Afgelopen maand vond er in Spanje een historische gebeurtenis plaats. Samen met Roma-vertegenwoordigers en de koning en koningin werd in het Spaanse Parlement de Internationale Roma-dag gevierd! Omdat in Spanje het jaar 2025 officieel als het ‘Jaar van de Roma’ is uitgeroepen.
Het is precies 600 jaar geleden dat de Roma op het Iberisch Schiereiland arriveerden. De rondtrekkende stammen kregen van de toenmalige heerser een vrijgeleidebrief, om hen van voorspoedige doorgang door het land te verzekeren. Maar hoewel de reizigers aanvankelijk positief werden ontvangen, veranderde dat in de loop van de tijd, zoals overal in Europa. Vanwege hun andere taal en uiterlijk bleven zij vreemdelingen. Steeds opnieuw werden zij tot zondebokken gemaakt. Er volgde een lange geschiedenis van vervolging en verdrijving. In de 18e eeuw heeft een Spaanse koning zelfs getracht de Roma-bevolking in het land volledig uit te roeien.
Gitanos
De Roma in Spanje, die er ‘Gitanos’ worden genoemd, hebben het ondanks alles overleefd. Zij behielden hun eigenheid en ontwikkelden er ook de bijzondere muziek-en dansvorm; de flamenco. Hun optredens hebben altijd veel waardering gekregen, maar daarnaast bleven toch ook de vooroordelen en buitensluiting.
De Spaanse regering wil naar aanleiding van het 600-jarige jubileum aandacht geven aan de historische en huidige onrechtvaardigheden ten opzichte van de Roma en stelt als doel om een leven van gelijkheid en vrijheid voor hen te garanderen, net zoals voor alle burgers. In zijn toespraak benadrukte koning Philips VI het belang om de gedeelde geschiedenis te erkennen en het gebrek aan kennis over de Roma-bevolking te overwinnen. Hij waardeerde de onwrikbare veerkracht die de Roma hebben getoond en de sociale en taalkundige stempel de die zij op de natie hebben gedrukt.
Gelem Gelem
Tijdens de ceremonie werd het Roma-volkslied ‘Gelem Gelem’ ten gehore gebracht en ontving de koning de Roma-vlag, alsook een reproductie van het vrijgeleide uit 1425, wat de eeuwenlange aanwezigheid en identiteit van de Roma onderstreept.
De Nederlandse stichting Christian Roma Support (CRS), die zich inzet voor Oost-Europese Roma, hoopt dat ook andere landen dit voorbeeld zullen gaan volgen. Mede door de verbijsterend slechte woonomstandigheden blijft de segregatie van de Roma vaak in stand gehouden. Maar wanneer de overheid zorg draagt voor de basisvoorzieningen, zoals stromend water, goede bestrating, scholen in de wijk, et cetera, komt er meer kansengelijkheid voor de Roma-burgers. Zoals te zien is in Skopje in Noord-Macedonië (zie hierover een eerder artikel in Christelijk Nieuws.)
Steun
Zolang zij nog in de marge van de samenleving verkeren, zijn Roma-gezinnen aangewezen op steun van ngo’s. Met name het stimuleren en ondersteunen van deelname aan onderwijs is daarbij essentieel. Als kinderen goed gevoed, met nette kleding en een gevulde rugtas naar school kunnen gaan, bewerkt dat een ommekeer in hun bestaan. Christian Roma Support heeft vele honderden Roma-kinderen zo op weg kunnen helpen. Bijdragen voor School Support zijn daarom van harte aanbevolen! (www.christianromasupport.nl / proj.nr. 4010)
Auteur: Anneke Steinmann / Christian Roma Support (CRS)
Web: www.christianromasupport.nl
Foto: © Henk-Jan Oudenampsen (Roma Albanië)
