Onderzoek: Behoeften van ouders rond geloofsopvoeding

BILTHOVEN – Kerkelijke gemeenten zouden creatiever moeten omspringen met het thema geloofsopvoeding, zodat meer ouders er thuis actief mee aan de slag gaan. En blijven. De huidige benadering is vaak te eenzijdig, waardoor maar een deel van de ouders bereikt wordt.

Eén en ander komt naar voren in het onderzoek ‘Behoeften van ouders inzake geloofsopvoeding’, dat Fianne de With, masterstudente theologie (TUA) en onderwijspedagogiek (VU), onlangs presenteerde bij de HGJB. De With en stafwerker Fenny den Boer organiseerde een interactieve avond waarin leden uit diverse kerken nadachten over hoe gemeenten rondom gezinnen kunnen staan. Ook deed ze afgelopen voorjaar kwalitatief onderzoek naar hoe plaatselijke gemeenten en kerkelijke (jeugd)organisaties als de HGJB, ouders kunnen ondersteunen in de geloofsopvoeding.

Ondersteuning

“Uit de interviews met kerkelijk betrokken ouders bleek hoe zij de geloofsopvoeding vormgeven en welke behoeften zij (in het algemeen en van de kerk) hebben voor wat betreft de ondersteuning daarbij”, legt De With uit. Mede op basis hiervan volgde in HGJB-kantoor Silvosa een boeiende avond over de ondersteuning die de kerk kan bieden. Daarnaast was er ruimte om ideeën op te doen van elkaar en zogenaamde ‘good practices’ te delen.

Kringen

De belangrijkste aanbeveling uit het onderzoek is dat kerken op meerdere manieren aandacht zouden moeten geven aan het thema geloofsopvoeding. “Niet alleen in ouderkringen, zoals nu vaak het geval is. Het blijkt namelijk dat een forse groep ouders deze kringen aan zich voorbij laat gaan.” De With schetst aan aantal redenen hierachter: “Veel ouders zijn tweeverdieners, soms met wisselende werktijden, die slecht aansluiten bij het kringaanbod van de gemeente. Tijd vrij maken voor een thema als geloofsopvoeding lukt dan simpelweg niet.” Ook komt het voor dat ouders een kring als onprettig ervaren, omdat ze wat introverter of geen ‘groepsmens’ zijn. “Tenslotte bespreek je toch de kwetsbaarheid van je eigen gezin met anderen. Lang niet iedereen voelt zich daar senang bij.”

Variatie

Hoe zou dit thema dan wel beter uit de verf kunnen komen? “Het helpt flink als ouders zelf voldoende gevoed worden in hun geloof. Dit thema mag vaker aan bod komen op de kansel, maar ook in andere activiteiten binnen de gemeente.” Als aansprekend voorbeeld uit het land noemt De With bijvoorbeeld moeders die met een kinderkoffer langskomen op de koffie bij elkaar. “Daarin zitten kinderbijbels en aansprekende boekjes over geloofsopvoeding, die ze vervolgens delen en bespreken. De koffer blijft een aantal weken op hetzelfde adres en reist daarna weer verder de gemeente door. Uiteraard kunnen er meerdere koffers tegelijk op reis zijn.”

Voordoen

Ouders blijken het daarnaast erg fijn te vinden als geloofsopvoeding voorgedaan wordt door anderen. “Aandacht voor kinderen in de preek of de kerkdienst helpt ouders en stimuleert hen om zelf geloofsgesprekken met hun kinderen te voeren, blijkt uit het onderzoek. Met deze wetenschap in de hand kunnen veel gemeenten hier wellicht meer ruimte aan geven in hun activiteiten en eredienst. Tenslotte vormen deze kinderen de ruggengraat van de gemeente in de toekomst. Ga niet problematiseren maar probeer steeds aansluiting te vinden bij de behoeften van ouders”, doet De With een appel.

HGJB

“Plaatselijke initiatieven kunnen ook breder gedeeld worden dan nu, waardoor niet iedereen zelf het wiel hoeft uit te vinden”, besluit De With. De HGJB wil hier – als landelijke jeugdwerkorganisatie – ook nadrukkelijk een partner voor haar achterban in zijn. Ondermeer door plaatselijk jeugd- en jongerenwerk te steunen met activiteiten, mensen, kennis en kunde. Het faciliteren van bovenstaand onderzoek is hier een voorbeeld van. Ook kunnen wij onze materialen op dit gebied aanbevelen. Waaronder:

Catechese ‘Leer & Leef’

Kenmerkend: stevige inhoud in een eigentijds jasje. Deze uitgave staat náást het populaire Follow Me inmiddels ferm in het HGJB aanbod. De tweede jaargang, met 15 lessen voor de leeftijdsgroep 12-14 jaar en 15-17 is verschenen.

Geloofsopvoeding ‘Voorleven’

Naast Leer & Leef zijn eveneens de eerste twee delen van de nieuwe serie Voorleven uitgekomen. Met deze nieuwe serie reikt de HGJB ouders praktische handvatten om met elkaar in gesprek te gaan over opvoeden en geloven.

Lokale kerkenraden, jeugdraden, voorgangers, jeugdleiders, ouders en overige belangstellenden kunnen contact opnemen met de HGJB om vragen te stellen over het thema geloofsopvoeding of hun lokale aanpak in breder verband te analyseren. Het onderzoeksrapport is te downloaden op de website van de HGJB via de link onderaan dit item.