Domoren bestaan niet

Wow, wat ben jij ongelooflijk slim! Nee, niet omkijken. Ik bedoel jou, die deze column leest. ‘Nou, zo slim ben ik ook weer niet,’ hoor ik je mompelen. En toch houd ik vol: jij bent ontzettend slim. Want in die ‘grijze massa’ van je – waar een docent soms misschien zo laatdunkend over doet – zitten maar liefst honderd miljard zenuwcellen! En allemaal staan ze met elkaar in contact via honderden biljoenen verbindingen.

Om een voorstelling te maken van hoeveel verbindingen dat zijn: stel je een dicht oerwoud voor dat de helft van Amerika beslaat. Als elke boom honderdduizend bladeren heeft, zou het aantal verbindingen in je hersenen evenveel zijn als het totale aantal bladeren in dat hele bos. Even laten bezinken… Veel hè?!

Heel wat Gigahertz tussen je oren

Je beschikt dus over een enorme capaciteit aan verwerkingskracht. In computertermen uitgedrukt: je hebt heel wat Gigahertz tussen je oren zitten. IBM’s krachtige supercomputer Blue Gene kon in 2006 iets van 250 biljoen berekeningen per seconde uitvoeren. ‘Daarmee was hij in staat om het zenuwstelsel van een slak na te bootsen’, zo vergelijkt neurobioloog Michel Hofman. ‘Dan praten we over 10.000 tot 20.000 zenuwcellen’. Maar dat is peanuts vergeleken met jouw brein. Jij haalt die slak links in, waarna je hem – na een rondje om de aarde – rechts wéér voorbij fietst. Je hebt namelijk maar liefst honderd miljard zenuwcellen in je hoofd.

Brein van Einstein

Tjonge, wat ben jij een vlugge denker! Nog een vergelijking om je ego op te krikken: als je vijf breinen naast elkaar legt en één ervan is van Einstein, de andere van jou en drie van je klasgenoten (let op, het gaat hier natuurlijk om een theoretisch geval!), dan zou een hersenexpert niet aan de buitenkant kunnen zien welke van Einstein is. Valt het kwartje? Jouw hersenen zien er aan de buitenkant dus exact hetzelfde uit als die van Einstein! Zelfs onder de microscoop zien wetenschappers niets bijzonders aan Einsteins brein. Je beschikt dus, naar het zich laat aanzien, over dezelfde hardware. Hoe je die hardware gebruikt is een ander verhaal dat we hier even buiten beschouwing laten…

Geheugen

Nog ben ik niet door mijn complimenten heen. Jouw geheugen is ook uitmuntend! Het netwerk aan verbindingen in je hersenen overtreft ruimschoots de complexiteit van alle communicatienetwerken op aarde. Je herinneringen worden niet in je hersenen op een vaste plek opgeslagen. Ze zitten als het ware door het hele netwerk heen verweven. Elk kruispunt tussen de verbindingen heeft het vermogen om deel uit te maken van jouw geheugen. Heb je pas een nieuwe pc gekocht met 32 Gigabytes aan geheugen om de nieuwste games goed te laten draaien? Het ‘werkgeheugen’ in je bovenkamer is nagenoeg oneindig. In jouw anderhalve kilo hersenen zit genoeg informatie om 20 miljoen boeken te vullen (oké, 19 miljoen als je wat minder slim bent).

Duizelt het je? Het valt ook niet te begrijpen. Je zit zo geweldig in elkaar. En jij niet alleen. In dit licht bezien bestaan er eigenlijk geen domoren.

Over de auteur

Johan Démoed is eindredacteur van het populairwetenschappelijke tijdschrift Weet Magazine. Deze column verscheen in een eerdere uitgave van dat blad.
Meer weten over Weet Magazine?
Ga dan naar weet-magazine.nl
of abonneer je via weet-magazine.nl/abonneren