Onze eerste kennismaking met Togo

Het is 14 januari 2023. De lange vliegreis zit erop. Na een overstap in Parijs zijn we geland in Lomé in het West-Afrikaanse Togo. De warmte valt op ons. Is het in Nederland rond het vriespunt, hier in de hoofdstad van Togo stijgt het kwik naar 36 graden Celsius. Het is hier heerlijk warm.

Wie de landkaart bekijkt, zal het opvallen dat Togo een smal langgerekt land is van ca. 100 kilometer breed en ca. 600 kilometer lang. Het land ligt ingeklemd tussen links Ghana en rechts Benin. Bovenaan grenst het aan Burkina Faso. Van de 8,5 miljoen inwoners is zo’n 45% christen, alhoewel in sommige gebieden het aantal moskeeën groter lijkt dat het aantal inwoners.

Typisch Afrikaans

Het is de eerste kennismaking met dit land. Tot nog toe zijn we alleen georiënteerd op Engelstalig Afrika. We zijn hier om de mogelijkheden te verkennen het werk van NET Foundation uit te breiden naar de Franstalige landen in Afrika.

Terwijl we over de goed begaanbare weg naar de stad Kara in het noorden rijden, worden we er voortdurend aan herinnerd dat we in Afrika rijden. In alle dorpjes en steden die we passeren zien we veel brommers. Behalve het asfalt waar wij op rijden, is alles stoffig rood. Even buiten een dorpje staat er een vrachtauto dwars op de weg. Alle verkeer wordt opgehouden. Niet veel verder klapt de band van onze auto. Een krik is er niet, maar er zijn handen genoeg om de auto op te tillen. Vervolgens ligt er een boom over de weg, die overigens verrassend snel in stukken gezaagd is. Tot slot is ook nog eens de brandstof op, waardoor de chauffeur op een brommer van een voorbijganger benzine gaat halen in de stad. En dat allemaal tijdens de 400 kilometer lange rit, waar we zodoende een hele dag over doen. En dat terwijl de chauffeur op sommige stukken gevaarlijk hard reed om de tijd in te halen. Soms tikte de teller 140 km/u aan.

Uitdagingen

Na ons bezoek aan Kara, zakken we 75 kilometer zuidelijker. We rijden door een prachtige smalle rotskloof naar de stad Sodoké. Wanneer we aankomen bij Sokodé, valt het aantal moskeeën direct op. De inwoners worden betaald door Arabieren uit Saoedi-Arabië om hun huis beschikbaar te stellen als bedehuis. Het is hun missie om iedere inwoner van Togo een moskee te bieden binnen een straal van 10 kilometer. Hier in Sokodé staan ze binnen de 400-meter-straal

De moslimenclaves zijn een uitdaging wanneer we hier willen starten met het toerusten van voorgangers. Daarnaast heeft Togo ook te maken met het slavernijverleden. Togo stond bekend als de ‘Slavenkust’. Vanuit Europa, ook vanuit Nederland, werden hier tussen 1600 en 1849 veel slaven vandaan gehaald. In 1849 kwam er een officieel verbod op slavernij. Togo werd bezet door de Engelsen en de Fransen. In 1881 kwam het in Duitse handen. Tot 1914 was Togo een Duitse kolonie.

Animisme en voodoo

Door het slavenhandel zijn in de 17e en 18e eeuw veel religies met elkaar vervlochten, waardoor het animisme en de voodoopraktijken in Togo ook voet aan de grond hebben gekregen. In het animisme zijn het niet alleen mensen die een ziel of geest hebben, maar ook dieren, planten, stenen en ook natuurverschijnselen zoals bijvoorbeeld de donder. De voodoopraktijken zijn hieraan gelinkt. Waarschijnlijk gaat het woord ‘voodoo’ terug op het Franse ‘vous deux’, wat iets aangeeft van de twee wegen: goed en slecht. De voodoopraktijken gaan gepaard met offerrituelen, waarbij kleine hoeveelheden rum, tabak e.d. worden geofferd in speciaal daarvoor vervaardigde schalen, die in zichzelf een magische kracht bezitten. Deze krachten zouden mensen positief, maar ook negatief, kunnen beïnvloeden. Het centrum van de voodoo en het animisme bevindt zich in de stad Atakpamé, zo’n 150 kilometer boven Lomé.

Welvaartsevangelie

Naast dit alles is ook het welvaartsevangelie een belemmering. Togo is armoediger dan de meeste andere Afrikaanse landen. De armoede maakt wezen en ongewenste kinderen – en dat zijn er meer dan 300.000 – kwetsbaar voor mensenhandel en prostitutie. Daarom vindt het welvaartsevangelie een goede voedingsbodem in dit land: geef je geld aan de kerk en God zal je zegenen. Het welvaartsevangelie belooft de mensen materiële rijkdom en gezondheid.

Nummer 11

Vol indrukken, die we tijdens deze oriëntatiereis hebben opgedaan, reizen we weer terug naar Lomé. Onderweg zien we auto’s die van alles op het dak gebonden hebben, kippen, geiten, konijnen en andere dieren. Je kunt het zo gek niet bedenken. Voor ons rijdt een man op een brommer. Hij heeft een oranje shirt aan. ‘Nummer 11, Robben’. Zelfs hier is het Nederlands elftal niet onbekend. Nummer 11, in de getallensymboliek het getal van de uitgebreidheid. Een stille bemoediging: het Evangelie, de boodschap dat er redding is in Christus Jezus, gaat de hele wereld over. Ook aan deze ‘Slavenkust’ zijn dienaren van Christus actief. En als het Evangelie overal gebracht is, dan komt Jezus terug.

Dit is een artikel van Arjan van den Noort van de stichting NET Foundation. Deze organisatie rust wereldwijd voorgangers en evangelisten toe. Dit doen ze online, door middel van lokale NET studiecentra en in samenwerking met Bijbelgetrouwe theologische opleidingen. Meer informatie is te vinden op de website: www.netfoundation.nl