten die het ondertekend hebben, waaronder Nederland. Eerder al had het Comité Nederland opgedragen onverwijld maatregelen te treffen: aan die oproep heeft de Staat nog geen gehoor gegeven. De zaak wordt behartigd door Pim Fischer van Fischer Advocaten.

Kerk

De uitspraak kreeg ruime aandacht in de media. Bij de bijeenkomst waren onder andere politici, journalisten, vluchtelingen en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en van de Protestantse Kerk aanwezig. “De kerk wil mensen tot hun recht laten komen en doet daarvoor wat nodig is. Door deze uitspraak zien ook mensen dit die de kerk normaal gesproken niet zo in het vizier hebben”, aldus Werkman. “Dit is precies wat we willen zijn: een levend onderdeel van de samenleving.”

De betreffende artikelen uit het Europees Sociaal Handvest zijn:

13. Een ieder die geen voldoende middelen van bestaan heeft, heeft recht op sociale en geneeskundige bijstand.

31. Een ieder heeft recht op huisvesting.