Dit gaan we doen na de Humanitaire Top

Op 23 en 24 mei vond in Istanboel de World Humanitarian Summit plaats. Deze top was een initiatief van VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon en bedoeld om het snel toenemende aantal slachtoffers van conflicten en rampen beter te bereiken en bij te staan. Dit was de eerste humanitaire top ooit. De top bracht staten, VN- organisaties, Rode Kruis, ngo’s, particuliere sector en wetenschap bij elkaar.

Voorafgaand aan de top waren er veel twijfels of de bijeenkomst wel tot resultaten zou kunnen leiden in een tijd dat het humanitair oorlogsrecht straffeloos met voeten getreden wordt in onder meer Syrië en Jemen, terwijl Europa de vluchtelingenverdragen schendt om vluchtelingen met alle macht buiten te houden. Deze twijfels werden versterkt doordat veel staten, waaronder China en Rusland, niet of nauwelijks op de top vertegenwoordigd waren.

Ban Ki-moon had voor de top het voorkómen en beëindigen van conflicten en het naleven van internationale verdragen weliswaar hoog op de agenda gezet, maar op de top zelf bleef het voor deze cruciale onderwerpen bij het uitspreken van goede intenties en het doen van technische en financiële toezeggingen.

In veel aspecten was deze top eerder een startpunt dan een eindpunt van een groot aantal initiatieven. Als Nederlandse organisaties nemen wij ons onderstaande vervolgacties voor:

Ten eerste zullen we het Nederlandse publiek gaan mobiliseren voor steun voor het naleven van het humanitaire oorlogsrecht en de vluchtelingenverdragen. De druk op staten moet worden opgevoerd om een einde te maken aan de bombardementen van ziekenhuizen, het belegeren van steden of het opsluiten of terugsturen van vluchtelingen. Humanitaire actie gaat ook vooral over bescherming van mensen.

Ten tweede zullen wij zuidelijke organisaties steunen in hun streven om een grotere en zelfstandiger rol binnen het humanitair ecosysteem te spelen. Het adagium op de top was: zo lokaal als mogelijk, zo internationaal als nodig. Daaraan moet nu invulling gegeven worden, onder andere door nieuwe modellen van financiering en nieuwe ondersteuningsmodellen door internationale actoren.

Ten derde zullen we deelnemen in een groot aantal initiatieven die op de top zijn genomen ter versterking van de humanitaire hulp. We noemen hier: de initiatieven voor preventie en beperking van het risico bij (natuur)rampen, al dan niet gerelateerd aan klimaatverandering; de ‘grand bargain’ om de financiering van de hulp substantieel te vergroten, en toegankelijker te maken voor lokale organisaties en transparanter en minder bureaucratisch; de ‘One Billion Coalition for Resilience’, die tot doel heeft de weerbaarheid van mensen bij rampen te versterken; de coalitie voor innovatie van de hulp; de alliantie voor de inclusie van mensen met beperkingen; de alliantie voor betere hulp bij crises in stedelijke gebieden; de initiatieven voor het verbeteren van de positie van vrouwen en meisjes in crisisgebieden; en de initiatieven voor het gebruik van cash in humanitaire response.

Naast deze initiatieven in onze eigen response, zullen we in dialoog blijven met de Nederlandse overheid over de door haar (op de top gedane) beloftes, en haar adviseren over de implementatie.

Als laatste onderstrepen we het belang van de humanitaire principes bij het verlenen van humanitaire hulp, zowel tijdens gewapende conflicten als bij (de preventie van) natuurrampen. We zullen deze principes zelf naleven, actief blijven uitdragen en andere actoren – waaronder staten – hierop aanspreken.

Nok van de Langenberg (CARE Nederland)

Annelies Claessens (Cordaid)

Ruben Mulder (Dorcas)

Evert van Bodegom (ICCO en Kerk in Actie)

Boukje Pieters (Nederlandse Rode Kruis)

Arco van Wessel (ZOA)