De christelijke uitgeverij Callenbach gaf lange tijd bekendheid aan de stad Nijkerk

Het bedrijf Callenbach, één van de grootste uitgeverijen van protestants-christelijk Nederland, gaf lange tijd bekendheid aan de stad Nijkerk. Bovenop het pand van de uitgeverij langs het spoor stond een groot reclamebord ‘Hier komen de kerstboekjes vandaan’. De boeken hadden vooral een christelijk en evangeliserend karakter. In het Museum van Nijkerk is een collectie ruim 4500 tweedehands boeken van uitgeverij Callenbach te zien. Christelijknieuws bracht een bezoek aan het museum in Nijkerk, bekijk hieronder de foto’s.

Onbetwiste sterauteur was W.G. van de Hulst, met beroemde titels als ‘Rozemarijntje’ en ‘Inde Soete Suikerbol’. Tegenwoordig is binderij Callenbach in Zwolle te vinden; uitgeverij Callenbach is een ‘imprint’ (handelsmerk) van uitgeverij Kok en de drukkerij is onderdeel geworden van JP Offset in Duiven.

Het boekje ‘Het Klaverblad’ is geschreven door Heleen (pseudoniem van mej. H.J.G. Callenbach). De illustraties zijn van Frans van Noorden. Deze tweede druk kwam uit in 1930, zeven jaar na de eerste druk. Heleen publiceerde haar boeken in de familiedrukkerij en –uitgeverij, die in 1854 werd opgericht. De vroegste uitgaven waren de preken van dominee C.C. Callenbach en andere predikanten. Deze dominee stond bekend als ‘Profeet van de Veluwe’, één van zijn zonen richtte de uitgeverij en drukkerij op.

Nijkerk, een stad vol historie

Nijkerk krijgt in de Middeleeuwen stadsrechten van de hertog van Gelre in 1413. De rondleiding brengt bijzondere periodes in beeld, zoals de Middeleeuwen met de twisten tussen de hertog van Gelre en de bisschop van ’t Sticht, de kolonisatie van Noord-Amerika en de rol die Nijkerkers hierin hebben gespeeld en de Nijkerkse ‘Gouden Eeuw’ met de tabaksverbouw die veel voorspoed in de regio heeft gebracht.

De oorlog dichtbij

Door Herinneringscentrum Kamp Westerbork is, in samenwerking met Museum Nijkerk, het lesproject ‘De Oorlog dichtbij huis’ ontwikkeld. Het project gaat over Jodenvervolging in Nijkerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Twee Joodse kinderen uit Nijkerk staan centraal: Mozes de Liever en Karel Spanjar.

Kinderen leren aan de hand van authentieke bronnen over de geschiedenis van de Joodse Gemeenschap van Nijkerk en over de Jodenvervolging. Ze ontdekken wat er in Nijkerk is gebeurd vóór, tijdens en na de oorlog. Het lesproject is zo opgebouwd dat leerkrachten een keuze kunnen maken uit het materiaal en daarmee zelf bepalen hoeveel tijd aan het project wordt besteed.

Bij het lesproject hoort een rugzak met voorwerpen die een rol spelen in het verhaal van de Joodse kinderen. Leerlingen kunnen de rugzak met voorwerpen uitpakken en krijgen op die manier een introductie op de persoonlijke verhalen. Facultatief kan gekozen worden om onder leiding van een stadsgids een wandeling door het centrum te maken langs punten uit de Joodse geschiedenis.

Expositie De schoonheid van verval – tot 1 april 2025

In deze expositie staat de fotografie van René Bleeker centraal. “Verlaten domeinen, dat is waar het in Urbex fotografie allemaal om draait. Treed in de voetstappen van reeds lang geleden verlaten zielen, door huizen die veranderd zijn tot stof. Donkere zalen, smalle natte koude kamers, geroest metaal, stukken hout vallen van het plafond met een harde dreun op de vloer.

Het is een reis door een vreemde wereld. Soms is het net alsof je beweegt door een film. Als je een gebouw binnenkomt ben je in eerste instantie verbaasd en verrast door de schoonheid van de architectuur, maar ook door het verval. Het eerste half uur maak je geen foto’s, maar ben je alleen aan het verkennen. Je probeert je te verplaatsen in de tijd dat het gebouw was bewoond en normaal functioneerde. Daarna ga je pas nadenken over hoe je dit alles zo mooi mogelijk kunt gaan vastleggen en welke technieken het beste passen bij het natuurlijke licht dat aanwezig is.

Urbex fotografie geeft je een grote waardering voor de lokale geschiedenis en je voelt affiniteit met elke locatie en de omringende gemeenschap. Ik heb het geluk om al mijn avonturen te kunnen laten zien door middel van prachtige sets van foto’s.”

Omdat Museum Nijkerk de hoeder is van het lokale Nijkerkse erfgoed en de exposities daarom altijd een sterke link met Nijkerk moeten hebben, heeft René Bleeker speciaal voor deze expositie drie Nijkerkse locaties bezocht en er gefotografeerd: Boerderij de Poort, de voormalige smederij Mulder aan de Holkerstraat en het verlaten gemeentehuis Nijkerk. Ook deze foto’s zijn te zien op de komende expositie.

Leuk om te weten: de foto’s van Bleeker zijn te koop.

De fotograaf René Bleeker zal regelmatig als gastheer in het museum aanwezig zijn en u meenemen in zijn verhalen bij de fotografie. De vrijdagen 17-1, 31-1,14-2, 28-2, 14-3, 28-3 bent u welkom tijdens de openingstijden van het museum, u hoeft zich niet op te geven hiervoor. Check wel altijd de website voor het actuele programma.